Tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) sẽ đưa vào khai thác cuối năm nay - Ảnh: Lê Toàn
Thông tin được ghi nhận tại hội thảo mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD) và quan hệ đối tác công - tư (PPP) cho hệ thống đường sắt đô thị TP.HCM diễn ra ngày 12/5 tại TP.HCM.
Thông tin về tình hình đầu tư các tuyến đường sắt đô thị (hay còn gọi là metro) tại TP.HCM, ông Bùi Xuân Nguyện, đại diện Ban Quản lý Đường sắt đô thị TP.HCM (MAUR) cho biết, theo quy hoạch, Thành phố sẽ xây dựng 8 tuyến metro.
Tuy nhiên, hiện nay mới đang xây dựng tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên); tuyến số 2 (Bến Thành - Tham Lương) đang giải phóng mặt bằng; tuyến số 5, giai đoạn 1 (ngã tư Bảy Hiền – cầu Sài Gòn) mới có nhà tài trợ đăng ký vốn.
Để hoàn thiện mạng lưới đường sắt đô thị theo quy hoạch TP.HCM cần tổng số vốn 25,8 tỷ USD. Hiện nay, nguồn vốn xây dựng các tuyến metro chủ yếu đến từ đầu tư công và vốn vay ODA.
Trong đó, vốn ODA cho các dự án đầu tư xây dựng đường sắt đô thị tại TP.HCM là khoảng 6,5 tỷ USD (đạt khoảng 23%).
Còn vốn ngân sách chỉ đáp ứng khoảng 50% nhu cầu để đạt mục tiêu xây dựng hạ tầng nói chung và hạ tầng TP.HCM nói riêng giai đoạn 2021 - 2025. Vì vậy, việc nghiên cứu đầu tư các dự án đường sắt đô thị theo hợp đồng đối tác công - tư (PPP) là rất cần thiết.
Dù rất cần thiết và là hướng đi tất yếu, song thủ tục thực hiện dự án đầu tư xây dựng đường sắt đô thị theo hình thức PPP phải trải qua hàng chục bước.
Theo thống kê của MAUR trong trường hợp nhà đầu tư chủ động đề xuất thực hiện dự án, quy trình thực hiện gồm 52 bước, chia thành 4 giai đoạn.
Trong đó, giai đoạn 1 là chấp thuận nhà đầu tư thực hiện lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi gồm 7 bước. Giai đoạn 2, phê duyệt được chủ trương đầu tư trải qua 6 bước. Giai đoạn 3, phê duyệt dự án của Chính phủ qua 7 bước. Giai đoạn 4, lựa chọn nhà đầu tư trải qua 32 bước.
Trường hợp chủ đầu tư đề xuất và thực hiện nghiên cứu báo cáo tiền khả thi, sau đó lập kế hoạch khảo sát, kêu gọi nhà đầu tư tham gia thì rút ngắn còn 48 bước. Chính vì phải làm quá nhiều thủ tục nên hiện nay không có nhà đầu tư tư nhân tham gia xây dựng các dự án metro tại TP.HCM.
Để có thể thu hút được nhà đầu tư tham gia dự án metro theo hình thức PPP, ông Bùi Xuân Cường, Phó chủ tịch UBND TP.HCM thông tin, Thành phố đã xây dựng dự thảo Nghị quyết thay thế Nghị quyết số 54 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM, và đang chờ Quốc hội thông qua tại kỳ họp tới.
Ông Cường cho biết, trong dự thảo Thành phố đã kiến nghị về cơ chế, chính sách phát triển hạ tầng giao thông, thí điểm mô hình TOD gắn với quy hoạch đô thị vùng phụ cận các nhà ga thuộc các tuyến metro. Khi được Quốc hội thông qua TP.HCM sẽ có cơ chế để đẩy nhanh tiến độ xây dựng hệ thống đường sắt đô thị.
