Tái cơ cấu nâng cao vị thế du lịch Việt Nam

Cải tổ đòi hỏi sự đồng bộ

Tuy lượng khách quốc tế đến Việt Nam tăng mạnh năm 2017, nhưng du lịch Việt Nam vẫn còn nhiều vấn đề cần quan tâm: phát triển sản phẩm du lịch đặc thù; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; đảm bảo chất lượng dịch vụ, đặc biệt các thời kỳ cao điểm; xây dựng các thương hiệu du lịch mạnh; bảo đảm an ninh, an toàn, vệ sinh...

Với thực tế đó, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam giao Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch khẩn trương hoàn thiện Đề án tái cơ cấu ngành du lịch, trình duyệt trong quý 1/2018. Nghị quyết 08-NQ/TW của Bộ Chính trị đã chỉ rõ: “Cơ cấu lại ngành Du lịch bảo đảm tính chuyên nghiệp, hiện đại và phát triển bền vững theo quy luật của kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế. Hoàn thiện cơ cấu ngành du lịch, bảo đảm phát triển đồng bộ trong tổng thể phát triển của nền kinh tế quốc dân... Các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có tiềm năng, lợi thế phát triển du lịch khẩn trương xây dựng đề án cơ cấu lại ngành”.

Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch, ông Nguyễn Văn Tuấn thẳng thắn nhìn nhận, du lịch Việt Nam vẫn còn một số vấn đề cần giải quyết triệt để nhằm tương xứng với tiềm năng, thế mạnh và kỳ vọng của xã hội. Việc tái thiết tái cơ cấu ngành cần thực hiện trong thời gian sớm, nhưng đòi hỏi có sự đồng bộ.

Tại hội thảo “Những vấn đề đặt ra trong tái cơ cấu ngành du lịch” vừa mới diễn ra, Tổng cục Du lịch cũng đưa ra quan điểm, cơ cấu lại ngành Du lịch phải bảo đảm tính chuyên nghiệp, hiện đại; tuân thủ quy luật của kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế; bảo đảm phát triển bền vững, gắn phát triển với bảo tồn văn hóa, bảo vệ môi trường.

Cụ thể là cơ cấu lại nguồn lực, vốn đầu tư phát triển du lịch; điều chỉnh hướng phát triển sản phẩm du lịch; điều chỉnh định hướng thị trường du lịch; cơ cấu lại doanh nghiệp du lịch; cơ cấu lại nguồn nhân lực du lịch; cơ cấu lại về tổ chức, quản lý ngành du lịch. Mục tiêu là cơ cấu ngành Du lịch đồng bộ; đóng góp 10% GDP năm 2025, đóng góp 12% năm 2030; nâng cao năng lực cạnh tranh và duy trì tăng trưởng ở mức cao, thu hút 17 - 18 triệu lượt khách quốc tế năm 2020; 28 - 30 triệu lượt khách quốc tế năm 2030; chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ chiều rộng sang chiều sâu; nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về du lịch.

Đề cao vai trò nguồn lực tư nhân

Tuy nhiên, để tái cơ cấu ngành du lịch có nhiều ý kiến cho rằng, nên tập trung tăng cường quản lý nhà nước về du lịch cũng như phát huy rõ nét vai trò kinh tế mũi nhọn của ngành “công nghiệp không khói”.

Ông Lương Hoài Nam, Phó Tổng Giám đốc Vietstar Airlines khẳng định, nước ta có lợi thế về tài nguyên từ thiên nhiên cho đến văn hóa, nhưng nếu xét về mặt tổng thể thì tính cạnh tranh của Du lịch Việt Nam còn kém các nước trong khu vực khá xa. Vì thế, tái cơ cấu trước hết cần đổi mới mạnh mẽ tư duy, chương trình hành động và có thể chế, chính sách đột phá, nâng cao ý thức của người dân, doanh nghiệp, công đồng trong việc xây dựng, bảo vệ hình ảnh, môi trường là một trong những thiết yếu, trọng tâm cần chú trọng nhằm góp phần phát triển tính bền vững, không ngừng nâng cao uy tín, thương hiệu, sức thu hút của ngành du lịch Việt Nam với bạn bè quốc tế.

Các doanh nghiệp lĩnh vực này cho rằng, tái cơ cấu ngành Du lịch phải triển khai đồng bộ tại tất cả các ngành liên quan, phải có lộ trình rõ ràng trong đó xác định nhiệm vụ, công tác ưu tiên để tập trung thực hiện.

Quá trình tái cơ cấu cần quan tâm đến vai trò của doanh nghiệp, nhất là đối với khối doanh nghiệp tư nhân, cần tăng liên kết giữa các doanh nghiệp; thay đổi cách thức, tăng nguồn lực cho xúc tiến quảng bá; thể hiện rõ vai trò của cơ quan quản lý nhà nước; nghiên cứu xu hướng, nhu cầu của du khách làm cơ sở định hướng xây dựng chuỗi giá trị phù hợp; tăng độ mở về thị thực để thu hút khách...

Trong khi đó, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn FLC Vũ Đặng Hải Yến kiến nghị, nhà nước nên có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp: về thuế, tháo gỡ khó khăn đối với loại hình kinh doanh condotel; đề ra những tiêu chí chính xác cho từng lĩnh vực sản phẩm, đầu tư…

Bà Yến cho rằng, việc xây dựng du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, suy cho cùng chính là nâng cao vị thế của kinh tế du lịch trong tổng thể nền kinh tế. Tuy nhiên, để làm được điều đó, theo bà không thể đi bằng “một chân” của Nhà nước, mà phải cân bằng cả 2 lực lượng là Nhà nước và doanh nghiệp, bởi theo “Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn 2030” được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, tổng nhu cầu đầu tư vào du lịch sẽ là 1.931 nghìn tỉ đồng tương đương 94,2 tỉ USD (nguồn vốn từ ngân sách nhà nước chiếm 8 - 10%; nguồn vốn từ khu vực tư nhân chiếm 90 - 92%).

Hiện có khá nhiều doanh nghiệp tư nhân kinh doanh trong lĩnh vực du lịch, nhưng lại không có trong danh sách top 10 như Vingroup, Sun Group, Tuần Châu do không phát triển mạnh mảng lữ hành mà tập trung vui chơi giải trí, khách sạn, bất động sản nhiều hơn, từ đó phát triển chuỗi du lịch khép kín.

Thùy Thanh