Ông Phạm Lưu Hưng - Kinh tế trưởng, Giám đốc SSI Research chia sẻ mở đầu trong số đặc biệt Cafe cùng Chứng sáng 8/10 - gắn với cột mốc lịch sử của thị trường chứng khoán Việt Nam chính thức được nâng hạng lên thị trường mới nổi, sự khởi đầu mới của hành trình phát triển thị trường.
Các điều kiện bổ sung, trong công bố cũng có nhắc thêm một số tiêu chí nên được đánh giá lại vào tháng 3/2026, chủ yếu liên quan đến vai trò của các công ty chứng khoán toàn cầu (global brokers) trong hoạt động giao dịch tại Việt Nam - việc giải quyết vấn đề vai trò của global brokers trong hoạt động giao dịch là cần thiết để quá trình nâng hạng được triển khai.
Theo ông Hưng, quan ngại liên quan đến việc mở tài khoản giao dịch cho nhà đầu tư nước ngoài (NĐTNN) thì Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Ngân hàng Nhà nước đã sửa nhiều thông tư để tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn và đến nay, việc mở tài khoản giao dịch đã cải thiện nhiều.
“Tôi cho rằng vấn đề này không khó và việc sửa các quy định liên quan chỉ mất khoảng 2 tháng”, ông Hưng chia sẻ.
Với công bố chính thức từ FTSE, ông Hưng đánh giá đây là thông tin rất tốt và việc có các nội dung cần review lại trong tháng 3/2036 là rất hay, vì ở ngay thời điểm này đã nhận diện được các khó khăn cần xử lý.
| |
Nhiều lo ngại của nhà đầu tư về việc khối ngoại bán ròng vẫn rất mạnh mẽ, thậm chí phiên hôm qua (ngày 7/10) vẫn đang bán ròng, vậy câu chuyện nâng hạng này có giúp thị trường hấp dẫn hơn trong mắt nhà đầu tư nước ngoài hay không?
Ông Hưng cho biết, trao đổi với nhiều NĐTNN, không hẳn là tất cả đều đồng thuận về khả năng cao trong việc nâng hạng của TTCK Việt Nam. Thậm chí ngày 7/10, khi ông đón đoàn NĐTNN tới thăm thị trường, họ vẫn bày tỏ lo ngại liệu chuyện gì sẽ xảy ra nếu thứ Tư ngày 8/10, chứng khoán Việt Nam không được nâng hạng?
Theo đó, việc có quyết định chính thức từ FTSE rạng sáng nay đã giải quyết rất nhiều vấn đề lo ngại từ nhà đầu tư và thể hiện rõ được khả năng hợp tác giữa cơ quan quản lý, UBCKNN và FTSE trong tiến trình nâng hạng. Bởi, các vấn đề phát sinh là khá gấp và việc có thể giải quyết trong thời gian ngắn để đưa ra được thông báo này là rất tích cực.
"Trong suốt 12 tháng qua, chúng ta đã làm được rất nhiều. Từ tháng 11/2024 triển khai mô hình giao dịch cho phép nhà đầu tư tổ chức nước ngoài có thể giao dịch mua cổ phiếu không yêu cầu có đủ tiền (Non Pre-funding solution – NPS), một quy trình xử lý giao dịch lỗi thanh toán cũng đã được thiết lập nhằm hoàn thiện cơ chế vận hành thị trường, đến các văn bản liên quan đến nội dung hợp thức hóa lãnh sự trong việc mở tài khoản giao dịch, giúp rút ngắn thời gian; sửa đổi NĐ 155 trong đó có nhiều quy định liên quan rút ngắn thời gian IPO và niêm yết, liên quan sở hữu nước ngoài, minh bạch hơn… Đặc biệt, việc triển khai KRX đã điểm khiến NĐTNN chấm điểm cho Việt Nam khá cao", ông Hưng nói và nhấn mạnh thêm, sau khi KRX chạy thành công, nâng tầm hệ thống giao dịch của Việt Nam, giảm độ trễ của giao dịch tương đương các quốc gia trong khu vực.
Do đó, Việt Nam đã đạt được tất cả yêu cầu để nâng hạng. So với các quốc gia đã nâng hạng, ông Hưng cho rằng, chứng khoán Việt Nam không phải top dưới và sau nâng hạng sẽ nhanh chóng đi lên top giữa. Đặc biệt, sau này phát triển hơn, thì top đầu khối EM sẽ có tên Việt Nam.
Nhưng đâu đó vẫn có nhiều lo ngại của nhà đầu tư rằng, việc Việt Nam được lên thị trường mới nổi có gặp áp lực bán của các quỹ mô phỏng chỉ số thị trường cận biên hay không, qua đó sẽ tác động ngắn hạn lên thị trường?
