Khó kỳ vọng đột biến dòng vốn ngoại thời gian tới
Từ đầu năm đến nay, khối ngoại mua ròng 76 triệu USD trên thị trường Việt Nam, năm 2020-2021 lại bán ròng 3 tỷ USD. Chia sẻ trong chương trình Bí mật đồng tiền số 40, ông Petri Deryung, đồng sáng lập và quản lý danh mục đầu tư của quỹ PYN Elite Fund cho rằng, thời gian tới, khó mà kỳ vọng đột biến từ dòng vốn ngoại vì phụ thuộc các danh mục ở thị trường khác đang như thế nào. Nếu danh mục đang lỗ chẳng hạn, thì sẽ rất khó để họ rót vốn vào thị trường cận biên như Việt Nam dù có nền tảng tốt, và có sự vượt trội về tỷ số thu nhập so với các thị trường khác trong khu vực trong vài năm tới.
“Cần chờ đợi để xem có làn sóng mới, lớn nào không để hút được dòng vốn ngoại”, ông Petri nói.
 |
Ông Phạm Lưu Hưng, Kinh tế trưởng CTCK SSI đánh giá dòng vốn ngoại năm nay khá tốt, có nhiều quỹ mới và họ cũng rót thêm vào các quỹ ETF, giúp giảm mức độ bán ròng trong năm 2020-2021, đặc biệt là các nhà đầu tư châu Á có sự quan tâm ngày càng nhiều hơn. So với các quốc gia trong khu vực châu Á thì Việt Nam khá hơn nhiều, kể cả về tỷ giá.
“Theo đó, sự quan tâm là nhiều nhưng chúng ta có hấp thụ được sự quan tâm này không mới là vấn đề, vì số lượng cổ phiếu niêm yết mới, các đợt IPO mới khá ít nên không có thêm lựa chọn cho họ”, ông Hưng chia sẻ.
Liên quan câu chuyện nâng hạng đã được kỳ vọng nhiều năm – có đang làm nản lòng các nhà đầu tư nước ngoài. Với PYN, ông Petri cho biết, nhận thấy có nhu cầu của các nhà đầu tư Thái Lan đối với thị trường Việt Nam, các quốc gia châu Á khác cũng vậy, nhưng để có làn sóng dịch chuyển mới thì cần phải nâng hạng.
Chúng ta vẫn phải chờ đợi khá dài để hoàn tất các bước cuối cùng, vẫn đang có giới hạn về room ngoại. Nếu Việt Nam có thể nâng hạng, thì không chỉ là hàng chục, mà có thể hàng nghìn tổ chức đầu tư mới sẽ quan tâm hơn và tiếp cận thị trường, khi đó, sẽ có được nguồn nhà đầu tư tốt hơn, giúp ích cho các đợt IPO mới cũng như sự phát triển cho thị trường dài hạn.
“Hiện tôi không có kỳ vọng nhanh cho điều này”, ông Petri nói.
Không chỉ cơ sở nhà đầu tư nước ngoài, ông Hưng cho rằng cũng cần nói nhiều hơn cơ sở nhà đầu tư trong nước – trong cơ cấu này thì chủ yếu tăng nhanh ở các nhà đầu tư cá nhân, trong khi các nhà đầu tư tổ chức khá nhỏ - cứ lên được quy mô 100-200 tỷ như là đến ngưỡng không phát triển thêm được. Thị trường Việt Nam cần phát triển thêm cả nhà đầu tư tổ chức trong nước như bảo hiểm xã hội, các quỹ bảo hiểm lớn có thể tham gia thị trường như các quốc gia - đảm bảo tính ổn định cho thị trường, thay vì các nhà đầu tư cá nhân trong nước chiếm áp đảo như hiện nay.
Lãi suất tăng, ảnh hưởng xuất khẩu nhiều hơn là ngân hàng
Hiện danh mục cổ phiếu SSI theo dõi có tăng trưởng lợi nhuận ước khoảng 16-17% cho 2022, năm 2023 là 13,3%, xét về định giá, mức PE thị trường 2023 đâu đó khoảng 10. Ông Hưng tính toán, nếu bỏ ngân hàng ra (do PE thấp và ít khi định giá ngân hàng bằng PE) khoảng 11,5, nếu nhìn dài hạn là hấp dẫn nhưng với các nhà đầu tư cá nhân (thường ưa thích ngắn hạn, trading), cần hết sức cẩn thận, vì phần lợi nhuận có thể khác với dự báo.
"PE 11,5 thời điểm này là tương đối hấp dẫn nhưng cần theo dõi thêm", ông Hưng nhấn mạnh.
Về xuất khẩu, hàng tồn kho các nước trên thế giới, nhất là tại Mỹ đang tăng cao, theo đó xuất khẩu của Việt Nam sau đoạn cao điểm tháng 7-8 này đã hơi yếu đi, trong báo cáo gần nhất của SSI Research đã nêu quan điểm không tích cực về dệt may vì số liệu đang hơi xấu đi trong ngắn hạn.
