Đây là chia sẻ của TS. Nguyễn Thị Thu Huyền, Giảng viên Khoa Tài chính Ngân hàng Đại học Ngoại thương trong chương trình Bí mật đồng tiền số 53. Theo bà Huyền, vấn đề lớn nhất vào cuối năm sẽ là tiền. Động cơ hiện tại đang là làm sao có tiền, các nhà đầu tư sẽ có động thái chốt lợi nhuận hoặc tham gia vào thị trường để có lợi nhuận cho năm mới.
Đối với doanh nghiệp, ngoài việc cần tiền để trả lương thưởng, còn cần tiền cho hàng tồn kho để bán cho năm tiếp theo hoặc là cần tiền để nhập nguyên liệu đầu. Ở đây, sẽ có một vấn đề, nhà đầu tư và doanh nghiệp đều cùng nằm trong thị trường, theo dữ liệu của Ngân hàng Nhà nước về tăng trưởng cung tiền là thấp nhất trong lịch sử. Nghĩa là chúng ta không có cung tiền vào, điều này sẽ gây ảnh hưởng lớn lên thị trường.
 |
"Hãy hình dung nhà đầu tư như một con cá trong bể, cần nước để bơi, càng nhiều nước càng quẫy đạp lớn, khi đó tạo ra nhiều cơn sóng. Trong khi, ở đây cung tiền vào thị trường chúng ta không có và cũng chưa có nhiều tín hiệu cho điều này. Bởi thế, có thể thấy rằng chúng ta phải cẩn trọng, khi bước vào thị trường hoặc ra khỏi thị trường trong giai đoạn này", bà Huyền nhấn mạnh.
Những doanh nghiệp có lợi nhuận những dòng tiền lại không có, hoặc là cần chú ý dòng tiền dương đến từ đâu. Câu chuyện của năm này cũng như của năm tới, cần “củ mật” hơn với các vấn đề dòng tiền của doanh nghiệp.
Ông Phạm Lưu Hưng, Kinh tế trưởng, Trưởng ban Đào tạo và Phát triển CTCP Chứng khoán SSI, cho rằng, thanh khoản vào cuối năm lúc nào cũng khó hơn. Tuy nhiên, sau những tuyên bố của Ngân hàng Nhà nước về hỗ trợ thanh khoản từ nay đến Tết, hiện thanh khoản của hệ thống ngân hàng đã ổn.
“Có những thời điểm, ở tuần trước, tôi còn thấy những động thái hút tiền về (của Ngân hàng Nhà nước) vì thanh khoản trên hệ thống khá tốt, mức lãi suất qua đêm giảm, xuống còn khoảng 3,5%, là thấp so với thời điểm trước”, ông Hưng cho hay.
Về tăng trưởng tín dụng, ông Hưng cho biết, nhiều dự báo trước đó cho rằng, sẽ tăng rất mạnh ở những tuần cuối năm, nhưng điều đó đã không xảy ra. Theo số liệu công bố ngày 26/12 của Ngân hàng Nhà nước, tăng trưởng tín dụng chưa đến 13% so với mục tiêu 16% (sau khi nới room tín dụng). Do vậy, theo ông Hưng, vấn đề thanh khoản chung cho hệ thống hay toàn nền kinh tế không phải vấn đề lớn.
Còn đối với thị trường chứng khoán, theo ông Hưng, thanh khoản hiện khá là thấp so với thời điểm trước. Mặc dù trước đó, khi thị trường hồi phục đã cho thấy thanh khoản có dấu hiệu hồi phục, nhưng do vào thời điểm cuối năm, các công ty chứng khoán và ngân hàng phải đưa các tỷ lệ về an toàn, nên khó để kỳ vọng sẽ có một thanh khoản tốt vào giai đoạn này.
Chia sẻ thêm về vấn đề này, bà Huyền cho rằng, trong dài hạn sẽ có những chính sách tiếp theo để gia tăng lượng cung tiền vào thị trường. Từ năm 2005 đến nay, hoàn toàn có thể nhìn thấy là cung tiền đang trong xu hướng giảm. Đây là vấn đề với nền kinh tế nói chung và thị trường chứng khoán nói riêng, bởi nó giống như câu chuyện nước trong bể không đủ để cho cá “quẫy đạp”.
