Sự bùng nổ sản lượng niken của Indonesia trong thập kỷ qua đã làm rung chuyển ngành công nghiệp này. Điện than giá rẻ và công nghệ tận dụng tối đa trữ lượng dồi dào chất lượng thấp đã giúp Indonesia kiểm soát hơn một nửa sản lượng niken của thế giới.
Sản lượng gia tăng đột biến đã đẩy giá niken giảm trong hai năm qua khiến các đối thủ cạnh tranh toàn cầu tê liệt. Với giá niken hiện đang ở mức thấp nhất kể từ năm 2020, những tác động hiện cũng đang được cảm nhận tại thị trường quê nhà. Nhu cầu yếu hơn dự kiến từ các thị trường chính như Trung Quốc và tình trạng thiếu hụt quặng đang làm gia tăng thách thức trong lĩnh vực luyện kim của quốc gia này.
"Trước đây, khoản đầu tư luyện kim đều có thể hoàn vốn trong hai năm… Hiện tại, ngành này không còn như vậy nữa", Jim Lennon, nhà phân tích kim loại kỳ cựu tại Macquarie Group Ltd. cho biết.
 |
Diễn biến giá niken |
Bloomberg đưa tin vào tuần trước rằng, PT Gunbuster Nickel Industry - một trong những nhà máy luyện kim lớn nhất Indonesia - đã trì hoãn thanh toán cho các nhà cung cấp và sắp đóng cửa hoàn toàn trong bối cảnh công ty mẹ tại Trung Quốc là Jiangsu Delong Nickel Industry Co. sụp đổ.
Tại hòn đảo Java đông dân nhất của Indonesia, một số nhà máy luyện kim nhỏ hơn đã cắt giảm sản lượng xuống mức tối thiểu hoặc ngừng hẳn. Do cách trung tâm khai thác niken Sulawesi hàng trăm dặm, các nhà máy này phải đối mặt với chi phí bổ sung để vận chuyển quặng. Nhưng ngay cả các cơ sở gần mỏ cũng đang gặp khó khăn.
Tình hình hiện tại khác xa so với vài năm trước, khi Indonesia cấm xuất khẩu quặng và ưu đãi thuế cho các công ty để xây dựng ngành công nghiệp luyện kim trong nước. Sự mở rộng chóng mặt - hầu như hoàn toàn do các công ty Trung Quốc thúc đẩy - được xem là động lực mạnh mẽ để biến tài nguyên thiên nhiên thành hàng xuất khẩu có giá trị cao hơn.
Mặc dù các chính sách này đã thúc đẩy nguồn thu từ xuất khẩu của Indonesia và tạo ra hàng nghìn việc làm, nhưng sự gia tăng năng lực xử lý đã vượt xa nhu cầu về niken. Hiện tại, Indonesia đang tìm cách hạn chế nguồn cung quặng để hỗ trợ thị trường, đây được xem là một động thái gây hậu quả nghiêm trọng cho các nhà sản xuất.
"Hơn một nửa số lò gang niken không kiếm được tiền hoặc đang thua lỗ", nhà phân tích Jim Lennon cho biết.
Việc vội vã đầu tư vào ngành niken của Indonesia được thúc đẩy bởi sự gia tăng của xe điện, loại xe cần niken để sản xuất pin hiệu suất cao. Nhưng những tiến bộ mà các công ty Trung Quốc đạt được đã khiến kim loại này bị thay thế bởi các loại pin rẻ hơn, đặc biệt là những loại dựa trên lithium sắt phosphate.
Trong khi đó, tiêu thụ của ngành thép không gỉ - nguồn cầu niken lớn nhất - vẫn đang cố gắng xoay chuyển tình thế sau khi chịu ảnh hưởng của tình trạng suy thoái bất động sản kéo dài ở Trung Quốc. Nếu không có sự gia tăng nhu cầu liên tục, các nhà máy luyện kim của Indonesia sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn hơn trong năm nay.
“Có một số điểm sáng về nhu cầu trên thị trường thép không gỉ, nhưng pin niken đang mất thị phần trên thị trường xe điện… Sẽ còn nhiều thách thức hơn nữa đối với các nhà sản xuất trước khi thị trường tái cân bằng”, Dan Smith, Giám đốc nghiên cứu tại Amalgamated Metal Trading cho biết và dự đoán niken vẫn sẽ đối mặt với áp lực giảm giá trong ít nhất 6 tháng tới.
