Báo cáo Nhân tài khởi nghiệp Đông Nam Á 2023 vừa được công bố cho thấy, thời hoàng kim của tăng trưởng bùng nổ, định giá cao, tiền tự do và tâm lý tăng trưởng bằng mọi giá đã qua. Đối với nhiều công ty khởi nghiệp (Start up), thời điểm này đánh dấu cho thời kỳ khủng hoảng. Các nhà sáng lập giờ đây cần phải làm nhiều hơn, chi ít hơn trong khi vẫn đáp ứng các quy định vận hành và tập trung vào con đường sinh lợi nhuận và tạo dòng tiền dương.
Chế độ đãi ngộ cho nhân tài công nghệ bắt đầu bất ổn vào đầu năm 2022, đánh dấu bằng việc crypto thoái trào và làn sóng sa thải nhân viên từ những gã khổng lồ như Shopee, Lazada và GoTo.
Xu hướng này vẫn tiếp tục trong năm 2023 khi các Start up công nghệ buộc cắt giảm chi phí và kéo dài thời gian hoạt động thêm 12-36 tháng nữa, trong bối cảnh nhiều nhà đầu tư và nhà sáng lập dự đoán sẽ có nhiều thách thức trong việc kêu gọi vốn năm nay.
Các công ty công nghệ sa thải nhân viên hàng loạt vào năm 2022 sẽ có chiến lược và thận trọng hơn với những người mà họ tuyển dụng trong tương lai. Đây là giai đoạn duy trì và quan sát đối với nhiều Start up công nghệ khi họ đang tìm cách duy trì trạng thái tồn tại mặc định.
“Hãy lấy Việt Nam làm ví dụ, tiền lương có xu hướng giảm. Chúng tôi thấy khá nhiều công ty công nghệ tại Việt Nam sa thải nhân sự, đặc biệt là những công ty lớn. Vì vậy, sẽ có rất nhiều nhân tài công nghệ sẵn sàng vào nửa đầu năm 2023. Đó là lúc chúng ta có thể thấy mặt bằng lương sẽ giảm”, Hung Phan, đồng sáng lập kiêm Giám đốc điều hành của Papaya Insurtech, cho biết.
Nhìn vào dữ liệu, Singapore tiếp tục là thị trường có các kỹ sư được trả lương cao nhất, gần gấp ba lần so với Indonesia và Việt Nam. Mặc dù vai trò của kỹ sư ở Việt Nam tiếp tục nhận mức lương cao hơn ở Indonesia (cao hơn 1,5 lần), khoảng cách này đang bị thu hẹp (báo cáo năm liền trước ghi nhận con số này là 2,5 lần). Nguyên nhân có thể là do sự tăng trưởng nhanh hơn về nhu cầu đối với kỹ sư ở Indonesia so với Việt Nam và nhiều Start up hơn so với báo cáo trước.
“Kỹ thuật sẽ tiếp tục đóng một vai trò quan trọng; tuy nhiên, trong tương lai gần vị trí này có thể bị thay thế bởi các vai trò tạo doanh thu, bao gồm bán hàng và marketing”, báo cáo cho biết.
 |
Khung lương một số vị trí kỹ thuật tại Singapore, Indonesia và Việt Nam |
Báo cáo Nhân tài khởi nghiệp Đông Nam Á 2023 nhận định có 8 xu hướng chính năm 2023.
Thứ nhất, cuộc khủng hoảng nhân tài công nghệ vẫn tồn tại ở Đông Nam Á, với các vị trí trong lĩnh vực công nghệ vẫn có nhu cầu cao, kiếm được trung bình nhiều hơn 38% so với các vị trí phi công nghệ.
Thứ hai, tiền mặt vẫn chiếm ưu thế so với vốn chủ sở hữu trong khu vực. Trong khi 86% các công ty được khảo sát có phát hành ESOP (cổ phiếu cho người lao động), trung bình, ESOP chỉ dành cho một phần ba nhân tại tại công ty.
Thứ ba, mức lương cơ bản trung bình của CEO tăng 2,4 lần cho những CEO đã gọi vốn thành công từ 0-5 triệu đô so với năm 2021 khi các công ty mở rộng và phát triển lớn hơn. Nhiều CEO đang thực hiện pha loãng vốn chủ sở hữu nhiều hơn, có thể là do những khó khăn hiện tại.
Thứ tư, kỹ thuật (Engineering) vẫn là vị trí công nghệ được tìm kiếm nhiều nhất, với vị trí phó giám đốc Kỹ thuật nhận được mức lương lên đến 235.200 USD/năm. Các nhà tuyển dụng cũng rất quan tâm tới các kỹ năng chuyên biệt như sản phẩm (Product) và dữ liệu (Data).
Thứ năm, các vị trí quản lý sản phẩm (Product Manager) được tăng lương nhiều nhất, nhận được nhiều hơn 27% so với năm 2021.
Thứ sáu, mô hình làm việc linh hoạt (Hybrid work) đang trở thành trào lưu, với 45% Startup cung cấp mô hình làm việc linh hoạt và 12% cung cấp mô hình làm việc từ xa (remote work) cho nhân viên trên tất cả các thị trường lao động.
Thứ bảy, Singapore vẫn là thị trường đắt đỏ nhất trong việc tuyển dụng nhân tài công nghệ, với các kỹ sư được trả lương cao gấp 3 lần so với Indonesia và Việt Nam. Giám đốc sản phẩm (Product Manager) cũng nhận được mức đãi ngộ cao gấp 3 lần ở Singapore so với hai quốc gia này.
Thứ tám, khi các công ty tập trung vào con đường dẫn đến lợi nhuận và dòng tiền dương trong năm nay, phân khúc vị trí hàng đầu mà các công ty ưu tiên tuyển dụng trong năm 2023 trên khắp các thị trường là kỹ thuật (Engineering), phát triển kinh doanh và bán hàng, marketing và PR.
