AI tạo sinh làm tăng nguồn cầu
Sự bùng nổ của AI tạo sinh (Generative AI - GenAI) là yếu tố thúc đẩy nhu cầu trung tâm dữ liệu mạnh mẽ nhất trên toàn cầu, và Việt Nam không phải là ngoại lệ. Các dự báo chỉ ra rằng, khoảng 70% khối lượng xử lý trung tâm dữ liệu toàn cầu từ năm 2023 - 2030 sẽ liên quan đến AI (bao gồm Huấn luyện AI và Suy luận AI), giúp tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) của nhu cầu trung tâm dữ liệu toàn cầu đạt mức 19 - 22%. Khu vực châu Á - Thái Bình Dương được dự báo chiếm một thị phần đáng kể, khoảng 45 - 55 GW nhu cầu toàn cầu vào năm 2028.
Nhu cầu AI đòi hỏi mật độ tủ mạng và khả năng làm mát cao hơn nhiều so với trung tâm dữ liệu truyền thống. Điều này thúc đẩy sự chuyển dịch nhu cầu sang mô hình trung tâm dữ liệu Colocation quy mô lớn và Siêu quy mô (Hyperscale, trên 5 MW), giúp các doanh nghiệp tiết kiệm chi phí đầu tư ban đầu (CAPEX) và duy trì chi phí vận hành (OPEX) ổn định, từ đó tập trung vào hoạt động kinh doanh cốt lõi.
Tính đến tháng 10/2025, tổng công suất hoạt động của thị trường trung tâm dữ liệu Việt Nam đạt 104 MW. Quy mô này còn tương đối khiêm tốn, chỉ bằng khoảng một phần mười so với các thị trường dẫn đầu khu vực như Thượng Hải (1.071 MW) hay Singapore (738 MW).
Thị trường Việt Nam hiện tại bị chi phối bởi 5 đơn vị lớn, chủ yếu là các nhà mạng viễn thông và doanh nghiệp nhà nước, chiếm tới 97% tổng công suất hoạt động. Viettel IDC dẫn đầu với 41% thị phần (42 MW), tiếp theo là VNPT với 24% (25 MW). Tỷ trọng nguồn cung cho thấy một rào cản nhập cuộc nhất định đối với các nhà đầu tư nước ngoài muốn thâm nhập thị trường.
Dư địa tăng trưởng lớn
Dù quy mô hiện tại còn nhỏ, công suất dự kiến bổ sung là 589 MW, nâng tổng công suất trung tâm dữ liệu Việt Nam tăng 5,6 lần từ năm 2030 trở đi.
Các điểm nóng tăng trưởng trọng yếu là TP.HCM (dự kiến tăng trưởng 811%) và Bình Dương (dự kiến tăng trưởng 1.071%). Gần đây nhất, dự án trung tâm dữ liệu Tân Phú Trung của Viettel tại TP. Hồ Chí Minh với công suất thiết kế 140 MW là dự án quy mô siêu lớn đầu tiên tại Việt Nam, đánh dấu sự chuyển dịch quyết liệt sang tiêu chuẩn Hyperscale.
Việt Nam sở hữu lợi thế cạnh tranh chi phí tuyệt đối so với các thị trường phát triển trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Chi phí xây dựng trung tâm dữ liệu Hạng III tại TP.HCM/Hà Nội thấp hơn gần 50% so với các) thị trường Tier 1 (hệ thống phân hạng) như Tokyo và Singapore.
Sự chênh lệch đáng kể về giá vốn đầu tư ban đầu này, kết hợp với chi phí đất đai thấp (chỉ khoảng 5% tổng CAPEX ), tạo ra tiềm năng và cơ hội đầu tư hấp dẫn cho các nhà đầu tư quốc tế.
Bà Dương Thuỳ Dung, Giám đốc điều hành Bộ phận Nghiên cứu và tư vấn, CBRE Việt Nam cho biết, Việt Nam hiện đang sở hữu lợi thế về chi phí xây dựng, với mức giá chỉ khoảng 7,0 triệu USD/MW, thấp hơn gần 50% so với các thị trường cấp 1 như Tokyo hay Singapore. Sự chênh lệch đáng kể này, kết hợp với nhu cầu Hyperscale bùng nổ từ AI, đang tạo ra cơ hội đầu tư đầy tiềm năng tại khu vực Đông Nam Á. Điều quan trọng là các nhà đầu tư phải hợp tác chiến lược thông qua mô hình liên doanh hoặc mua lại (M&A) để kiểm soát rủi ro về để điều hướng các rào cản về nguồn điện và tốc độ triển khai dự án, nhằm tận dụng triệt để tiềm năng tăng trưởng 5,6 lần của thị trường trung tâm dữ liệu Việt Nam trong thập kỷ tới.
Chính phủ Việt Nam đã đưa ra các chính sách nhằm hỗ trợ phát triển hạ tầng số, bao gồm cam kết triển khai ít nhất 10 tuyến cáp quang ngầm dưới biển mới đến năm 2030. Việc mở rộng mạng lưới này sẽ giải quyết triệt để vấn đề kết nối và độ trễ, một yếu tố then chốt để Việt Nam trở thành một địa điểm khả thi cho các Vùng Sẵn sàng (Availability Zones) của các nhà cung cấp Cloud lớn.
Luật Đầu tư sửa đổi và các chương trình chuyển đổi số quốc gia tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu hút vốn FDI vào lĩnh vực hạ tầng số. Thêm nữa, dân số trẻ và dồi dào là nền tảng cho sự phát triển dài hạn của nền kinh tế số, với mục tiêu 75% lực lượng lao động được đào tạo chuyên môn vào năm 2030.