Ảnh: Lê Toàn
1. Bữa tôi và cô hàng xóm đang ở trong thang máy của căn hộ nghỉ dưỡng đi xuống sảnh tầng trệt, tới giữa chừng thì cửa thang mở ra. Một người phụ nữ to béo bước vào, mặt mũi bặm trợn, vừa nhìn tướng mạo thì người đối diện đã muốn tránh đi rồi. Cô này kinh doanh homestay trong chung cư, nổi tiếng vì các câu chuyện đánh cãi nhau với hết bảo vệ lại tới khách hàng.
Nghe chị hàng xóm kể lại, mới đây, do mâu thuẫn với khách tới thuê phòng, người này đã vừa chửi bới vừa vật cô khách xuống dưới đất, dẫn tới việc cánh đàn ông phải nhảy vô can thiệp và người nhà vị khách kia cho dân xã hội tới dằn mặt cảnh cáo.
Tuy nhiên, có vẻ mọi thứ vẫn không được rút kinh nghiệm. Không ai dám chắc sẽ hết hẳn những sự vụ đánh cãi nhau ở những người thế này. Bởi tâm sinh tướng. Bởi những suy nghĩ nông cạn, thiếu hiểu biết, và kém văn minh trong cách đối nhân xử thế khi sống trong cộng đồng dân cư.
Một chung cư có chừng vài trăm căn hộ, mà chỉ cần xuất hiện vài nhân vật “xuất chúng” như vầy, thì môi trường sống bị đầu độc tinh thần nghiêm trọng.
Chiều chiều, vào trong phòng đổ rác, tôi nhận thấy có rất nhiều bịch rác để la liệt trên sàn, nước chảy lênh láng, trong khi chỉ có vài bước chân là bỏ được vô họng rác cho gọn gàng và sạch sẽ.
Chúng ta vẫn nhìn thấy những em bé được cha mẹ chở đi học trên đường, tay cầm hộp sữa và khi uống xong, cha mẹ kêu vứt ngay vỏ hộp xuống dưới chân. Bất cần nghĩ tới chuyện nếu ai cũng thực hiện việc ấy, thì ngoài đường chỉ ngập rác và rác. Tới khi ô nhiễm rác thải, thì có thể cũng chính các vị phụ huynh đó lên mạng xã hội ca thán, không hài lòng. Và đứa trẻ ấy lớn lên, lại ngang nhiên mở cửa xe hơi để bỏ rác xuống đường. Các miếng rác ấy sẽ bay tứ tung, ập vào mặt người chạy xe gắn máy và người đi bộ phía sau.
Đã từng có nhiều người vừa chạy xe gắn máy hoặc vừa lái xe hơi hút thuốc, gió tạt tàn thuốc đang cháy đỏ vào mắt người đi sau. Đã từng có người vứt bịch nilon từ trên xe hơi xuống đường, tấm nilon ấy bay dính vào người đi xe gắn máy phía sau, và họ không nhìn thấy gì cả, ngã xuống đường, tai nạn giao thông khá nặng.
Đôi khi, chúng ta tiếp cận và tiếp tay với cái ác một cách hồn nhiên và giản đơn như vậy đó.
2. Rất may rằng, có những chung cư đã xây dựng được lối sống tích cực, vui vẻ, quan tâm tới nhau, khiến người dân sống trong đó cảm thấy dễ chịu hơn nhiều.
Tôi có ở trong nhóm của 1 chung cư tên Remax tại quận 6, TP.HCM. Các anh chị sống ở đây rất hòa đồng và cư xử có văn hóa.
Ngày Giáng sinh, mọi người hùn tiền nhau trang hoàng sảnh chính bằng nhiều quả châu, đèn nhấp nháy, ông già Tuyết. Ngày gần Tết Nguyên đán, mọi người làm tiểu cảnh mô hình đón Tết ở miền Tây, có bánh tét, có mai vàng. Các anh chị nói chuyện với nhau trên nhóm khá lịch sự và ôn hòa.
Có bữa tôi thấy ai đó than phiền việc nhà hàng xóm mở nhạc sàn ồn ào, khách khứa đập cửa đi lộn nhà. Ngay lập tức, chủ nhà đứng ra xin lỗi vì đã đưa chìa khóa cho bạn tới chơi không kiểm soát. Chủ nhà hứa không tái lại sự phiền toái này tới hàng xóm nữa.
Ngày mỗi ngày, người dân không còn quá lo về việc miếng ăn cho no từng bữa nữa. Nhưng có rất nhiều cách hành xử kém văn hóa, bạo lực cả tinh thần lẫn thể xác vẫn xảy ra hàng ngày ở khắp nơi.
Có vẻ như bộ môn Giáo dục công dân dạy cho trẻ trong trường học không thể chống chọi nổi với các câu chuyện thực tế mà con nít vẫn chứng kiến hàng ngày từ những người lớn quanh mình. Các câu chửi bậy, những hành vi khó có thể chấp nhận ở một xã hội văn minh vẫn luôn hiện diện khắp nơi.
Chung cư và các khu phố chính là môi trường lý tưởng để cái đẹp lan tỏa và cái xấu lộng hành. Người lớn có sống văn minh, nhân ái thì mới là hình tượng đẹp để con trẻ học tập theo. Phụ huynh chửi bậy, đánh người, thì liệu con cái có thể đối xử thân thiện với bạn bè chúng hay không?
Học làm người vẫn là bài học lớn nhất và theo suốt chúng ta tới khi nhắm mắt xuôi tay…
