Tỷ lệ nắm giữ tối đa 30% tại một TCTD vẫn chưa đáp ứng được mong muốn của NĐT nước ngoài trong quá trình quản trị ngân hàng
Chủ tịch HĐQT một ngân hàng cho biết, chiến lược của đơn vị này là sớm sẽ tăng thêm vốn điều lệ. Vì thế, tỷ lệ sở hữu cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài đang nắm giữ 15% sẽ được nâng lên. Tuy nhiên, theo vị chủ tịch trên, chỉ với tỷ lệ sở hữu 20% với một đối tác và tối đa 30% được bán cho khối ngoại hiện nay cũng chưa phải là điểm hấp dẫn đối với các nhà đầu tư nước ngoài khi “rót” vốn vào ngân hàng Việt Nam. Bản thân nhà đầu tư nước ngoài cũng như chính ngân hàng Việt Nam mong muốn được nới thêm “room” trong việc thu hút vốn ngoại để nâng cao năng lực tài chính, sức cạnh tranh.
ABBank đã bán cổ phần cho đối tác chiến lược nước ngoài ở mức tối đa 30%, trong đó, Tập đoàn MayBank nắm giữ 20%, IFC nắm 10%. Tuy nhiên, ngân hàng này cũng muốn đề nghị Chính phủ được nới room đến 49% cho nhà đầu tư nước ngoài. Vietcombank và VietinBank đang xin phép cho nới room ngoại lên lần lượt 35% và 40%. Ngoài ra, SCB cũng đang muốn nâng tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài lên trên 50% và đã được chấp thuận về mặt chủ trương.
Tổng giám đốc VietinBank, ông Lê Đức Thọ cho biết, Ngân hàng đang đề xuất ý kiến lên Chính phủ và NHNN về việc nới room, có thể theo lộ trình lên 30%, 35%, 40% và những mức cao hơn. Việc nới room đang là xu hướng tất yếu. Chính phủ đã quyết định nới room vốn ngoại cho một số DN niêm yết trên sàn chứng khoán không thuộc lĩnh vực kiểm soát, nắm giữ tỷ lệ nhất định. Những DN này đã được nới room lên mức tối đa là 100%. Tuy nhiên, lĩnh vực ngân hàng có nhiều điểm đặc thù, nên mức độ và thời điểm sẽ do Chính phủ quyết định. BIDV cũng có kế hoạch sẽ bán 25% cổ phần cho nhà đầu tư nước ngoài. Trong đó, 10% bán cho nhà đầu tư tài chính và 15% cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược nước ngoài.
Tương tự, HĐQT VPBank cho biết, ngoài việc xem xét thời điểm thích hợp để đưa cổ phiếu niêm yết trên sàn chứng khoán, VPBank cũng đang tìm kiếm đối tác nước ngoài phù hợp để hợp tác. Sau khi cổ đông chiến lược nước ngoài - Ngân hàng OCBC (Singapore) rút vốn từ cuối năm 2013, đến nay VPBank không có nhà đầu tư nước ngoài nào sở hữu cổ phần.
VPBank cho biết, trong 2 năm gần đây, Ngân hàng đã tìm hiểu, tìm kiếm các nhà đầu tư nước ngoài mua bán cổ phần. Về phương án chào bán, thông tin VPBank đưa ra trước đó cho hay, Ngân hàng sẽ chào bán tối đa theo quy định là 30% vốn cho nhà đầu tư nước ngoài, tương đương 20% vốn sau khi tăng vốn vào cuối năm qua. Thời điểm thực hiện trong năm 2016 tùy vào việc xin chấp thuận của các cơ quan nhà nước, cũng như việc đàm phán chi tiết với các nhà đầu tư.
Theo quy định hiện nay, một nhà đầu tư nước ngoài không được phép sở hữu trên 20% vốn điều lệ của ngân hàng trong nước và tổng tỷ lệ sở hữu nước ngoài tại ngân hàng nội không được quá 30%. Đồng thời, theo quy định của pháp luật hiện hành, tổng mức sở hữu cổ phần tối đa của các nhà đầu tư nước ngoài phải là ngân hàng uy tín, có kinh nghiệm hoạt động quốc tế trong lĩnh vực tài chính ngân hàng từ 5 năm trở lên, có tổng tài sản tối thiếu 20 tỷ USD vào năm liền trước mua cổ phần… Lãnh đạo các nhà băng cho rằng, quy định về tỷ lệ sở hữu tối đa 30% tại ngân hàng Việt Nam chưa hấp dẫn được nhà đầu tư và mong muốn nới room cho khối ngoại. Tuy nhiên, so với các lĩnh vực khác, nới room ngân hàng không dễ.
Chủ trương của Chính phủ cũng cho phép các ngân hàng thu hút vốn từ cổ đông ngoại và có thể vượt tỷ lệ 30% nếu được Chính phủ chấp thuận trong quá trình tái cơ cấu, thậm chí là bán 100% cổ phần đối với các ngân hàng nhỏ, yếu kém cần “hút” vốn ngoại đẩy mạnh tái cấu trúc. Nhưng đến nay vẫn chưa có ngân hàng nào được bán 100% vốn cho nhà đầu tư nước ngoài. Năm 2014, trên thị trường xuất hiện thông tin khả năng GPBank định bán 100% vốn cho Tập đoàn UOB (Singapore), song kết quả bất thành và GPBank bị mua lại 0 đồng.
Nới room cho nhà đầu tư ngoại được xem là cần thiết và tất yếu trong xu hướng hội nhập ngày càng sâu của Việt Nam vào thế giới. Theo lãnh đạo các nhà băng, việc nới room sẽ tác động tích cực tới ngân hàng, như thu hút thêm nhà đầu tư mới, thu hút thêm nguồn lực tài chính, nâng cao sự hợp tác của các đối tác. Mặt khác, với nhà đầu tư nước ngoài, hiện tỷ lệ nắm giữ tối đa 30% tại một tổ chức tín dụng vẫn chưa đáp ứng được mong muốn của họ trong quá trình quản trị ngân hàng. Nói cách khác, quyền phủ quyết và cao hơn là quyền quyết định của các cổ đông chiến lược nước ngoài hiện nay tại ngân hàng Việt Nam vẫn bị hạn chế do tỷ lệ cổ phần nắm giữ thấp.
Tuy nhiên, theo một chuyên gia tài chính, mở room cho nhà đầu tư ngoại dù là xu thế tất yếu, nhưng với khối ngân hàng thì mức độ, liều lượng cũng như thời điểm như thế nào là do Chính phủ quyết định, dựa trên các yêu cầu về quản lý, mục tiêu nền kinh tế…
