Sau khoảng gần 1 thập kỷ với doanh số bán hàng tăng chóng mặt, thị trường smartphone từng đạt giá trị 423 tỷ USD đã không còn giữ được đà tăng trưởng, khi khách hàng không còn muốn nâng cấp thiết bị cầm tay của mình. Điều này khiến ngành công nghiệp đầy lợi nhuận này có thể chịu chung số phận bị lụi tàn như lĩnh vực máy tính cá nhân.
Các dấu hiệu cho thấy sự trì trệ của thị trường điện thoại di động đã xuất hiện hàng tháng nay, tuy nhiên, mọi việc trở nên tệ hơn bao giờ hết khi trong tuần trước, Apple Inc báo cáo doanh số bán hàng quý I/2016 tụt giảm lần đầu tiên trong 13 năm qua.
CEO Apple Tim Cook đã thừa nhận trong một phát biểu vào ngày 26/4 rằng: 9 năm sau khi iPhone làm thay đổi cuộc chơi đối với smartphne, thị trường này đã ngừng tăng trưởng. Ngay sau đó, hãng nghiên cứu Strategy Analytics báo cáo số lượng smartphone được vận chuyển tới các thị trường trên toàn cầu giảm 3% trong quý I, đây là lần sụt giảm đầu tiên.
Tăng trưởng doanh thu theo quý giảm từ 86% xuống -3% trong 5 năm qua
Các nhà sản xuất thiết bị di động đang tích cực tham gia phát triển rất nhiều thứ mới, từ robot, xe hơi tự động, cho tới thiết bị thực tế ảo, kết nối mọi đồ vật… Họ đang hướng tới cái gọi là Internet of Things - kết nối mọi vật.
Tuy nhiên, sẽ mất một thời gian dài nữa trước khi những công nghệ này thực sự trở thành xu hướng. Đây sẽ là quãng thời gian mà ngành công nghiệp smartphone phải sống trong tình cảnh vật vờ. Hiện tại, các công ty sản xuất chip điện thoại, ống kính và các linh kiện khác đã phải chịu tổn thương nặng nhất. Nhà sản xuất màn hình Sharp Corp của Nhật Bản, nhà sản xuất thẻ nhớ SK Hynix Inc (Hàn Quốc) và nhà cung cấp các linh phụ kiện Dialog Semiconductor Plc (châu Âu) đã đồng loạt lên tiếng cảnh báo về tình trạng nhu cầu yếu đi rõ rệt.
Trong tuần trước, cổ phiếu của nhà sản xuất chip và linh kiện điện thoại đồng loạt lao dốc. Điều này tiếp tục xảy ra trong các phiên tiếp theo, điển hình phải kể tới cổ phiếu của Murata Manufacturing Company, nhà cung cấp thiết bị cho Apple và các hãng sản xuất smartphone khác, đã giảm 13% tại Tokyo, sau khi dự báo lợi nhuận cả năm sẽ giảm 13%.
“Chu kỳ lụi tàn đối với smartphone của Apple đang đè nặng lên vai các nhà cung cấp sản phẩm cấu thành. Điều tương tự cũng sẽ xảy ra đối với chuỗi cung ứng của Samsung”, Neil Campling, chiến lược gia tại Aviate Global LLP cho biết.
Mới đây, nhà sản xuất chip di động hàng đầu Qualcomm Inc lạc quan chỉ ra rằng, hầu hết người dùng điện thoại đang sử dụng công nghệ lỗi thời nên không thể tận hưởng hết các lợi ích của dữ liệu tốc độ cao. Công ty cho biết, chỉ 16% thiết bị di động cầm tay có thể truy cập 4G LTE, kết nối thế hệ thứ 4. Bên cạnh đó, nhiều người sử dụng điện thoại 24/7 nên việc mua một chiếc điện thoại mới khi thiết bị đang dùng cũ đi sẽ diễn ra thường xuyên.
Tuy nhiên, suy nghĩ lạc quan này không giúp ích nhiều cho Qualcomm trong hiện tại. Với doanh số bán hàng giảm sút, điển hình là giảm 19% trong quý I/2016, Công ty này đang chuyển hướng sang thị trường thiết bị bay tự động điều khiển từ xa (drone), xe hơi và nhà thông minh.
Về phần mình, Apple đang cố gắng bù đắp sự tụt giảm doanh số bán iPhone bằng cách dịch vụ khác như iCloud, Apple Music và App Store. Mặc dù lợi nhuận từ các dịch vụ này tăng trưởng tốt, với doanh thu tăng 20% trong quý gần nhất, tuy nhiên lĩnh vực này mới chỉ đóng góp 12% doanh số bán hàng của Công ty.
Cũng giống như nhiều công ty công nghệ khác, Apple đang bước sâu hơn vào ngành công nghiệp tự động, với các sản phẩm xe hơi tự lái hay giải trí cao cấp và hệ thống thông tin nơi có thể tạo ra cơ hội mới để bán phần mềm, thiết bị hỗ trợ hiện đại, với kỳ vọng có thể thay thế smartphone. Dù vậy, việc xe hơi tự lái của Apple vẫn mất nhiều năm mới có thể mang lại lợi nhuận, đó là nếu chiếc xe này có thể lăn bánh trên đường phố. Cổ phiếu của Apple đã giảm 26% trong 12 tháng qua.
Samsung may mắn thoát khỏi việc doanh thu quý I tụt giảm nhờ doanh số bán Galaxy S7 tăng trưởng tốt, tuy nhiên, công ty này cũng đang nỗ lực tìm kiếm giải pháp thay thế smartphone trong bối cảnh hiện tại. Trước lo lắng của cổ đông về nhu cầu sử dụng smartphone lao dốc, Samsung đang thúc đẩy việc tiêu thụ thiết bị thực tế ảo, cũng như dấn sâu hơn vào Internet of Things.
Trong bối cảnh hiện tại, không phải nhà sản xuất nào cũng có thể trụ lại thị trường smartphone. Cuối năm 2015, Flextronics International Ltd, công ty chuyên lắp ráp smartphone cho các công ty bao gồm Blackberry và Motorola, đã ký hợp đồng với Nike. Theo đó, Flextronics đã bắt đầu sản xuất quần áo và giày dép, một số dòng sản phẩm có thể kết hợp thêm công nghệ hiện đại.
Neil Mawston, chiến lược gia tại Strategy Analytics cho biết, thật khó có thể tưởng tượng một thứ nhất định nào đó có thể thay thế smartphone. Bởi vậy các nhà sản xuất thiết bị di động phải thử nhiều thứ, từ drone, robot, thiết bị thực tế ảo cho tới xe hơi, nhà, văn phòng thông minh.
“Đây sẽ là ly cocktail tạo nên làn sóng mới thay thế cho smartphone, thay vì là một phân khúc cụ thể nào đó”, Mawston nói.
Liệu ly cocktail này có đủ lớn để giúp tất cả các công ty cùng tồn tại? Điều này khó có thể xảy ra. Thử cân nhắc về Internet of Things. Strategy Analytics cho rằng, sẽ có 5 tỷ “sự vật” được kết nối cho tới năm 2020, so với con số 4 tỷ smartphone. Tuy nhiên, đa phần các thiết bị được kết nổi bởi Internet of Things chỉ có giá khoảng 1 hoặc 2 USD và sẽ không cần phải thay thế từ 5 – 10 năm, do đó doanh thu khó có thể thay thế smartphone, khi thiết bị này tốn hàng trăm USD và có thể thay thế 2-3 tháng/lần.
