Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc (Ảnh: Quốc hội)
Phát biểu giải trình sau phiên thảo luận tại hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi), Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, Việt Nam hiện không thu thuế giá trị gia tăng (VAT) đối với hàng hóa nhỏ lẻ nhập khẩu giá trị dưới 1 triệu đồng thực hiện theo cam kết quốc tế tại Công ước Kyoto năm 1973 và được cụ thể hóa tại Quyết định 78 năm 2010.
Tuy nhiên, thực tế hiện nay các quốc gia khác đã bỏ thực hiện Công ước này.
Trong đó, EU đã bỏ quy định không tính thuế đối với giá trị hàng hóa chuyển phát nhanh qua đường bưu điện dưới 22 USD; nước Anh xóa bỏ việc miễn thuế đối với hàng hóa dưới 135 USD; Singapore từ ngày 1/1/2023 cũng bỏ quy định miễn thuế hàng hóa giá trị nhỏ vận chuyển và giao dịch qua thương mại điện tử; trong khi đó Thái Lan đánh thuế VAT 7% với tất cả các loại hàng hóa nhập khẩu.
"Vì vậy, về phía Việt Nam, Chính phủ bãi bỏ Quyết định 78/2010, đưa vào dự thảo Luật thuế giá trị gia tăng sửa đổi quy định nộp thuế VAT đối với cả hàng hoá giá trị nhỏ", ông Phớc khẳng định.
Phó Thủ tướng cũng nói thêm: "Sàn thương mại điện tử Temu hầu hết giao dịch hàng hóa với giá trị nhỏ dưới 1 triệu đồng. Người ta đang tận dụng Quyết định 78/2010 của Việt Nam để bán hàng giá rẻ vào thị trường".
Trước đó, nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng việc các sàn thương mại điện tử của Trung Quốc như Temu, Shein... đang ồ ạt bán hàng giá rẻ vào Việt Nam và không phải nộp thuế nên đã tạo ra sự cạnh tranh bất bình đẳng với nền sản xuất và doanh nghiệp trong nước.
Ghi nhận các ý kiến này, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã trực tiếp gọi điện cho lãnh đạo Tổng cục Thuế, yêu cầu kiểm tra tiến độ lập hồ sơ thu thuế đối với sàn thương mại điện tử Temu.
"Temu cũng nằm trong diện phải nộp thuế như Google, Facebook…", Phó thủ tướng khẳng định và cho hay, Tổng cục Thuế đang cho kiểm tra dữ liệu và sẽ yêu cầu phía Temu đến kê khai nộp thuế. Trường hợp không nộp sẽ tổ chức thanh tra, xử lý.
Tại phiên thảo luận ở hội trường về nội dung trên, đại biểu Hoàng Minh Hiếu (đoàn Nghệ An) đồng ý với việc không quy định miễn thuế với hàng hóa nhập khẩu qua các sàn thương mại điện tử có giá trị nhỏ, như dự thảo Luật nêu.
 |
Đại biểu Hoàng Minh Hiếu (đoàn Nghệ An) |
Ông Hiếu dẫn số liệu thống kê, vào thời điểm tháng 3/2023, hàng ngày có khoảng từ 4 - 5 triệu đơn hàng thương mại điện tử giá trị nhỏ được vận chuyển qua biên giới về Việt Nam. Trung bình mỗi đơn hàng này có giá trị khoảng 200.000 đồng, tổng giá trị hàng hóa nhập khẩu hàng ngày lên đến khoảng 800 tỷ đồng và con số này còn có thể tăng thêm do thương mại điện tử của nước ta đang thuộc một trong top 10 nước phát triển nhanh nhất trên thế giới.
Từ đó, đại biểu cho rằng, đối với từng đơn hàng giá trị có thể nhỏ nhưng tổng lượng hàng hóa nhập khẩu theo hình thức này đã, đang và sẽ tiếp tục chiếm một khối lượng rất lớn, nếu miễn thuế sẽ dẫn đến việc không thu được một lượng thuế khá lớn.
Bên cạnh đó, có tình trạng nước ngoài lợi dụng chính sách, pháp luật Việt Nam, "xé lẻ" đơn hàng dưới 1 triệu để né thuế, hưởng ưu đãi gây thất thu cho ngân sách Việt Nam, đồng thời cạnh tranh không lành mạnh, ảnh hưởng trực tiếp đến doanh nghiệp sản xuất, bán lẻ trong nước, những người tuân thủ pháp luật về thuế.
Liên quan đến vấn đề này, một số đại biểu khác có ý kiến đồng tình miễn thuế VAT đối với hàng hóa giá trị nhỏ song cần phân biệt các trường hợp, cụ thể đối với trường hợp kinh doanh thì phải thu thuế, đối với trường hợp hành lý mang theo của người xuất, nhập cảnh thì miễn thuế.
Tại Báo cáo giải trình, chỉnh lý, tiếp thu dự án Luật Thuế Giá trị gia tăng sửa đổi, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu rõ nhiều ý kiến đề nghị thu thuế VAT đối với hàng hóa nhập khẩu có giá trị nhỏ.
Theo báo cáo về thương mại điện tử 9 tháng đầu năm 2024 của nền tảng số liệu thương mại điện tử Metric, các sản phẩm dưới 200.000 đồng đang chiếm hơn một nửa doanh số toàn thị trường thương mại điện tử Việt Nam; người Việt chi 1 tỷ USD mua hàng online mỗi tháng.
"Với hiệu lực của quyết định 78/2010, chúng ta đang thất thu thuế đối với một lượng lớn hàng hóa nhập khẩu trên các nền tảng thương mại điện tử", báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu rõ.
Theo báo cáo, hiện Chính phủ đang dự thảo nghị định về quản lý hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ khẩn trương ban hành nghị định và trước mắt cần chấm dứt ngay hiệu lực của quyết định 78/2010 để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, cơ sở pháp lý cho việc thu thuế với thương mại điện tử đang được sửa đổi trong dự Luật Thuế Giá trị gia tăng. Điều này sẽ làm tăng số thu về thuế VAT từ các hoạt động kinh doanh thương mại điện tử với hàng hóa.
