Thị trường chứng khoán phái sinh, thúc các thành viên “chuyển động”

Cuộc họp đưa ra thông điệp: cuối năm 2016, HNX và VSD quyết tâm hoàn thiện hạ tầng TTCK phái sinh; các thành viên hãy vào cuộc và nếu cần sự giúp đỡ về chuyên môn, đào tạo, nhà quản lý luôn sẵn sàng.

Rất nhiều tính năng của hệ thống giao dịch trên TTCK phái sinh được thiết kế như trên thị trường cơ sở, nên tương đối thuận lợi cho các thành viên (công ty chứng khoán) khi xây dựng hạ tầng công nghệ tham gia thị trường mới mẻ này.

Ông Nguyễn Anh Phong, Phó tổng giám đốc Sở GDCK Hà Nội đã cho biết như vậy khi công bố những nét chính trong hệ thống giao dịch chứng khoán phái sinh mà HNX đang xây dựng. Tuy vậy, vẫn có nhiều điểm khác biệt mà hệ thống của các thành viên cần chuyển động cùng hệ thống nhà quản lý đang xây dựng, mới có thể cùng thử nghiệm cho ngày ra đời TTCK phái sinh.

Đơn cử, trên TTCK phái sinh, bên cạnh các thành viên giao dịch thông thường, sẽ có hệ thống thành viên tạo lập thị trường; hệ thống cần nhận ra và từ chối nhận lệnh, hoặc từ chối nhận lệnh một chiều đối với các tài khoản quá ngưỡng an toàn…

Kết nối của HNX-VSD trên TTCK phái sinh sẽ không chỉ trao đổi thông tin đầu ngày, cuối ngày, mà thông tin trực tuyến, theo thời gian thực, để cùng giám sát thành viên, giám sát nhà đầu tư…

Về hệ thống thanh toán bù trừ, ông Dương Ngọc Tuấn, Phó tổng giám đốc VSD cho biết, TTCK phái sinh có sự khác biệt khá lớn so với thị trường cơ sở. Do tính chất của TTCK phái sinh là rủi ro rất cao, nên VSD thống nhất quản lý thông tin tổng thể và chi tiết đến từng nhà đầu tư.

Với nhà đầu tư, khi đã có tài khoản trên thị trường cơ sở thì được sử dụng đúng tài khoản này để tham gia TTCK phái sinh, không có gì thay đổi. Tuy nhiên tại VSD, hệ thống sẽ được xây dựng với nhiều điểm mới, chẳng hạn, sẽ tách biệt tài khoản và tài sản ký quỹ của nhà đầu tư với tài khoản của thành viên bù trừ và tài khoản của các nhà đầu tư khác. VSD sẽ đóng cả 2 vai: đối tác của bên mua và đối tác của bên bán.

Thông tin cũng như nhu cầu giao dịch của nhà đầu tư sẽ được VSD thẩm định trước khi chuyển sang hệ thống đặt lệnh giao dịch tại Sở để đảm bảo, khi tham gia TTCK phái sinh, nhà đầu tư đã có tài sản ký quỹ đầy đủ, đồng thời được bảo lãnh thanh toán bởi công ty chứng khoán thành viên…

Xuất phát từ sự phức tạp và nhiều điểm khác biệt của TTCK phái sinh so với TTCK cơ sở, nên để xây hạ tầng thị trường này, ngoài vai trò dẫn đường của VSD và HNX, cần sự nhiệt tâm và nỗ lực của khối CTCK, ngân hàng và quỹ đầu tư. Quan sát của ĐTCK cho thấy, ngoài CTCK HSC, SSI, MBS…, hầu hết các thành viên vẫn đang trong giai đoạn tìm hiểu, trong khi để có thể hợp sức với nhà quản lý vận hành thử TTCK phái sinh dự kiến từ quý II, đòi hỏi phải có sự chuẩn bị, đầu tư về cả nguồn nhân lực và hệ thống và đào tạo nguồn khách hàng tiềm năng.

Mục tiêu ra đời TTCK phái sinh đã được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo rõ trong Chiến lược Phát triển TTCK Việt Nam, nhưng để mở cửa được vào cuối năm 2016 như lộ trình này, cần hơn nữa những động lực từ nhà quản lý, từ người dẫn đường, thúc thành viên cùng “chuyển động”.              

