Việc phát hành 3 tỷ USD trái phiếu quốc tế trong năm 2015 và 2016 về cơ bản, không làm tăng dư nợ chính phủ
Việc đề nghị phát hành TPQT, theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, ông Đinh Tiến Dũng là do thị trường vốn, thị trường trái phiếu trong nước quy mô còn nhỏ, thanh khoản thấp, trong khi nhu cầu huy động vốn cho ngân sách nhà nước trong giai đoạn tới tương đối cao, nên việc tiếp cận thị trường vốn quốc tế nhằm giảm áp lực vay trong nước là rất cần thiết.
Tuy nhiên, vướng mắc hiện nay là Điều 28, Luật Quản lý nợ công lại không cho phép vay ngoại tệ để cơ cấu lại các khoản vay bằng VND.
Ông Dũng cho biết, vấn đề này chỉ được giải quyết kể từ năm 2017, vì Luật Ngân sách nhà nước (Điều 7) cho phép bội chi ngân sách nhà nước được bù đắp từ nguồn vay trong nước và vay nước ngoài, trong đó, đối với vay nước ngoài bao gồm cả phát hành TPQT. Song vấn đề nằm ở chỗ, năm 2015 và 2016, khối lượng trái phiếu chính phủ đến hạn thanh toán lên tới 363.166 tỷ đồng cần phải huy động vốn để tái cơ cấu, nhưng các nguồn tài chính trong nước khác đã được huy động tối đa, nên không thể huy động để tái cơ cấu danh mục nợ trái phiếu chính phủ.
Vì vậy, Bộ Tài chính đề nghị Quốc hội cho phép phát hành 3 tỷ USD TPQT với kỳ hạn từ 10 đến 30 năm, lãi suất phụ thuộc vào điều kiện thị trường vốn quốc tế tại thời điểm phát hành.
Phát hành 3 tỷ USD TPQT trong năm 2015 và 2016, theo ông Dũng về cơ bản, không làm tăng dư nợ chính phủ, các chỉ số an toàn về nợ công đến năm 2020 vẫn được duy trì trong giới hạn quy định, đồng thời vẫn đáp ứng được mục tiêu cơ cấu nợ hợp lý theo chiến lược đã đề ra là đến năm 2020, tỷ lệ nợ nước ngoài của Chính phủ luôn thấp hơn 50% tổng nợ Chính phủ.
Không những thế, nếu phát hành được 3 tỷ USD còn góp phần giảm áp lực về vốn ngoại tệ của các ngân hàng trong nước, duy trì lãi suất trong nước ở mức thấp để hỗ trợ cho vay đối với doanh nghiệp không có điều kiện vay vốn ngoại tệ từ nước ngoài. Ngoài ra, việc phát hành TPQT còn có tác động làm tăng cung ngoại tệ, sẽ góp phần cải thiện cán cân thanh toán quốc tế, giảm áp lực lên tỷ giá hối đoái và ổn định kinh tế vĩ mô.
“Việc phát hành TPQT còn tạo ra tín hiệu tốt đối với nhà đầu tư quốc tế về việc Việt Nam tham gia thị trường một cách thường xuyên, tác động tích cực đến tính thanh khoản của các trái phiếu hiện hành, cũng như tạo ra sự hấp dẫn cho các trái phiếu mới để giảm chi phí huy động vốn trong tương lai. Phát hành TPQT còn thiết lập mức lãi suất chuẩn thấp, tạo sức ép để hạ chi phí huy động vốn nước ngoài của Chính phủ trong tương lai, các khoản vay được Chính phủ bảo lãnh, cũng như của các thành phần kinh tế khác”, ông Dũng phát biểu.
Trước thực tế huy động trái phiếu chính phủ ở thị trường trong nước gặp khó khăn, nhiều thành viên Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội đồng tình với đề nghị của Bộ Tài chính. “Nếu không phải đi vay thì vô cùng hạnh phúc”, ông Phùng Quốc Hiển, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách nói.
Theo ông Hiển, trong mấy năm gần đây nhu cầu chi đầu tư rất lớn trong điều kiện chi cho con người, chi cho an sinh xã hội ngày càng tăng, nên ngân sách đã phải đi vay để đầu tư, vay để bù đắp bội chi, giờ nhiều khoản đã đến hạn trả nợ trong khi huy động trong nước gặp khó khăn thì cũng nên cho phép huy động TPQT.
“Vấn đề là làm sao vay được với thời hạn dài và chi phí thấp nhất, đặc biệt là hạn chế tối đa rủi ro về tỷ giá”, ông Hiển nhấn mạnh và cho rằng, phát hành TPQT để đảo nợ (trả các khoản vốn trái phiếu chính phủ huy động trong nước đã đến hạn) không làm tăng tổng số nợ. Hơn nữa, nếu phát hành được TPQT cũng gây sức ép cho các ngân hàng thương mại và các định chế tài chính khác đang tham gia đấu thầu trái phiếu chính phủ trong nước khi họ tham gia đấu thầu trái phiếu chính phủ.
