Dự kiến vào năm 2025, trái chanh dây Việt Nam sẽ chính thức được cấp phép xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ. Đây là kết quả từ quá trình đàm phán giữa Việt Nam và Hoa Kỳ về các biện pháp kiểm dịch thực vật đối với loại trái cây này.
Theo thông tin từ Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), các bước đàm phán kỹ thuật đã được hoàn thiện, và hiện tại hai bên đang hoàn tất những thủ tục pháp lý cần thiết. Việc chanh dây được phép thâm nhập vào thị trường Hoa Kỳ hứa hẹn tạo động lực lớn để ngành rau quả Việt Nam tiếp tục mở rộng xuất khẩu, đặc biệt vào các thị trường khó tính khác.
Loại quả này đã được xuất khẩu sang 20 quốc gia dưới các dạng như quả tươi, đông lạnh, và nước ép. Hiện nay, diện tích trồng chanh dây ước tính hơn 12.000 ha, tập trung tại miền núi phía Bắc và Tây Nguyên, khu vực đang tiếp tục mở rộng diện tích loại cây trồng này, sản lượng chanh dây hàng năm đạt khoảng 200.000 tấn. Đáng chú ý, Việt Nam chú trọng nâng cao chất lượng sản xuất chanh dây thông qua chuỗi giá trị khép kín, đảm bảo truy xuất nguồn gốc, đặc biệt tập trung vào hai giống chính là chanh dây vàng và chanh dây tím.
Với nhu cầu cao từ thị trường toàn cầu, khoảng 80% sản lượng chanh dây tươi và chế biến của Việt Nam được xuất khẩu. Việt Nam hiện nằm trong nhóm các quốc gia sản xuất và xuất khẩu chanh dây lớn nhất thế giới, chỉ sau Brazil, Colombia, Ecuador, và Peru. Trong 5 năm qua, sản lượng và kim ngạch xuất khẩu chanh dây tăng hơn 300%, liên tục nằm trong top 10 loại trái cây xuất khẩu có giá trị cao. Riêng năm 2023, kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 222 triệu USD.
Ông Nguyễn Quang Hiếu, Phó cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật cho biết: "Chúng ta mất trung bình từ 3 - 5 năm để đàm phán mở cửa thị trường cho một sản phẩm. Với sản phẩm yêu cầu kỹ thuật thì thời gian đòi hỏi kéo dài hơn, ví dụ như sầu riêng, để có thể tăng trưởng ấn tượng như hôm nay thì thời gian đàm phán mở thị trường mất rất nhiều thời gian. Từ những năm 2016, 2017 chúng ta đã xây dựng hồ sơ kỹ thuật và qua rất nhiều bước, nhiều khâu đàm phán mới có được kết quả như ngày nay".
Năm 2024 là một năm nhiều thách thức nhưng cũng rất thành công đối với ngành rau quả Việt Nam. Báo cáo của Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) dẫn số liệu từ Tổng cục Hải quan cho biết, kim ngạch xuất khẩu rau quả trong tháng 11/2024 đạt xấp xỉ 458 triệu USD. Dù giảm 11,9% so với tháng trước, con số này vẫn tăng 23% so với cùng kỳ năm 2023.
Tính chung 11 tháng đầu năm 2024, kim ngạch xuất khẩu rau quả đạt gần 6,62 tỷ USD, tăng 27,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Với đà tăng trưởng này, ngành rau quả kỳ vọng đạt tổng kim ngạch xuất khẩu khoảng 7,2 tỷ USD trong cả năm.
Trong tháng 11/2024, kim ngạch xuất khẩu rau quả sang một số thị trường lớn như Trung Quốc, Đài Loan (Trung Quốc) và Hà Lan ghi nhận mức giảm nhẹ. Tuy nhiên, tại các thị trường khác như Hoa Kỳ, Hàn Quốc, Nhật Bản, Australia, Nga và các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống Nhất, giá trị xuất khẩu lại tăng trưởng khả quan.
Riêng thị trường Hoa Kỳ, kim ngạch xuất khẩu rau quả liên tục tăng mạnh, cho thấy sự cải thiện về chất lượng sản phẩm và khả năng đáp ứng các yêu cầu khắt khe từ phía đối tác.
Để mở rộng và duy trì thị trường xuất khẩu, việc đảm bảo chất lượng sản phẩm và tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn kiểm dịch đóng vai trò cốt lõi. Các doanh nghiệp và người nông dân cần chú trọng đầu tư vào công nghệ hiện đại, áp dụng các quy trình canh tác bền vững, cùng với đó là phối hợp chặt chẽ với các cơ quan quản lý để đáp ứng đầy đủ yêu cầu khắt khe từ các đối tác quốc tế.