Các ưu đãi về thuế đóng vai trò quan trọng để thúc đẩy quỹ HTTN phát triển
So với dự thảo Nghị định được Bộ Tài chính công bố lấy ý kiến rộng rãi hồi tháng 5/2015, thì dự thảo sắp lấy ý kiến thẩm định Bộ Tư pháp có gì mới, thưa bà?
Trên cơ sở tiếp thu các ý kiến góp ý cho dự thảo, Tổ biên tập đã sửa dự thảo Nghị định với ba điểm mới.
Thứ nhất, bỏ quy định mỗi DN quản lý quỹ hưu trí phải có tối thiểu 3 loại quỹ là quỹ hưu trí có mục tiêu đầu tư bảo toàn vốn, quỹ hưu trí có mục tiêu đầu tư cân bằng và quỹ hưu trí có mục tiêu đầu tư tăng trưởng. Theo đó, DN quản lý quỹ hưu trí quyết định thành lập quỹ hưu trí có chính sách đầu tư đáp ứng nhu cầu của người lao động và các cá nhân tham gia quỹ trực tiếp. Về danh mục đầu tư và hạn mức đầu tư, dự thảo Nghị định quy định tương tự như sản phẩm bảo hiểm HTTN đang được triển khai trên thị trường.
Thứ hai, quy định rõ điều kiện, nghĩa vụ của tổ chức lưu ký và ngân hàng giám sát để đảm bảo quản lý, theo dõi tách biệt được tài sản của quỹ hưu trí và giám sát hoạt động quản lý quỹ hưu trí tuân thủ theo đúng điều lệ quỹ và quy định tại Nghị định.
Thứ ba, bổ sung quy định về kế toán quỹ hưu trí và quản trị tài khoản hưu trí cá nhân nhằm đảm bảo hạch toán toàn bộ hoạt động thu chi của quỹ hưu trí và các tài khoản hưu trí cá nhân, đồng thời cung cấp đầy đủ, chính xác các báo cáo hàng tháng cho thành viên tham gia quỹ bao gồm: giá trị tài khoản hưu trí cá nhân, sao kê tài khoản, sao kê dòng tiền và sao kê giao dịch tài khoản hưu trí cá nhân.
Bà Phan Thị Thu Hiền
Nhiều ý kiến đề xuất, chỉ nên trao quyền lập quỹ HTTN cho các công ty quản lý quỹ, chứ không nên trao cả cho ngân hàng và công ty bảo hiểm. Bà nghĩ sao?
Tại nhiều quốc gia triển khai quỹ HTTN, các ngân hàng, công ty bảo hiểm và công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán đều có thể cung cấp dịch vụ quản lý quỹ hưu trí.
Do đó, Tổ biên tập đề xuất quy định tại dự thảo Nghị định theo hướng DN quản lý quỹ hưu trí phải là ngân hàng, công ty bảo hiểm hoặc công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán đáp ứng được điều kiện kinh doanh và được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ quản lý quỹ hưu trí.
Dự thảo Nghị định đưa ra những quy định nào để giải tỏa mối quan ngại hiện nay là cách gì để đảm bảo an toàn tài sản cho các đối tượng tham gia quỹ HTTN?
Dự thảo Nghị định được xây dựng trên nguyên tắc xuyên suốt là đảm bảo quỹ HTTN hoạt động minh bạch và an toàn.
Cụ thể, dự thảo Nghị định quy định, tài sản của mỗi quỹ hưu trí được lưu ký bởi một tổ chức lưu ký nhằm đảm bảo tách biệt với tài sản của DN quản lý quỹ hưu trí, DN sử dụng lao động và của các quỹ hưu trí khác được quản lý bởi cùng một DN quản lý quỹ hưu trí.
DN quản lý quỹ hưu trí có trách nhiệm thực hiện kế toán quỹ hưu trí và quản trị tài khoản hưu trí cá nhân nhằm đảm bảo hạch toán toàn bộ hoạt động thu chi của quỹ hưu trí và các tài khoản hưu trí cá nhân, đồng thời đảm bảo cung cấp đầy đủ, chính xác các báo cáo hàng tháng cho thành viên tham gia quỹ...
Dự thảo còn quy định về trách nhiệm đền bù thiệt hại của DN quản lý quỹ hưu trí trong các trường hợp đầu tư không đúng quy định, xác định sai giá trị tài sản quỹ hưu trí hoặc tài khoản hưu trí cá nhân.
Lưu ý, quỹ HTTN hoạt động trên cơ sở nguyên tắc tự nguyện và xác định theo mức đóng góp, do đó kết quả đầu tư phụ thuộc vào lựa chọn quỹ hưu trí của mỗi cá nhân. Nhà nước không đảm bảo về mức lợi nhuận, cũng như mức chi trả tương lai của quỹ hưu trí, mà chỉ ban hành đầy đủ khung pháp lý đảm bảo quỹ HTTN hoạt động minh bạch, an toàn.
Theo kinh nghiệm quốc tế, ưu đãi thuế đóng vị trí quan trọng trong kích thích người lao động, DN tham gia quỹ HTTN. Dự thảo Nghị định có đưa ra định hướng nào về ưu đãi thuế cho các đối tượng tham gia quỹ?
