Nhà ở xã hội tại Tp.HCM
Ngoài nhóm ngân hàng big 4 (Agribank, Vietcombank, BIDV, VietinBank) mỗi ngân hàng tham gia 30.000 tỷ đồng, 5 ngân hàng TMCP còn lại mỗi ngân hàng tham gia 5.000 tỷ đồng là HDBank, MB, VPBank, Techcombank, TPBank. HDBank là ngân hàng mới nhất tham gia chương trình này.
Mặc dù gói tín dụng cho vay nhà ở xã hội khá lớn song đến nay giải ngân rất hạn chế. Báo cáo của Bộ Xây dựng vừa gửi tới Quốc hội cho thấy, hiện mới có 34/63 UBND tỉnh có văn bản công bố 83 Dự án đủ điều kiện vay vốn ưu đãi trên Cổng thông tin điện tử.
Trong đó, đối với chủ đầu tư: Đã có 15 Dự án đã ký hợp đồng tín dụng cho vay theo Chương trình 120.000 tỷ đồng với tổng mức cam kết cấp tín dụng là 4.200 tỷ đồng, dư nợ là 1.624 tỷ đồng; có 68 Dự án còn lại chưa ký hợp đồng tín dụng cho vay theo Chương trình 120.000 tỷ đồng (trong đó có 57 Dự án Chủ đầu tư không có nhu cầu vay vốn, 6 dự án đang được các NHTM thẩm định và 5 dự án không đáp ứng điều kiện cho vay).
Đối với người mua nhà: Qua rà soát hiện nay đã có 151 người mua nhà đã được vay vốn Chương trình 120.000 tỷ đồng với số tiền khoảng 80 tỷ đồng
Bộ Xây dựng cho hay, việc triển khai gói tín dụng 120.000 tỷ còn chậm chủ yếu do một số vướng mắc. Thứ nhất, các ngân hàng tham gia chưa nhiều. Thứ hai, nguồn cung nhà ở xã hội bước đầu còn hạn chế. Thứ ba, lãi suất và thời gian hạn hưởng lãi suất chưa thực sự thu hút người vay. Mặc dù Ngân hàng Nhà nước đã 02 lần hạ lãi suất nguồn vốn 120.000 tỷ đồng, tuy nhiên do lãi suất áp dụng trong nửa đầu năm 2024 là 8%/năm đối với chủ đầu tư và 7,5% đối với người mua nhà và thời hạn được hưởng lãi suất ưu đãi ngắn (3 năm đối với chủ đầu tư, 5 năm đối với khách hàng cá nhân).
Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, hiện Ngân hàng Nhà nước đang tiếp tục đề xuất giảm lãi suất và kéo dài thời gian vay ưu đãi). Để tháo gỡ các khó khăn hiện nay, Bộ Xây dựng đề xuất một số giải pháp.
Thứ nhất, tiếp tục rà soát, tháo gỡ khó khăn vướng mắc và đôn đốc các địa phương sớm công bố các danh mục dự án nhà ở xã hội đủ điều kiện vay vốn để triển khai hiệu quả chương trình cho vay hỗ trợ nhà ở xã hội.
Thứ hai, tiếp tục xem xét giảm lãi suất, nâng thời hạn vay ưu đãi khuyến khích phát triển nhà ở xã hội.
Thứ ba, nghiên cứu cho phép mở các chỉ tiêu/hạn mức tín dụng cho các ngân hàng thương mại theo hướng: Phần cho vay nhà ở xã hội không phải tính vào chỉ tiêu/hạn mức tín dụng của ngân hàng và được đánh giá, tổng kết hàng năm;
Cuối cùng, Bộ Xây dựng đề nghị Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo, khuyến khích thêm các ngân hàng thương mại tham gia chương trình cho vay nguồn vốn hỗ trợ 120.000 tỷ đồng.
Trong bối cảnh gói tín dụng 120.000 “ế” vì kém hấp dẫn, Chính phủ đang giao cho Bộ Xây dựng nghiên cứu gói 30.000 tỷ cho nhà ở xã hội. Bộ Xây dựng cho biết đang làm việc với Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước để tổng hợp báo cáo đề xuất Chính phủ xem xét sớm triển khai gói tín dụng 30.000 tỷ phù hợp, hiệu quả giúp người thu nhập thấp có thể tiếp cận được vốn rẻ để mua nhà xã hội.
Theo Bộ Xây dựng, việc nghiên cứu, đề xuất nguồn vốn ưu đãi khoảng 30.000 tỷ đồng để Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay mua, thuê mua, xây dựng, cải tạo, sửa chữa nhà ở để thực hiện chính sách xã hội (trong đó 15.000 tỷ đồng nguồn vốn từ phát hành trái phiếu Chính phủ và 15.000 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác cho vay) là cần thiết trong thời điểm hiện nay.
Tuy nhiên, bố trí nguồn 30.000 tỷ đồng này như thế nào đang là vấn đề đặt ra. Được biết, hiện nay Chính phủ đã có chính sách hỗ trợ cho khách hàng cá nhân vay vốn nhà ở xã hội thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội theo Nghị định số 100/2015/NĐ-CP. Nguồn vốn theo Kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2021-2025 cấp cho Chương trình nhà ở xã hội qua Ngân hàng Chính sách xã hội là 1.000 tỷ đồng, đã thực hiện hết năm 2021.
Giai đoạn 2022-2023, nguồn vốn cho Ngân hàng Chính sách xã hội thực hiện cho vay nhà ở xã hội được bổ sung theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội, Nghị quyết số 11/NQ-CP của Chính phủ (kết quả giải ngân đạt 10.281 tỷ đồng), thực hiện đến hết năm 2023.
Tuy nhiên, đối với giai đoạn năm 2024-2025, Ngân hàng Chính sách vẫn chưa được bố trí nguồn vốn ngân sách nhà nước để thực hiện chương trình này.
