Là đại biểu đầu tiên trong phiên thảo luận chiều nay 23/10 về Bộ luật Lao động sửa đổi, Đại biểu Nguyễn Thiện Nhân (TP.HCM), Bí thư Thành ủy TP.HCM cho biết, trong lịch sử, người lao động làm 16 tiếng/ngày, 1 tuần là 100 giờ. “Chính từ đó đã hình thành phong trào đấu tranh giảm giờ làm”, ông Nhân nói.
Theo Bí thư Thành ủy TP.HCM, tiêu biểu là ngày 1/5/1886, biểu tình ở Chicago đòi ngày làm 8 tiếng, 8 tiếng nghỉ ngơi, 8 tiếng ngủ. Khẩu hiệu thứ hai là làm 8 giờ, nhưng không giảm tiền lương, bởi lúc đó làm 10 giờ/ngày.
Doanh nhân nổi tiếng Henry Ford - người đầu tiên làm sản xuất hàng loạt của ngành xe hơi thế giới, thực hiện chế độ ngày làm 8 tiếng, 6 ngày/tuần. Đến năm 1926, ông làm thí nghiệm và rút ra kết luận, ngày 8 tiếng, nhưng giảm xuống 5 ngày/tuần thì năng suất không những không giảm, mà còn tăng, Đại biểu Nguyễn Thiện Nhân dẫn chứng.
Điều này đã dẫn đến xu hướng giảm giờ làm trên thế giới sau đó, mà theo ông Nhân, vào những năm 50 - 60 của thế kỷ trước, thế giới chuyển từ 48 sang 40 giờ/tuần, tức là 5 ngày/tuần.
“Sau đó, các nghiên cứu chỉ ra rằng, 40 giờ trở lên không đem lại hiệu quả lâu dài vì năng suất không tăng”, ông Nhân dẫn chứng.
Tại Việt Nam, theo Bí thư Thành ủy TP.HCM, từ năm 1960, công chức làm 8 tiếng và 6 ngày/tuần, năm 1999 giảm xuống làm 5 ngày/tuần.
“Chúng ta làm theo xu hướng thế giới, nhưng chậm hơn họ nửa thế kỷ”, ông Nhân nói. Hiện có 2 nhóm người, làm cho Nhà nước 5 ngày/tuần, làm cho doanh nghiệp 6 ngày/tuần. Ông Nhân cho rằng, điều này là không bình đẳng, các nước khác không có luật lao động nào tách riêng công chức làm 40 giờ, công nhân làm nhiều giờ.
Sau năm 2000 đến nay, thế giới tiếp tục thay đổi, không còn làm 40 giờ/tuần mà giảm dần. Ông Nhân dẫn chứng, thời gian lao động trong tuần tại Chile là 37 giờ, Pháp 28,5 giờ, Đức là 26,2 giờ, nhưng Đức có năng suất hàng đầu thế giới, nền kinh tế thứ 4 thế giới, đứng đầu châu Âu.
Do đó, ông Nhân đề xuất nên có lộ trình chuyển lao động 48 giờ xuống 40 giờ trong 10 năm. Có thể trước mắt giảm xuống 44 giờ, đến 2030 khi kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng, chúng ta sẽ làm 5 ngày/tuần, như vậy cũng chậm so với thế giới 80 năm, ông Nhân nói. Bởi theo vị đại biểu này, làm thêm giờ, trong ngắn hạn, chủ doanh nghiệp có thêm lợi nhuận, người lao động có thể thu nhập, nhưng hậu quả là sức khỏe giảm sút.
“Người Việt Nam muốn gì? Hạnh phúc chúng ta nêu nhiều giá trị, có quyển sách ở đây (ông Nguyễn Thiện Nhân giơ cuốn sách "Hạnh phúc của người Việt Nam" - PV) nghiên cứu về hạnh phúc, điều tra người VIệt Nam mong muốn gì. Mong muốn có thu nhập, việc làm, có nhà. Về gia đình, những giá trị lớn nhất là 95,4% muốn có gia đình hòa thuận, 73% muốn con cháu tiến bộ, 60% muốn họ hàng tốt”, ông Nhân nói và khẳng định, nếu 1 ngày chúng ta làm 9 -10 tiếng trong cả năm thì không có gia đình hạnh phúc.
Theo Bí thư Nguyễn Thiện Nhân, tăng năng suất lao động là đổi mới công nghệ, thiết bị mới, trong khi tăng giờ làm chỉ làm giảm năng suất lao động. “Mục tiêu đất nước tăng năng suất thì hãy tăng đổi mới công nghệ, hướng tới giảm giờ làm chứ đừng làm ngược lại”, ông Nhân nhấn mạnh.