Giá trị giao dịch bình quân của thị trường trái phiếu đã nhỉnh hơn thị trường cổ phiếu
Cơ quan chức năng đang xây dựng và chỉnh sửa một loạt văn bản pháp lý liên quan đến thị trường trái phiếu. Cụ thể, nửa cuối năm 2016, Bộ Tài chính sẽ hoàn thiện khung pháp lý để phát triển các đơn vị xếp hạng tín nhiệm. Thông tư 234/2012/TT-BTC hướng dẫn quản lý giao dịch trái phiếu chính phủ cũng đang được chỉnh sửa 8 nội dung, trong đó có những nội dung đáng chú ý là: bổ sung cơ chế giao dịch bán kết hợp với mua lại trái phiếu chính phủ (giao dịch Sell/Buy Back); bổ sung cơ chế vay trái phiếu chính phủ để bán; bổ sung thành viên giao dịch là Kho bạc Nhà nước; bổ sung quy định về trái phiếu tương đương có thể chuyển giao.
Thời gian qua, thị trường trái phiếu đang dần trở thành kênh dẫn vốn có quy mô khá “khủng”. Riêng trong tháng 6/2016, Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) tổ chức 27 phiên đấu thầu, huy động được 50.232 tỷ đồng trái phiếu, tăng 15,8% so với tháng 5/2016. Lãi suất trúng thầu của trái phiếu kỳ hạn 3 năm nằm trong khoảng 5,25-5,90%/năm, 5 năm trong khoảng 6,07-6,48%/năm, 10 năm là 6,94%/năm, 15 năm trong khoảng 7,65-8,10%/năm, 20 năm là 7,75%/năm, 30 năm là 8,00%/năm.
Trên thị trường trái phiếu chính phủ thứ cấp tháng 6/2016, tổng khối lượng giao dịch theo phương thức giao dịch thông thường (outright) đạt hơn 798 triệu trái phiếu, tương đương giá trị giao dịch hơn 82.000 tỷ đồng, giảm 2,5% về giá trị so với tháng 5/2016. Tổng khối lượng giao dịch trái phiếu chính phủ theo phương thức giao dịch mua bán lại (repos) đạt hơn 599 triệu trái phiếu, tương đương giá trị giao dịch hơn 57.000 tỷ đồng, giảm 2,9% về giá trị so với tháng 5/2016.
Nhìn vào diễn biến giao dịch trái phiếu chính phủ từ đầu năm đến nay, có thể thấy những con số khá bất ngờ, cá biệt có phiên giao dịch đạt giá trị giao dịch trái phiếu tới 12.000 tỷ đồng. Trong khi đó, trong các phiên thông thường, giá trị giao dịch trái phiếu bình quân cũng đạt 5.150 tỷ đồng/phiên, tăng 28% so với cùng kỳ năm 2015.
Rõ ràng, với những con số trên, nếu tính về quy mô giao dịch, thì giá trị giao dịch bình quân của thị trường trái phiếu đã nhỉnh hơn thị trường cổ phiếu. Do đó, với những thay đổi sắp tới về chính sách, cơ chế giao dịch và hạ tầng, thì thị trường trái phiếu sẽ sớm vượt xa thị trường cổ phiếu.
Bà Nguyễn Thị Liên Hoa, Phó chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, thời gian tới, cơ quan quản lý sẽ tiếp tục nghiên cứu cải thiện tính thanh khoản của thị trường bằng cách phát triển các nhà tạo lập thị trường, phát triển nghiệp vụ repo, chuyển chức năng thanh toán trái phiếu chính phủ về Ngân hàng Nhà nước, phát triển quỹ hưu trí tự nguyện, hiện đại hóa hệ thống công nghệ thông tin.
Ngoài ra, thời gian tới, đối tượng nhà đầu tư có thể tham gia thị trường trái phiếu sẽ được mở rộng hơn, vì từ cuối tháng 6/2016, HNX đã cho ra mắt phân hệ đấu thầu trái phiếu điện tử trên Internet (E.ABS). Hệ thống mới cho phép nhà đầu tư không phải là thành viên đấu thầu vẫn có thể được bỏ thầu trực tiếp trên hệ thống. E.ABS cũng giúp cập nhật thông tin nhanh và chính xác về các phiên thầu đang diễn ra cũng như tổng hợp thông tin về hoạt động đấu thầu trong quá khứ.
Ngoài ra, dự kiến sau khi Thông tư 234/2012/TT-BTC được ban hành, HNX sẽ tung ra 2 sản phẩm mới cho thị trường trái phiếu, gồm giao dịch vay để bán và giao dịch bán và mua lại (sell/buy back). Vay để bán là việc nhà đầu tư không sở hữu, nhưng có thể đi vay trái phiếu, bán chúng đi và sau đó mua lại trên thị trường để trả lại bên cho vay trái phiếu. Bán và mua lại là việc hai bên đối tác thỏa thuận thực hiện một giao dịch bán trái phiếu tại ngày giao dịch với mức giá giao ngay và giao dịch mua lại cùng trái phiếu đó tại một ngày xác định trong tương lai với một mức giá, khối lượng xác định trước trong hiện tại.
