Bức tranh đa màu
Điểm đáng ghi nhận đầu tiên là sự phục hồi thanh khoản của thị trường. Bình quân mỗi ngày có 64,8 triệu chứng khoán với giá trị 1.063 tỷ đồng được giao dịch, tăng lần lượt 15,11% và 20,98% so với năm 2012. Hai yếu tố quan trọng góp phần làm tăng thanh khoản đó là việc mở rộng biên độ dao động giá cổ phiếu từ 5% lên 7% từ giữa tháng 1 và quyết định kéo dài thời gian giao dịch thêm 45 phút từ ngày 22/7.
Có lẽ điều thiết thực nhất đối với các nhà đầu tư đó là VN-Index trong năm qua đã tăng xấp xỉ 22%; VN30 tăng 18,85%. Với mức tăng của chỉ số chính VN-Index, TTCK Việt Nam đã lọt vào danh sách các thị trường có mức tăng điểm cao nhất khu vực và thế giới. Tổng giá trị vốn hoá của HOSE đến cuối năm là 842.105 tỷ đồng (khoảng 40 tỷ USD), chiếm 88% tổng giá trị vốn hoá của toàn thị trường và tương đương khoảng 27% GDP.
Hoạt động huy động vốn trên thị trường có dấu hiệu khởi sắc, đặc biệt là vào các tháng cuối năm. Cụ thể, trong năm, HOSE đã tổ chức 29 cuộc đấu giá, trong đó 16 cuộc bán đấu giá cổ phần phát hành lần đầu và bán bớt phần vốn Nhà nước thành công với 70,54 triệu cổ phần và tổng số tiền thu được là hơn 825 tỷ đồng, tăng 551,3% về khối lượng và 426,2% về giá trị so với năm 2012.
Bên cạnh đó, hoạt động phát hành và niêm yết bổ sung trong năm nhộn nhịp hơn. Cả năm có 120 đợt niêm yết bổ sung tương ứng với 2,747 tỷ cổ phiếu, khối lượng cổ phiếu niêm yết bổ sung tăng hơn 26% so với năm 2012. Bà Phan Thị Tường Tâm, Tổng giám đốc HOSE, nói: “Đây là một tín hiệu khả quan cho thấy, dòng vốn đầu tư đã bắt đầu quay lại TTCK”.
Tuy nhiên, số doanh nghiệp mới lên sàn lại sụt giảm, còn số huỷ niêm yết lại gia tăng. Cụ thể, nếu như năm 2012 có 14 công ty lên sàn thì trong năm 2013 con số này chỉ có 4. Đặc biệt, trong năm 2013, tổng cộng có 16 trường hợp huỷ niêm yết, cao nhất từ trước đến nay. Kết quả kinh doanh kém khả quan và thua lỗ là nguyên nhân chính đối với cả hai trường hợp trên. Cũng lưu ý, một số trường huỷ niêm yết là do hợp nhất, sáp nhập và một số quỹ đóng chuyển thành quỹ mở.
Năm qua, HOSE cũng chứng kiến số lượng CTCK thành viên rơi rụng dần. HOSE đã chấm dứt tư cách thành viên đối với 8 CTCK và hiện đang hoàn tất thủ tục chấm dứt tư cách thành viên 3 CTCK khác. Số lượng thành viên của HOSE đến cuối năm 2013 còn lại 91 công ty. Dự kiến, hoạt động tái cấu trúc của CTCK sẽ còn tiếp diễn trong năm 2014 này.
Đường dài phía trước
Sau 13 năm mà quy mô thị trường vẫn còn nhỏ, hàng hoá sản phẩm còn thô sơ, nên khối lượng công việc sắp tới của HOSE là không hề nhỏ. Nhiệm vụ trọng tâm mà HOSE đặt ra cho giai đoạn sắp tới là đa dạng hoá sản phẩm, nâng cao chất lượng hàng hoá, dịch vụ để phục vụ tốt nhất nhu cầu của các chủ thể tham gia thị trường.
“Còn rất nhiều việc phải làm. Trong năm 2014, chúng tôi sẽ đẩy nhanh tiến độ các dự án toà nhà mới, trung tâm dự phòng, hệ thống công nghệ thông tin mới. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng chuẩn bị các công việc cần thiết để hợp nhất 2 Sở (HOSE và Sở GDCK Hà Nội). Chúng tôi cũng sẽ tiếp tục đẩy mạnh triển khai và phát triển thêm các sản phẩm, dịch vụ mới; đa dạng hoá sản phẩm, dịch vụ cung cấp cho thị trường”, bà Tâm nói.
Trong thời gian qua, HOSE đã nghiên cứu và viết đề án một số sản phẩm như VN30, sản phẩm phái sinh, ETFs, chứng quyền (covered warrant), chứng chỉ lưu ký không có quyền biểu quyết (NVDR) và bộ chỉ số HOSE-Index mới.
Bà Tâm cũng cho biết, công tác giám sát giao dịch đang đối mặt với nhiều thách thức khi các hành vi vi phạm giao dịch trong lĩnh vực chứng khoán ngày càng nhiều, tinh vi và phức tạp. Tuy nhiên, số trường hợp vi phạm năm qua giảm nhiều một phần do công tác giám sát tuân thủ đã phát hiện kịp thời để nhắc nhở cổ đông nội bộ, cổ đông lớn và người có liên quan thực hiện công bố thông tin đúng pháp luật, một phần nhận thức về nghĩa vụ công bố thông tin của những đối tượng này đã được nâng cao.
Về công tác đối ngoại, bà Tâm cho biết HOSE sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với các sở giao dịch chứng khoán trong dự án liên kết ASEAN và đẩy mạnh hợp tác quốc tế nhằm nâng cao uy tín của mình và tăng giá trị cho các chứng khoán niêm yết tại đây.
