Theo lẽ thường, các nhà đầu tư lo ngại về việc cắt margin khi giá nhiều cổ phiếu đã giảm quá mạnh. Tuy nhiên, theo những môi giới ở cấp quản lý, lượng margin giao dịch thường xuyên trên thị trường trong hai tháng qua không nhiều, vì nhà đầu tư đã chủ động cắt giảm trước đó và ngại dùng margin trước xu hướng bán ròng của khối ngoại. Bởi vậy, hành vi hoảng hốt bán giá thấp chỉ xuất hiện ở một bộ phận nhà đầu tư cá nhân.
Tin xấu cơ bản chi phối tâm lý nhà đầu tư là động thái bán ròng của nhà đầu tư nước ngoài không hề có dấu hiệu chững lại như dự báo hồi cuối tháng 12/2015, mà có xu hướng tiếp diễn. Xu hướng này phù hợp với xu hướng chung của thị trường thế giới là các quỹ đầu tư rút vốn khỏi quỹ ETF và bỏ tiền vào trái phiếu chính phủ Mỹ khi đồng USD dự kiến sẽ tăng giá.
Dù khá yên tâm với các yếu tố vi mô (ngoại trừ tỷ giá), nhà đầu tư chưa có đủ thông tin để lượng hóa triển vọng kinh doanh của doanh nghiệp niêm yết trong năm 2016. Đặc biệt, do tác động của thị trường Trung Quốc, giá cả các loại hàng hóa cơ bản đều giảm mạnh, nên nhóm doanh nghiệp sản xuất công nghiệp niêm yết đều dự kiến một năm 2016 với kết quả kinh doanh không tốt bằng năm 2015, trước tiên là doanh thu sụt giảm và tỷ suất lợi nhuận sẽ thấp hơn.
Mục tiêu mà nhiều doanh nghiệp sản xuất chia sẻ là làm sao cố gắng duy trì sản lượng thị phần, còn lãi bao nhiêu lại tùy thuộc vào diễn biến thị trường. Như vậy, nếu tính chỉ số P/E dự kiến 2016 thì thị trường không quá rẻ như khi nhìn vào P/E bình quân thị trường năm 2015.
Một trụ cột của thị trường là nhóm cổ phiếu bất động sản khá chắc giá cũng đã bắt đầu sụt giảm trong phiên giao dịch đầu tuần này và dự kiến giá cổ phiếu nhóm này sẽ có biến động bởi liên tiếp thông tin về bội cung của thị trường căn hộ, lãi suất tăng nhẹ và có ngân hàng tạm dừng cho vay căn hộ hình thành trong tương lai.
Thực tế, việc Ngân hàng BIDV tạm dừng cho vay với căn hộ hình thành trong tương lai là có thật, theo một số phòng giao dịch thông báo đến khách hàng vì phải chờ hướng dẫn và tránh tình trạng cho vay với các dự án mà chủ đầu tư đã thế chấp ngân hàng.
Như vậy, mặc dù năm 2016, kết quả kinh doanh của nhóm cổ phiếu bất động sản dự kiến sẽ tốt nhờ lượng hàng đã bán năm 2015 thì giá cổ phiếu cũng sẽ phản ánh khó khăn của thị trường, việc bán hàng không mấy thuận lợi.
Nhà đầu tư cần lưu ý, các doanh nghiệp hàng đầu dù dự báo năm 2016 khó khăn hơn nhưng chỉ ở mức lợi nhuận không tốt bằng, chứ không đến mức thua lỗ, bởi những khó khăn đã được đánh giá ngay từ đầu năm để doanh nghiệp có phương án ứng phó linh hoạt và thận trọng trong mọi quyết định phòng ngừa rủi ro.
Vì vậy, việc bắt đáy cổ phiếu không phải quá rủi ro khi mà ở mức giá hiện nay nhiều cổ phiếu tính cả cổ tức, chia cổ phiếu sẽ giảm về mức giá rất hấp dẫn để đầu tư dài hạn.
Thị trường giảm có lý do của... thị trường. Tuy nhiên, nền tảng vĩ mô và sự khởi sắc của nhiều ngành, nhiều doanh nghiệp mới là cơ sở giúp nhanh hóa giải những tác động tiêu cực tới giá cổ phiếu.