Ông Hưng nhấn mạnh, tính hấp dẫn của thị trường chứng khoán Việt Nam không chỉ là nâng hạng, mà cơ quan quản lý và các thành viên thị trường đang cố gắng thực hiện, như việc tăng độ sâu của thị trường thì cần đẩy mạnh hoạt IPO.
Vừa qua, thương vụ IPO TCBS tạo chất xúc tác tốt cho cổ phiếu ngành chứng khoán và thị trường nói chung về mặt thanh khoản. Khi có thêm nhiều đợt IPO lớn cùng với đà phát triển thị trường chứng khoán sẽ là cơ hội thu hút thêm NĐTNN vào thị trường Việt Nam.
“Độ rộng và sâu thị trường phát triển, và để thu hút vốn ngoại - thì nâng hạng là một bước, còn sự hấp dẫn khác đến từ đa dạng cổ phiếu, câu chuyện tăng trưởng, hoạt động IPO/niêm yết mới sẽ giúp đẩy mạnh quan tâm NĐTNN”, ông Hưng nói.
Con số SSI Research ước tính dòng vốn vào Việt Nam khi FTSE nâng hạng khoảng 1,6 tỷ USD - không quá lớn nếu so với con số bán ròng hơn 4 tỷ USD của khối này, cộng dồn các năm khác thì còn lớn hơn nhiều.
“Khi Việt Nam có thể thu hút ngược lại dòng vốn này nhờ sức hấp dẫn riêng của TTCK bằng các hoạt động phát triển thị trường khác, thì câu chuyện còn lớn hơn câu chuyện các quỹ ETF mua ở thời điểm nâng hạng. Nói vui, chờ đợi tay chơi mới, cá mập mới - mới là cái quan tâm”, góc nhìn của ông Hưng.
FTSE công bố và nhắc đến global broker - là điểm rất quan trọng vì giải quyết được vấn đề này sẽ dễ, nếu có thêm các đầu mối mới thì có thể NĐTNN sẽ mở tài khoản chứng khoán dễ hơn, chính xác là giao dịch được ở TTCK Việt Nam - thì có thể kỳ vọng dòng vốn lớn hơn.
“Sau khi ra các văn bản sửa đổi, thông tư - chỉ số lượng trading code của NĐTNN sẽ công bố thông tin định kỳ từ cơ quan quản lý - nghiên cứu, nếu tăng mạnh thì đây là một chỉ báo tốt”, ông Hưng chia sẻ.
Ông Hồ Hữu Tuấn Hiếu, chuyên gia chiến lược đầu tư, SSI Research cho biết thêm, thực tế khi nâng hạng thị trường, kỳ cơ cấu đầu tiên diễn ra rất xa, tháng 9/2026, và nhà đầu tư cần lưu ý rằng, các quỹ đầu tư thụ động, không có thói quen cân bằng cơ cấu danh mục quá sớm, sớm cũng vài tuần. Quy mô 1,6 tỷ USD trước đây là lớn với TTCK Việt Nam, nhưng với sự phát triển của thị trường, thanh khoản vượt trội, thì mức độ ảnh hưởng của 1,6 tỷ USD trong 1 năm nữa sẽ giảm đi đáng kể.
Khi thị trường đang tập trung nhiều vào kỳ cơ cấu đầu tiên, thì hành trình TTCK Việt Nam trải qua, thay đổi và kỳ vọng giúp sức hấp dẫn cải thiện rõ rệt hơn. Câu chuyện lớn hơn sẽ là quy mô dòng vốn, thay vì các quỹ ETF mua lúc cơ cấu.
“Sự thay đổi này sẽ diễn ra âm ỉ, không đánh dấu bằng cột mốc nào - nhưng đây mới là kỳ vọng chính”, ông Hiếu nói và cho rằng, cột mốc nâng hạng là sự công nhận của FTSE và khối ngoại về hành trình đã trải qua, và dĩ nhiên là tích cực.
| |
Mới đây, SSI Research có khuyến nghị 5 cổ phiếu trong Danh mục đầu tư chiến lược trong tháng 10, được thiết kế để đón đầu cơ hội không những đến từ câu chuyện nâng hạng thị trường, mà còn tập trung vào những doanh nghiệp đầu ngành tiềm năng tăng trưởng cao.
Ông Hưng cho biết, thị trường này là thị trường của kỳ vọng nên vào thời điểm chính thức được mua vào thì giá cổ phiếu đã phản ánh hết. Nên SSI Research đưa ra danh mục cổ phiếu có khả năng hưởng lợi từ vốn ngoại khi mà Việt Nam chính thức nâng hạng, câu chuyện còn 1 năm nữa nên khi SSI đưa cổ phiếu thì sẽ xem xét thêm yếu tố cơ bản.
“Nói thêm, 5 cổ phiếu thì không phải chỉ có 5 cổ phiếu này, mà là đang phù hợp với nhà đầu tư cá nhân, nên đưa danh mục ngắn gọn cho sự lựa chọn dễ hơn”, ông Hưng nhấn mạnh.