Ảnh AFP
Sản lượng khai thác ở Ả Rập Xê-út giảm một nửa. Tổ chức các nước xuất khẩu dầu lửa (OPEC) và những nhà cung cấp khác đã sẵn sàng để thay thế, nhưng liệu khối lượng thâm hụt có thể được bù đắp?
Vụ tấn công bằng máy bay không người lái xảy ra vào đêm 14/9. Phiến quân Hussites từ phong trào Shiite Ansar Allah ở Yemen đã nhận trách nhiệm về mình
Theo Bộ Nội vụ Ả Rập Xê-út, các cơ sở hạ tầng dầu mỏ thuộc sở hữu của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Saudi Aramco đã bị tấn công bởi 10 máy bay không người lái.
Mục tiêu đầu tiên là nhà máy lọc dầu Abqaiq, một trong những nhà máy lọc dầu lớn nhất thế giới với công suất hơn 9,8 triệu thùng mỗi ngày. Năm ngoái, một nửa số dầu của Ả Rập Xê-út đi ra từ nhà máy này.
Mục tiêu tấn công thứ hai xảy ra ở mỏ dầu Khurais với sản lượng 1,5 triệu thùng mỗi ngày, dự trữ 20,1 tỷ thùng.
Kết quả là, sản lượng khai dầu mỏ của Ả Rập Xê-út giảm một nửa, vào khoảng 5,7 triệu thùng mỗi ngày, chiếm hơn 5% kim ngạch dầu mỏ toàn cầu. Thị trường đã phản ứng ngay lập tức.
Mở cửa phiên giao dịch hôm thứ Hai (16/9), giá dầu Brent đã tăng vọt 19% lên 71 USD/thùng.
Một trong những ngân hàng đầu tư lớn nhất của Mỹ Goldman Sachs cảnh báo, nếu sự gián đoạn của nhà máy Abqaiq kéo dài hơn sáu tuần, giá dầu có thể đạt tới 75 USD.
Nhưng con số này rất có thể không phải là giới hạn khi một số chuyên gia dự báo, giá dầu có thể tăng lên mức 100 USD/thùng.
Đại diện Saudi Aramco cho biết, việc sản xuất sẽ được khôi phục sớm nhất có thể. Tuy nhiên, các nhà phân tích tỏ ra bi quan và không loại trừ rằng một cuộc khủng hoảng dầu mỏ toàn diện sẽ nổ ra ở nước này.
Theo dự báo thực tế nhất, việc sửa chữa thiết bị bị hư hại sau các cuộc tấn công sẽ phải mất tới 6 tháng và sẽ cần hàng trăm triệu USD.
Các chuyên gia cũng tỏ ra nghi ngờ, liệu những nhà cung cấp dầu mỏ khác sẽ có thể lấp đầy sự thiếu hụt nguồn cung khổng lồ đang đe dọa thị trường?
Có khả năng, Mỹ có thể tăng xuất khẩu 1 triệu thùng mỗi ngày (nâng từ 3 triệu lên 4 triệu thùng). Bộ Năng lượng Mỹ cho biết, Washington sẵn sàng xuất 630 triệu thùng dầu ra khỏi kho dự trữ chiến lược để bình ổn thị trường.
Đối với các nhà xuất khẩu dầu lớn khác như UAE, Nga, Kuwait và Iraq, họ sẽ có thể tăng sản lượng nhưng chỉ vào khoảng vài trăm nghìn thùng.
Đồng thời, Iran và Venezuela không thể tham gia thay thế dầu của Ả Rập Xê-út do lệnh trừng phạt của Mỹ.
Tuy nhiên, sự thâm hụt không quá đáng sợ. Như Alexander Novak, Bộ trưởng Bộ Năng lượng Nga đã chỉ ra, thế giới có đủ lượng dầu thương mại dự trữ để bù đắp sự thiếu hụt “vàng đen” trong trung hạn.
Ông cũng nói rằng vẫn, chưa rõ liệu Nga có tăng sản lượng hay không, tất cả phụ thuộc vào đánh giá hậu quả của cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào Saudi Aramco.
Tổng thư ký của OPEC Mohammed Barkindo cũng tin rằng không có lý do gì để hoảng sợ.
"Ả Rập Xê-út có trữ lượng dầu dồi dào, do đó, không cần thiết phải tăng sản lượng bởi các nước OPEC và các quốc gia đã ký kết thỏa thuận với họ, bao gồm cả Nga", ông nhấn mạnh.
Trong khi đó, theo ước tính của cơ quan tư vấn Rystad Energy, trữ lượng dầu ở Ả Rập Xê-út sẽ duy trì được khoảng 26 ngày, sau đó không loại trừ khả năng nguồn cung sẽ “sụp đổ".
Tonhaugen, Trưởng nghiên cứu thị trường dầu tại Rystad Energy cho biết: "Thế giới thậm chí còn không thể thay thế hơn 5 triệu thùng mỗi ngày do Ả Rập Xê-út xuất khẩu. Nếu việc ngừng sản xuất kéo dài hơn mười ngày, tình trạng nguồn cung dầu thô sẽ trở nên nghiêm trọng".
Theo đó, thị trường thế giới sẽ sớm phải đối mặt với tình trạng thiếu 150 triệu thùng mỗi tháng và theo Bjørnar Tonhaugen, điều này sẽ đẩy giá dầu lên tới 100 USD mỗi thùng.
Đối với các nước khai thác dầu mỏ thì đây là một kịch bản có lợi. Có thể thấy ở Nga, sau khi giá dầu tăng cao, đồng rúp của nước này cũng đã tăng lên mức cao nhất kể từ 1/8.
Tuy nhiên, Fereydun Fesharaki, người đứng đầu công ty tư vấn dầu mỏ FGE, đã gọi một bước nhảy vọt của giá dầu là một “sự phóng đại” và bày tỏ quan điểm rằng giá có thể sẽ giảm trong vài ngày tới.
"Thị trường khá cân bằng trước khi máy bay không người lái Yemen tấn công mỏ dầucủa Ả Rập Xê-út. Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) và một số nước lớn có trữ lượng dầu đáng kể. Cuối cùng, giá dầu sẽ tăng chỉ 2 hoặc 3 USD mỗi thùng và sẽ giữ ở mức đó”, ông Fereydun Fesharaki kết luận.
