Thời gian qua, nhiều mã chứng khoán mang tính đầu cơ tăng giá mạnh, vượt xa định giá doanh nghiệp
Rủi ro khi lướt sóng
“Khi thị trường đang hưng phấn với các cổ phiếu tăng giá ngắn hạn, tôi kiên định với việc tư vấn cho khách hàng chọn các cổ phiếu đầu ngành. Với tôi, quản trị rủi ro ở giai đoạn hiện tại là rất quan trọng và phải cảnh tỉnh để khách hàng không bị cuốn vào những cơn say của đám đông”, anh Đỗ Khoa, nhân viên tư vấn Công ty Chứng khoán TP.HCM chia sẻ.
Theo anh Khoa, các nhà đầu tư dễ bị cuốn vào hoạt động lướt sóng các cổ phiếu có mức tăng giá mạnh. Việc này mang đến nhiều rủi ro nếu thị trường có những pha giảm điểm sâu.
Các cổ phiếu đầu ngành thường không có mức tăng bằng lần như các cổ phiếu nhỏ, nhưng bù lại, sức đề kháng với các đợt thị trường đi xuống tốt hơn và khả năng phục hồi nhanh. Trong khi đó, các cổ phiếu được chủ động tạo sóng và không xây nền bền vững thì rủi ro ở mức cao, tâm lý mua đuổi, giao dịch nhiều dễ khiến nhà đầu tư rơi vào tình trạng “lỗ hết chỗ lãi”, thậm chí âm vào vốn.
Bản chất đầu tư là quyết định ở hiện tại, nhưng nhìn vào tiềm năng tương lai, vì giá cổ phiếu sẽ phản ánh tương lai doanh nghiệp.
Nhưng thực tế đang có một nghịch lý, có những cổ phiếu của doanh nghiệp tốt với triển vọng khả quan không tăng giá, trong khi doanh nghiệp yếu kém, thậm chí thua lỗ, chưa có dấu hiệu sẽ sớm được cải thiện thì giá lại tăng vọt.
Anh Khoa cho rằng, nhiều nhà đầu tư có một danh mục gọn, với những cổ phiếu chất lượng, nhưng thấy các cổ phiếu khác tăng giá nên nảy sinh tâm lý muốn mua thêm để kiếm lời trong ngắn hạn và tìm kiếm các thông tin, sở cứ liên quan để củng cố nhận định tích cực về cổ phiếu mới.
Nhà đầu tư muốn “khôn” hơn thị trường, danh mục mở quá nhiều, có lợi nhuận mảng này lại muốn có cả lợi nhuận ở nhiều mảng khác rất dễ đưa ra các quyết định sai lầm. Trong ngắn hạn, nhà đầu tư có thể giành thắng lợi, nhưng tổng kết “cuộc chơi” thì thua có nguy cơ cao hơn được.
Cần tỉnh táo
Có những nhà đầu tư dài hạn “chuyển tông” sang lướt sóng ngay lập tức ăn “trái đắng”, bởi giá quay đầu giảm chỉ 1 - 2 phiên sau khi mua.
Thực tế, có những nhà đầu tư dài hạn “chuyển tông” sang lướt sóng ngay lập tức ăn “trái đắng”, bởi giá quay đầu giảm chỉ 1 - 2 phiên sau khi mua và vội vàng bán cắt lỗ ngay khi cổ phiếu về tài khoản.
Ông Nguyễn Chương, chuyên viên tư vấn đầu tư Công ty Chứng khoán FPT Chi nhánh TP.HCM đánh giá, chọn lựa một cổ phiếu để đầu tư chưa bao giờ là việc đơn giản. Cổ phiếu tốt và tiềm năng có nhiều, nhưng cổ phiếu đó có nhanh chóng tăng giá hay không thì rất khó dự báo, thậm chí trong ngắn hạn lại giảm giá. Bởi lẽ, cổ phiếu tăng giá còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có yếu tố dòng tiền và tâm lý các nhà đầu tư trên thị trường.
