Theo VCBS, lãi suất huy động và lãi suất cho vay được dự báo còn dư địa tăng trong năm 2023. Áp lực lớn nhiều hơn vào thời điểm 6 tháng đầu năm, sau đó lãi suất dự báo đi ngang hoặc thậm chí hạ nhiệt vào nửa cuối năm.
Cụ thể, lãi suất huy động dự báo đạt đỉnh trong 6 tháng đầu năm với mức tăng 100 - 150 điểm cơ bản (1 - 1,5%). Nguyên nhân xuất phát từ quá trình tăng lãi suất của các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới tiếp diễn ít nhất cho tới tháng 6 năm 2023.
Bên cạnh đó, sau sự việc liên quan đến Ngân hàng SCB, NHNN đã khẳng định ưu tiên cao nhất là đảm bảo thanh khoản, giữ ổn định an toàn hệ thống. Tuy vậy, trong môi trường không thuận lợi, lãi suất còn dư địa tăng, các ngân hàng thương mại cổ phần vừa và nhỏ sẽ buộc phải giữ mức lãi suất cao để đảm bảo nhu cầu huy động.
Dư địa tăng với lãi suất cho vay tiếp diễn, tuy nhiên có độ trễ và mức tăng có thể thấp hơn lãi suất huy động khi được kiểm soát chặt chẽ từ nhà điều hành.
Biến động lãi suất cho vay có độ trễ so với lãi suất huy động. Do đó, năm 2023 lãi suất cho vay được dự báo còn dư địa tăng. Tuy nhiên, trong trường hợp lãi suất huy động tạo đỉnh trong nửa đầu 2023, lãi suất cho vay có thể ghi nhận mức tăng thấp hơn lãi suất huy động, tiếp tục có sự phân hóa mạnh giữa các ngành nghề, phân loại ưu tiên.
Khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp vẫn khó khăn hơn khi tỷ lệ hoàn vốn nội bộ đủ lớn để thực hiện dự án tăng lên. Đồng thời, rủi ro nợ xấu tăng lên cùng hạn mức tín dụng không quá dư thừa khiến các ngân hàng thương mại sẽ lựa chọn kỹ càng hơn với danh mục phê duyệt tín dụng. Như vậy, áp lực tăng lên mặt bằng lãi suất vẫn còn.
Nhìn chung, lãi suất - chi phí đầu vào của nền kinh tế tăng là thông tin không tích cực với nền kinh tế. Cũng cần lưu ý thêm, xu hướng này cũng đã đang và sẽ được ghi nhận ở nhiều quốc gia khác trên thế giới. Điểm tích cực là việc NHNN đã đưa ra thông điệp điều hành về việc tiếp tục điều hành linh hoạt, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách khác nhằm góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối.
Trong điều kiện thuận lợi, lãi suất điều hành có thể không tăng thêm trong năm 2023. Mặt bằng lãi suất kỳ vọng đạt đỉnh trong nửa đầu 2023, sau đó đi ngang và hạ nhiệt nửa cuối năm 2023.
Trong bối cảnh hiện tại, lợi suất trái phiếu chính phủ chịu nhiều áp lực tăng năm 2023, bao gồm ngân hàng trung ương lớn trên thế giới tiếp tục tăng lãi suất. Lãi suất liên ngân hàng cao tiếp tục tăng gây khó khăn về nguồn vốn với nhiều tổ chức tín dụng. Thanh khoản tiếp tục suy giảm khi triển vọng diễn biến giá của các loại trái phiếu kém lạc quan.
Dự báo lãi suất trái phiếu 10 năm khả năng đạt đỉnh quanh ngưỡng 5,5%/năm với khoảng thời gian đạt đỉnh trong 6 tháng đầu năm. Nửa sau năm 2023, hoàn toàn có thể chứng kiến nhịp giảm của lợi suất trong điều kiện mặt bằng lãi suất ngừng tăng.
Năm 2023, lượng trái phiếu chính phủ đáo hạn ước tính tăng khoảng 8% so với năm 2022. Theo ước tính của VCBS, danh mục trái phiếu chính phủ hiện tại đang có kỳ hạn còn lại là 10,02 năm với mức lãi suất trung bình 4,03%/năm. Tuy vậy, trong bối cảnh lãi suất vẫn đang tăng, sẽ rất khó để duy trì được mặt bằng lãi suất và hạn còn lại thấp như năm 2022. Do đó, không loại trừ khả năng Kho bạc Nhà nước sẽ tiến hành phát hành những kỳ hạn ngắn hơn nhằm tối đa hóa lợi ích cho NHNN trong từng thời kỳ.
 |
Trái phiếu chính phủ đáo hạn 2023 |
Đối với nhu cầu giải ngân đầu tư công, VCBS ước tính tốc độ giải ngân đầu tư công sẽ có những cải thiện đáng kể so với năm 2022 thể hiện ở quyết tâm của Chính phủ trong việc thực hiện một số dự án hạ tầng trọng điểm, quan trọng quốc gia, có tính liên kết vùng và hạ tầng đô thị lớn. Với mục tiêu rõ ràng về việc giải ngân có trọng điểm, áp lực về huy động thông qua kênh trái phiếu chính phủ trong nước sẽ không lớn.
