Tại hội thảo “Thực thi ESG bằng AI, doanh nghiệp cần làm gì?” do Báo Dân trí tổ chức ngày 14/08, các chuyên gia đánh giá cao việc thời gian qua, Việt Nam đã liên tục ban hành các chính sách, nghị quyết thúc đẩy ESG qua khoa học công nghệ và đặc biệt là AI.
Theo bà Trần Thị Thúy Ngọc, Phó tổng giám đốc Deloitte Việt Nam nhận định, Việt Nam đang ở trong một giai đoạn thay đổi nhanh chóng chưa từng có. Các nghị quyết, chính sách và định hướng Trung ương ban hành đã sát thực tiễn, tạo ra nhiều cơ hội cho tất cả các nhóm doanh nghiệp, đặc biệt là các đơn vị nhỏ, startup.
Những chính sách và nghị quyết này là “đường dẫn” quan trọng, tạo nền tảng cần thiết để doanh nghiệp dựa vào khi triển khai hoạt động, kể cả trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ và AI.
Tuy nhiên, nhiều đơn vị còn lo ngại rủi ro, thất bại hoặc chưa xác định rõ hướng đi, nguyên nhân chính là thiếu dữ liệu hoặc dữ liệu kém chất lượng. Không ít doanh nghiệp mong muốn có khung pháp lý hoàn thiện hơn để yên tâm triển khai, đồng thời băn khoăn chưa biết bắt đầu từ đâu, làm thế nào để hiệu quả và có kế hoạch thành công lâu dài.
Song, bà Ngọc khẳng định, nếu chờ một môi trường pháp lý hoàn hảo mới bắt đầu kinh doanh hay thực thi thì sẽ không bao giờ có. Môi trường kinh doanh, yêu cầu của thị trường và yêu cầu khách hàng luôn biến động. Điều quan trọng là khi đã có “đường dẫn”, doanh nghiệp cần sẵn sàng hành động.
Theo đánh giá của Deloitte toàn cầu và khu vực châu Á – Thái Bình Dương, 50% doanh nghiệp vẫn lưỡng lự giữa việc có nên triển khai AI vào ESG hay không. 44% cho biết sẽ triển khai nhưng chưa biết bắt đầu từ đâu, và hơn 46% không rõ nên lựa chọn trường hợp ứng dụng hay công cụ AI nào phù hợp. Khi so sánh với thực tế tại Việt Nam, tỷ lệ này cũng có sự tương đồng.
GS.TS Mạc Quốc Anh, Viện trưởng Viện Kinh tế và Phát triển doanh nghiệp nói thêm, ESG hiện nay không còn là nghĩa vụ, mà là "tấm vé thông hành" để doanh nghiệp tồn tại trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Công nghệ, đặc biệt là AI, sẽ là đòn bẩy giúp ESG dễ dàng hơn nhờ khả năng đo lường minh bạch và tiết kiệm chi phí.
Ông cũng nhấn mạnh: “Dữ liệu là tài sản, không quản trị tốt các dữ liệu thì áp dụng AI trong ESG cũng vô nghĩa”. Đồng thời, ông lưu ý các doanh nghiệp cần lưu trữ dữ liệu trên một nền tảng duy nhất; tiếp đó là bảo mật đa lớp như phân quyền truy cập và sao lưu; cuối cùng là tuân thủ pháp luật an ninh mạng, các quy định bảo vệ dữ liệu.
| |
| Các diễn giả chia sẻ trong hội thảo chiều 14/08. |
Bà Phạm Thị Quỳnh Vi, Giám đốc chất lượng, Tập đoàn FPT đồng tình rằng, kiểm soát dữ liệu phải được thực hiện nghiêm túc ngay từ đầu.
Tại FPT, công tác quản trị dữ liệu được triển khai bài bản, từ đào tạo nhân sự nhập liệu, thống nhất quy chuẩn cho toàn bộ dữ liệu, đến kiểm soát nguồn thông tin từ hai phía: dữ liệu khách hàng cung cấp và dữ liệu phát sinh trong quá trình vận hành.
Với dữ liệu nội bộ, doanh nghiệp đẩy mạnh tự động hóa nhằm hạn chế sai sót và ngăn ngừa rủi ro gian lận. Trong những năm đầu, chi phí cho khâu kiểm soát này khá lớn. Khi dữ liệu đã chuẩn hóa, FPT tiếp tục xây dựng “mô hình chuẩn” phục vụ vận hành ESG và AI. Ở giai đoạn này, không chỉ nhân sự kiểm soát nội bộ mà còn cần tới chuyên gia để xử lý các yêu cầu phức tạp.
Doanh nghiệp cũng triển khai đội “user” kiểm soát, nhằm kiểm tra việc tuân thủ quy trình chuẩn, phát hiện gian lận, chênh lệch giá trong mua sắm hoặc sai sót tài chính. AI được áp dụng để hỗ trợ hỏi – đáp về quy trình nội bộ, với độ chính xác ban đầu khoảng 47%, sau vài năm đã cải thiện đáng kể.
FPT cho rằng, kiểm soát dữ liệu tuy tốn kém nhưng là điều kiện tiên quyết để mô hình vận hành chuẩn, dữ liệu đáng tin cậy và ESG được thực thi hiệu quả bằng AI trong hoạt động hàng ngày.
Đối với các doanh nghiệp hạn chế về tiềm lực tài chính, quy mô nhỏ và vừa, GS.TS Mạc Quốc Anh đề xuất thành lập một trung tâm dữ liệu ESG dành cho các doanh nghiệp này.
Theo ông Quốc Anh, cần có kho dữ liệu ESG trả phí với mức chi phí thấp, để các doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể truy cập và học tập; cần cung cấp dịch vụ tư vấn, giúp các doanh nghiệp được hỗ trợ nhanh chóng thông qua các trường đào tạo.
“Ngoài ra, tôi mong muốn có một không gian thử nghiệm, nơi các doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể thực hành, nhằm đảm bảo việc áp dụng ESG được bền vững và lâu dài”, ông Quốc Anh kỳ vọng.