Nhìn chung, một cổ phiếu tăng giá là nhờ dòng tiền thông minh hay dòng tiền từ các tổ chức lớn hỗ trợ. Xác định một cổ phiếu sắp tăng giá đòi hỏi nhà đầu tư phải có thêm kiến thức về phân tích kỹ thuật để biết được đâu là giai đoạn cuối xu hướng tích luỹ. Phần lớn thời gian các cổ phiếu tích luỹ trong xu hướng đi ngang.
Đánh giá về tâm lý đầu tư, ông Chương cho rằng, sau khi trải qua những con sóng từ đầu năm 2021 đến nay thì các nhà đầu tư hiểu rõ hơn bản chất của chứng khoán không phải lúc nào cũng dễ và dễ thắng như giai đoạn trước. Nhà đầu tư phải lựa chọn và chắt lọc kỹ các cổ phiếu tốt mới có thể tìm kiếm được lợi nhuận.
“Những nhà đầu tư tham gia thị trường khoảng 6 tháng phần lớn có được sự chuyển biến đáng kể trong tư duy đầu tư. Họ phân tích được tin tức như thế nào là thật sự ảnh hưởng đến cổ phiếu cũng như có tư duy phân tích nhất định. Vấn đề là nhiều nhà đầu tư vẫn chưa kiểm soát được tâm lý, dễ bị cuốn theo những diễn biến của thị trường, vì thế dễ dẫn đến những quyết định không hợp lý”, ông Chương nói.
Ông Phùng Trung Kiên, Giám đốc Trung tâm Phân tích Công ty Chứng khoán AIS khuyến nghị, nếu nhà đầu tư lựa chọn việc đầu cơ, lướt sóng, thì điểm quan trọng là không được để tâm lý, niềm tin cá nhân chi phối các quyết định, mà phải dựa trên lý tính.
Khi cổ phiếu đạt mức tăng giá kỳ vọng, hoặc chớm lỗ là phải dứt khoát ra quyết định chốt lời/cắt lỗ. Đây là yếu tố tiên quyết để đảm bảo an toàn cho đồng vốn đầu tư.
Cẩn trọng sóng lướt
Nhà đầu tư Nguyễn Duy cho biết, nhìn các cổ phiếu trụ trong danh mục biến động không đáng kể, trong khi nhóm cổ phiếu nhỏ tăng giá nhanh khiến anh không khỏi sốt ruột. Mới đây, anh quyết định bán ra một mã cổ phiếu vốn hóa lớn nhằm nâng tỷ trọng vốn dành cho hoạt động lướt sóng từ 10% lên 25%.
Liên quan đến hoạt động lướt sóng, ông Nguyễn Việt Quang, Giám đốc Trung tâm kinh doanh 3, Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam cảnh báo, thị trường thời gian qua chứng kiến nhiều mã mang tính đầu cơ tăng giá mạnh, vượt xa định giá doanh nghiệp, tiềm ẩn rủi ro điều chỉnh cao.
Điển hình là phiên giao dịch ngày 22/11/2021, tổng số mã chứng khoán giảm giá gấp hơn 3 lần số mã tăng giá, trong đó 195 mã giảm giá sàn, gồm 110 mã trên HOSE, 55 mã trên HNX, 30 mã trên UPCoM, tập trung vào các cổ phiếu đầu cơ có giá tăng nóng trước đó như NBB, LDG, IJC, KBC, NLG, VC7, LDG...
Theo ông Quang, trong ngắn hạn, sóng đầu cơ vẫn có cơ hội phục hồi, bởi khi giảm mạnh sẽ dẫn đến dòng tiền quay lại bắt đáy. Tuy nhiên, nhà đầu tư không nên mạo hiểm lao vào những sóng hồi, vì nguy cơ gãy sóng có thể diễn ra bất cứ lúc nào. Khi đó, cổ phiếu rất dễ mất thanh khoản, nhà đầu tư khó có thể kịp thời cắt lỗ.
Nhà đầu tư nên quan tâm nhiều hơn tới những giá trị cốt lõi của thị trường chứng khoán, đầu tư vào các cổ phiếu cơ bản tốt, có định giá hợp lý, có sự hỗ trợ từ vĩ mô như ngân hàng, bán lẻ, vận tải, xây dựng...