Cần sự hợp sức hoàn thiện hạ tầng TTCK phái sinh

 Ông Dương Văn Thanh, Tổng giám đốc Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam

Giải pháp cho TTCK phái sinh mà chúng tôi lựa chọn có nhiều tính năng linh hoạt, có thể tùy biến theo yêu cầu quản lý của thị trường và theo từng giai đoạn phát triển. Hệ thống này do GMEX phát triển, đã cung cấp cho nhiều thị trường như Anh, New Zealand, Dubai…, đáp ứng được các tiêu chuẩn quốc tế về cung cấp dịch vụ giao dịch và sau giao dịch, cũng như phù hợp với các khuyến nghị của quốc tế (như IOSCO, BIS). Đối với Việt Nam, các tính năng sẵn có trên hệ thống về cơ bản đã đáp ứng đầy đủ yêu cầu nghiệp vụ về giao dịch và bù trừ thanh toán cho giai đoạn trước mắt và cũng như nhu cầu mở rộng sau này.

TTCK phái sinh là thị trường rất mới và khác biệt so với thị trường cơ sở về cả đối tượng tham gia, hàng hóa, thành viên và cơ chế kiểm soát rủi ro. Dù đã có sự chuẩn bị, nhưng tất cả mới chỉ là bước khởi đầu, nên rất cần sự phối hợp của các bên liên quan, đặc biệt là các thành viên để cùng tương tác với chúng tôi xây dựng thị trường này. Mục tiêu của chúng tôi là đến cuối năm 2016, hạ tầng cho TTCK phái sinh sẵn sàng để mở cửa, phục vụ công chúng.

Tháng 4, HNX và VSD sẽ chốt những điểm cơ bản

Bà Nguyễn Thị Hoàng Lan,Phó tổng giám đốc phụ trách Ban điều hành HNX 

Xây dựng TTCK phái sinh trên nền tảng pháp lý là Luật Chứng khoán, Nghị định 42/2015/NĐ-CP và Thông tư 11/2016/TT-BTC là bước phát triển mang tính dấu ấn cho TTCK Việt Nam, nhằm hoàn thiện cấu trúc TTCK. Tại HNX, nhận nhiệm vụ tổ chức triển khai hoạt động giao dịch TTCK phái sinh, chúng tôi cùng với VSD - đơn vị tổ chức thực hiện bù trừ, thanh toán chứng khoán phái sinh, sau một thời gian nghiên cứu, đã lựa chọn Công ty TNHH Hệ thống thông tin FPT (FIS) là nhà thầu chính và Tập đoàn Các sở giao dịch chứng khoán toàn cầu GMEX là đơn vị cung cấp giải pháp cho hạ tầng TTCK phái sinh. Chúng tôi quyết định công bố kế hoạch phát triển hệ thống TTCK phái sinh, với mong muốn các CTCK, các ngân hàng thương mại, các quỹ đầu tư cùng góp sức cho mục tiêu sẵn sàng mở cửa vào cuối năm 2016.

Dự kiến tháng 4, HNX và VSD sẽ chốt những điểm cơ bản và từ tháng 5, chúng tôi cùng với các thành viên sẽ bắt tay vào triển khai và sau khi hoàn thành test nội bộ, chúng tôi sẽ liên tục thực hiện test với các thành viên. Đây là lộ trình rất thách thức, nhưng chúng tôi quyết tâm làm.

Các thành viên hãy kết nối với chúng tôi, không nhất thiết qua công văn, mà có thể qua email, chat hay cổng kết nối chung, để cùng chia sẻ thông tin từ đào tạo đến xác định mô hình và xây hệ thống phần mềm cho công ty mình. HNX sẵn sàng đào tạo và cử chuyên gia đến hỗ trợ việc đào tạo nội bộ cho các thành viên.

Trong giai đoạn đầu, TTCK phái sinh sẽ có 2 sản phẩm là Index Future và Bond-Future. Tuy nhiên, hệ thống TTCK phái sinh sẽ được xây dựng theo hướng mở, khi thị trường có nhu cầu về các sản phẩm mới, chúng tôi sẽ mở rộng hệ thống để đáp ứng các nhu cầu này.

Tường Vi