Tuy nhiên, ông Hưng lưu ý rằng, về lý thuyết, đúng là tăng trưởng cung tiền thường phải có biến động tương tự như tăng trưởng GDP danh nghĩa. Khi GDP danh nghĩa tăng thì tăng trưởng cung tiền sẽ tương tự để đảm bảo nền kinh tế hoạt động bình thường. Tuy nhiên, thực tế vẫn có những khác biệt. Chẳng hạn, từ Covid đến nay, 2 con số này sẽ không vận động giống như trên. Trong giai đoạn 2020-2021, tăng trưởng cung tiền vẫn ở mức độ bình thường, trong khi tăng trưởng kinh tế lại khá thấp, tầm 2-3%, tức mức tăng trưởng cung tiền trong giai đoạn này cao hơn so với mức tăng trưởng GDP. Do đó, năm nay, dù GDP tăng trưởng mạnh, nhưng mức cung tiền không tăng cao tương ứng là điều dễ hiểu. Bởi nếu mức cung tiền tăng mạnh tương ứng, thì những chỉ số an toàn của Việt Nam có thể sẽ có những vấn đề nhất định.
Kỳ vọng về mùa hoa đẹp nhất trở lại - nên xét đến chu kỳ
Đối với kỳ vọng trên, ông Hưng cho rằng, nên xét đến tính chu kỳ, dù là Xuân - Hạ - Thu - Đông thì mùa hoa cũng sẽ quay trở lại. Tuy nhiên, cần phải xem là hoa gì, có loại hoa thì tháng nào cũng nở, có loại hoa nở mỗi ngày, có loại hoa 15 năm mới nở một lần. Cho nên, có thể câu nói trên sẽ đề cập nhiều đến tính chu kỳ, khó khăn mà chúng ta đang nhìn thấy về mặt kinh tế, thì vẫn có thể tiếp tục. Chẳng hạn, các ngân hàng trung ương thế giới có thể “quay xe” khi mà nhìn thấy các khó khăn của nền kinh tế.
"Một sai lầm trong tâm lý thường xảy ra, nhiều nhà đầu tư không phân biệt được lợi nhuận kiếm được là do mình đúng, hay là do may mắn. Bởi khi thị trường lên, mua lung tung cũng “lên” và tưởng rằng đấy là mình giỏi, mình tốt. Hay còn gọi là bị lừa bởi sự ngẫu nhiên. Lỗi này sẽ còn mắc lại thường xuyên khi thị trường lên", ông Hưng chia sẻ thêm.
Bà Huyền cũng có những chia sẻ về những nét tương đồng trong tâm lý chung của thị trường giai đoạn 2007 - 2009 và ở hiện tại. Nhà đầu tư luôn đặt niềm tin lớn khi thị trường đang tăng, mua vào một cách rất phấn khởi.
Thông thường, các nhà đầu tư đi theo chiến thuật “đi tắt đón đầu”, tuy nhiên để thực hiện chiến thuật này, nhà đầu tư có thể cần đến một đội tư vấn để thu được lợi nhuận tốt nhất.
"Như chúng ta biết, thị trường chứng khoán là là thị trường của thông tin. Một thông tin đưa ra luôn có một mục đích nào đó, ví dụ như thông tin về lợi nhuận, về báo cáo tài chính, thông tin thay đổi cổ đông lớn... Do vậy, nhà đầu tư riêng lẻ khó để tiếp cận được thông tin đó, nên đầu tư theo nhóm, dưới một đội nhóm, đang được nhiều nhà đầu tư lựa chọn", bà Huyền cho biết.
Tuy vậy, bà Huyền cũng nhấn mạnh, chất lượng thông tin là yếu tố cần quan tâm hàng đầu. Tại giai đoạn 2007, Khoa Tài chính ngân hàng của Đại học Ngoại thương có tổ chức rất nhiều lớp, lúc đấy nhà đầu tư rất ham học, nhưng đa số nhà đầu tư sẽ hỏi: Nên đầu tư mã gì? Điều này giống với giai đoạn nửa đầu năm 2021.
