Ảnh Shutterstock
Các điều kiện tài chính, một thước đo về mức độ lo lắng trên thị trường cổ phiếu và thị trường trái phiếu của Bloomberg đã gần bằng mức đạt được vào thời điểm cao điểm của chiến dịch thắt chặt cuối cùng của ngân hàng trung ương vào tháng 12/2018. Khi đó, với việc chỉ số S&P 500 gần như sắp bước vào thị trường giá xuống, Chủ tịch Fed Jerome Powell quyết định ngừng tăng lãi suất.
Chưa đầy 4 năm sau, với tình trạng lạm phát cao chưa từng có trong hơn 40 năm, mọi thứ đã thay đổi đáng kể. Chủ tịch Fed Cleveland Loretta Mester hôm 10/5 cho biết rằng, sau đợt tăng lãi suất 0,5% đầu tiên trong 22 năm, các nhà hoạch định chính sách không thể loại trừ những đợt tăng mạnh hơn nữa trong tương lai để kiểm soát lạm phát. Thống đốc Fed Christopher Waller cũng mô tả thị trường lao động là "bị kích thích quá mức" và nhắc lại quan điểm của ông Powell rằng nền kinh tế có thể chịu được lãi suất cao hơn.
Thông điệp này đối các nhà đầu tư là một thông điệp nghiệt ngã. Khi mọi thứ đang diễn ra tồi tệ trên thị trường và số lượng công ty có tỷ lệ nợ cao ngày càng tăng và việc thắt chặt chính sách tiền tệ sẽ làm ảnh hưởng đến nền kinh tế, điều đó cũng sẽ gây khó khăn cho các nhà hoạch định chính sách nếu mọi thứ trở nên tồi tệ hơn.
Theo BMO Capital Markets, để ngăn chặn “sự suy thoái hoàn toàn” của thị trường chứng khoán hoặc tín dụng của Mỹ, khả năng cao Fed sẽ không thể giảm bớt lạm phát.
Chiến lược gia Ian Lyngen của BMO viết trong một ghi chú hôm thứ Ba: “Với mức độ lạm phát và cũng là một vấn đề chính trị đã trở thành vấn đề nóng, khả năng Fed sẽ hạ phanh tăng lãi suất trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ là rất thấp. Đảng Cộng hòa đã tìm cách biến việc tăng chi phí sinh hoạt trở thành vấn đề hàng đầu trong các cuộc bỏ phiếu quốc hội vào tháng 11”.
Ngay bây giờ, sự hỗn loạn của thị trường chỉ là một phương tiện để Fed kết thúc quá trình thắt chặt. Chỉ số Nasdaq 100 đã giảm hơn 24% trong năm nay, kéo theo đợt bán tháo trái phiếu khiến lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm đạt 3,2% vào ngày 9/5.
Tác động của các điều kiện tài chính thắt chặt hơn có thể được cảm nhận ngoài giá cổ phiếu. Theo Jefferies LLC, các đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng và phát hành trái phiếu doanh nghiệp đã chậm lại do chi phí cấp vốn tăng lên.
Tuy nhiên, không có quan chức Fed nào phát biểu kể từ cuộc họp chính sách ngày 4/5 bày tỏ lo ngại về sự biến động của thị trường hoặc tình trạng của nền kinh tế Mỹ.
Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen đã gần tán thành việc đồng đô la leo lên mức cao nhất ở mức khủng hoảng năm 2020. Đồng bạc xanh đang được đẩy lên cao hơn do lãi suất Mỹ tăng, "và theo cách đó là một phần của cách hoạt động của chính sách tiền tệ thắt chặt hơn".
Các nhà kinh tế của Citigroup cũng cảnh báo rằng các nhà hoạch định chính sách của Fed hiện đang đạt đến đỉnh điểm diều hâu của họ.
Việc tạm ngưng quá trình tăng lãi suất có thể không xảy ra cho đến tháng 9, nếu lạm phát cốt lõi chứng tỏ khả năng cao bền bỉ và rõ ràng là ngân hàng trung ương có nhiều việc phải làm hơn đáng kể. Fed dự kiến sẽ đưa ra thêm hai lần tăng lãi suất 50 điểm cơ bản nữa trong hai cuộc họp tiếp theo.
Các nhà kinh tế của Citigroup cho biết: “Các điều kiện tài chính đã thắt chặt nhanh chóng, khiến một số người suy đoán rằng chúng ta đang ở thời điểm đỉnh cao của sự diều hâu. Đó là một kết quả có thể xảy ra, nhưng không phải là một kết quả có thể xảy ra với quỹ đạo của lạm phát. Chúng tôi tiếp tục nhận thấy rủi ro được cân bằng đối với một động thái diều hâu hơn nữa từ Fed”.