Hiện các văn bản pháp luật về thuế thu nhập cá nhân và thuế thu nhập DN đã quy định các ưu đãi về thuế đối với việc tham gia quỹ HTTN.
Cụ thể, Luật số 26/2012/QH13 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế thu nhập cá nhân và Nghị định 12/2015/NĐ-CP quy định: khoản chi được trừ thuế thu nhập DN bao gồm khoản chi của DN đến 1 triệu đồng/tháng/người để trích nộp quỹ HTTN, mua bảo hiểm HTTN cho người lao động; mức đóng vào quỹ HTTN, mua bảo hiểm HTTN được trừ ra khỏi thu nhập khi xác định thu nhập tính thuế thu nhập cá nhân tối đa không quá 1 triệu đồng/tháng, bao gồm cả số tiền do người sử dụng lao động đóng cho người lao động và cả số tiền do người lao động tự đóng (nếu có); tiền lương hưu do quỹ HTTN chi trả hàng tháng là thu nhập miễn thuế.
Tuy nhiên, một số vấn đề chưa rõ tại các văn bản pháp luật về thuế là việc miễn thuế trong quá trình đầu tư quỹ hưu trí và quy định về hạn mức được miễn thuế đối với lương hưu chi trả hàng tháng từ quỹ hưu trí.
Do vậy, trong thời gian tới, Tổ biên tập sẽ tiếp tục nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế để trình cấp có thẩm quyền hoàn thiện các quy định về thuế đối với quỹ HTTN nhằm khuyến khích phát triển các quỹ HTTN.
Mức ưu đãi thuế 1 triệu đồng/tháng đối với khoản đóng góp của DN sử dụng lao động và cá nhân tham gia quỹ sẽ được áp dụng trong giai đoạn đầu thí điểm. Trên cơ sở thực tế triển khai, Bộ Tài chính sẽ trình Chính phủ điều chỉnh mức ưu đãi thuế này nếu cần thiết.
| Cần sớm cho phép triển khai quỹ hưu trí 
Ông Trần Lê Minh, Phó tổng giám đốc CTCP Quản lý quỹ đầu tư Việt Nam (VFM)
Ngành quản lý quỹ Việt Nam hiện đối mặt với không ít khó khăn, do trình độ phát triển của thị trường cũng như mức độ đa dạng của các sản phẩm, dịch vụ còn không ít hạn chế.
Trong bối cảnh này, nếu quỹ HTTN theo cơ chế mà Bộ Tài chính đang xây dựng sớm được triển khai sẽ không chỉ mở ra dư địa mới cho sự phát triển của ngành quản lý quỹ theo hướng chuyên nghiệp và bền vững hơn, mà còn giúp cải thiện sức cầu cho TTCK, hỗ trợ Nhà nước thuận lợi hơn trong huy động vốn cho đầu tư phát triển thông qua phát hành trái phiếu chính phủ.
Với những lợi ích lớn như vậy, các công ty quản lý quỹ đang mong đợi cơ chế cho việc thành lập quỹ HTTN tại Việt Nam sẽ sớm được Chính phủ ban hành và cho phép áp dụng.
Điểm thuận lợi cho triển khai hệ thống quỹ hưu trí tại Việt Nam là đã hình thành các chính sách ưu đãi bước đầu về thuế, mức độ sẵn sàng của các công ty quản lý quỹ… Tuy nhiên, kinh nghiệm triển khai quỹ hưu trí trên thế giới cho thấy, trong giai đoạn phát triển ban đầu sẽ đối mặt với nhiều thách thức, nên Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ tốt hơn về phí, thuế cho cả DN và người lao động tham gia quỹ, cũng như các công ty quản lý quỹ với vai trò là đơn vị nhận ủy thác đầu tư nguồn vốn từ các quỹ hưu trí, nhằm thúc đẩy hệ thống quỹ hưu trí phát triển. |
| Công ty quản lý quỹ sẵn sàng tham gia triển khai quỹ HTTN 
Ông Hồ Văn Dũng, Giám đốc CTCP Quản lý quỹ VinaWealth
Với năng lực hiện tại, các công ty quản lý quỹ, trong đó có VinaWealth đã sẵn sàng tham gia triển khai quỹ HTTN ngay khi Chính phủ cho phép thành lập loại hình quỹ này tại Việt Nam.
Qua kinh nghiệm triển khai các chương trình phúc lợi cho một số DN, cũng như trực tiếp khảo sát nhu cầu của các DN, VinaWealth nhận thấy khá nhiều DN có nhu cầu tham gia quỹ HTTN, nhằm thu hút và giữ chân nhân tài làm việc lâu dài. Nhu cầu này sẽ tăng lên nếu Nhà nước có thêm chính sách ưu đãi thuế cho DN và người lao động tham gia quỹ HTTN theo hướng tăng mức đóng góp vào quỹ được miễn thuế, thay vì mức khá thấp hiện tại là 1 triệu đồng/người/tháng. |