Còn số liệu vĩ mô quý III sẽ tăng trưởng 2 con số do nền thấp của cùng kỳ, thể hiện mức hồi phục tốt của Việt Nam, cần lưu ý hơn là con số lạm phát, hồi tháng 9-10 năm ngoái khá thấp và thậm chí âm. Còn chỉ số CPI giai đoạn này dù có đi ngang thì so với cùng kỳ vẫn là tăng mạnh, dù vẫn sẽ ở mức chấp nhận được. Khi mà lạm phát có dấu hiệu được kiểm soát thì cần để ý có một số mặt hàng có thể được tăng giá như dịch vụ y tế, giá điện.
Đối với câu chuyện lãi suất, ông Petri cho rằng, lãi suất tăng lên tại Việt Nam nhưng chưa đáng lo ngại, mức tăng chưa là gì so với mức tăng lãi suất của Fed.
Trong danh mục của PYN Elite Fund, nhóm cổ phiếu ngân hàng và bất động sản chiếm tỷ trọng tương đối lớn - được đánh giá là chịu ảnh hưởng lớn bởi lãi suất tăng.
Ông Petri Deryng chia sẻ, ngành ngân hàng đã hoạt động rất tốt trong nửa đầu năm 2022, lợi nhuận tăng trưởng 50%. Mặc dù sự tăng trưởng này có thể không kéo dài nhưng kỳ vọng lợi nhuận toàn ngành ngân hàng cho năm 2022 có thể đạt 30%.
“Đúng là ngành ngân hàng sẽ bị tác động khi lãi suất tăng, nhưng sẽ không có quá nhiều tác động vì ngoài thu nhập từ lãi, còn thu nhập từ phí, đơn cử như Vietinbank và TPBank”, ông Petri cho biết.
Theo dự báo của ông Petri Deryng, lợi nhuận của những ngân hàng này sẽ không giảm mà vẫn đạt được tăng trưởng hàng năm trong 3-4 năm tới, do đó khi mua cổ phiếu ngân hàng trên sẽ không thể có trục trặc và chắc chắn có lãi.
“Nhưng nếu là giá cổ phiếu trong 2 tháng tới, tôi không biết được. Vậy khi nói đến tăng lãi suất thì phải xem phần định giá, tính tương đối và tác động bao nhiêu. Tôi cho rằng các doanh nghiệp liên quan xuất khẩu sẽ đối mặt với căng thẳng lợi nhuận nhiều hơn so với các ngân hàng”.
Đối với ngành bất động sản, ông Petri Deryng chia sẻ, doanh nghiệp trong ngành này đơn cử như Công ty cổ phần Vinhomes (VHM) sẽ có năm đạt kỷ lục trong việc “bán hàng trước”, hay nói cách khác là phần tiền khách hàng trả trước hay đặt cọc mua sản phẩm trong năm nay và năm tới.
Ông Petri chưa thấy diễn biến này bị đảo ngược. Lãi suất sẽ không “nhảy dựng” tăng lên gấp đôi mà sẽ tăng dần dần, người tiêu dùng sẽ hấp thụ được mức lãi suất này và không có sự đe doạ cho thị trường nhà ở và thị trường bất động sản.
Chia sẻ về nguyên tắc khi chọn cổ phiếu để đầu tư. Theo đó, ông Petri Deryng cho biết, một trong những điểm then chốt là phải có tiềm năng lớn. Khi tìm được cổ phiếu dạng này, quỹ PYN Elite Fund sẽ tích luỹ trong im lặng, mua và chờ đợi.
“Trong đầu tư, chúng tôi tránh việc đi ra thị trường và chọn những cổ phiếu nóng. Hay như cổ phiếu năng lượng đang rất tốt, nhưng chúng tôi sẽ không đánh cược với những diễn biến như đang xảy ra ở châu Âu, sẽ ảnh hưởng đến giá cả hàng hoá. Sang năm có thể đảo ngược, dù hiện nay đang nóng và mang mức thu nhập là tốt”, ông Petri nói.
Theo ông Petri, cần hiểu rõ những gì bình thường trong thế giới kinh doanh, chẳng hạn một doanh nghiệp tăng trưởng rất nhanh thì chắc chắn sẽ đến lúc giảm tốc ở thời điểm nào đó. Cần hiểu rõ doanh nghiệp vận hành ra sao, được điều hành ra sao - rất quan trọng khi đánh giá. Và mô thức phổ biến, các công thép thường có lợi nhuận lớn, nếu giá quặng sắt tăng lên thì biên lợi nhuận sẽ cao hơn… nhưng những cái này có thể đảo ngược tình hình rất nhanh chóng, biến động lợi nhuận rất lớn.
Vậy nhà đầu tư cần đánh giá những cái gì mà bình thường có thể đạt được và có mức độ lợi nhuận không thể đạt được - tức là phải nắm được cái nào được, cái nào không thì sẽ tốt trong dài hạn, thay vì cứ cái gì đang tăng nóng thì mình lại có hành động vội vàng.
Tiếc nuối lớn nhất của ông Petri là đã không tích luỹ nhiều hơn là FPT, danh sách hối tiếc cũng khá dài. "Nhìn lại lịch sử đầu tư, nhiều khi cảm thấy là mình phải tự rút kinh nghiệm từ những sai lầm, nhưng không rõ là mình có rút ra được kinh nghiệm hoàn toàn hay không, vẫn bị lặp lại, vẫn đi vào vết xe đổ cũ", ông Petri chia sẻ.
