Mô hình Quant: Từ lý thuyết đến ứng dụng thực tiễn tại TTCK Việt Nam

(Ảnh minh họa: ĐTCK)

Ông Nguyễn Chí Trung, Giám đốc Khối dịch vụ chứng khoán, CTCP Chứng khoán Rồng Việt

Việc VFM nghiên cứu ứng dụng và dự kiến giới thiệu phương thức đầu tư mới theo mô hình Quant đang thu hút sự chú ý của giới nghiên cứu và đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp tại Việt Nam. Mặc dù, việc ứng dụng các mô hình phân tích định lượng dựa trên toán học ứng dụng hiện đại vào công tác đánh giá và dự báo trên TTCK không là điều mới mẻ trên thế giới, nhưng ở Việt Nam thì dường như còn khá lạ lẫm và tạo sự hoài nghi về tính hiệu quả trong việc áp dụng. Tuy nhiên, với tư cách là một chuyên gia đầu tư lâu năm, cá nhân tôi đánh giá khá cao về tính năng động trong việc tiên phong tìm kiếm phương thức đầu tư mới, tiên tiến của VFM nhằm phục vụ NĐT.

Nếu nghiên cứu kỹ hơn về việc áp dụng mô hình Quant trong hoạt động đầu tư chứng khoán, một số câu hỏi đặt ra cần được xem xét một cách thận trọng và nghiêm túc khi vận hành, đó là:

(1) liệu các mô hình đã ước lượng và tương thích với tính thanh khoản vốn được đánh giá là còn thấp của TTCK Việt Nam hay chưa?

(2) với những thông tin hiện có, cách thức công bố và chất lượng thông tin trên thị trường cả về vĩ mô lẫn vi mô như ở Việt Nam hiện nay có phù hợp với các mô hình này hay chưa? Nói cách khác, các mô hình đã tính đến một “độ trễ” hoặc “độ nhạy” quá mức trong việc đưa thông tin đầu vào hay chưa?

(3) vấn đề khá “cũ rích” là TTCK luôn có “tiếng nói” riêng của nó, việc lựa chọn mô hình sao cho phù hợp và người vận hành có đủ năng lực hay không cũng là vấn đề hết sức quan trọng.

Tuy nhiên, đặt ra các vấn đề như vậy không phải là “làm khó” hay “thách đố”, mà nhằm mong muốn VFM chuẩn bị một cách tốt nhất những gì đang có, đang tiên phong để phục vụ hiệu quả hơn cho giới đầu tư năng động tại Việt Nam.

Hy vọng, với sự tiên phong của một nhà quản lý quỹ chuyên nghiệp hàng đầu Việt Nam, VFM sẽ “trình làng” một mô hình mới đúng thời điểm, đủ hấp dẫn để thu hút NĐT và đủ chu đáo, tức cần kỹ càng trong khâu lựa chọn mô hình, thử nghiệm dựa trên hiện trạng địa phương, vận hành mô hình nhằm chứng minh thực chất hơn tính hiệu quả của nó.

Ông Huỳnh Anh Tuấn, Tổng giám đốc CTCP Chứng khoán SJC

Việc tiếp cận và phân tích TTCK dựa vào máy tính sẽ rút ngắn thời gian phân tích, đưa ra các quyết định kịp thời, gia tăng cơ hội. Tuy nhiên, vấn đề tôi quan tâm là bộ lọc thông tin, những dữ liệu nào được chọn lựa để đưa vào xây dựng cơ sở dữ liệu nhằm đưa ra các khuyến nghị về hoạt động mua/bán chính xác? Sự khác biệt giữa TTCK Việt Nam và thế giới là cơ chế thông tin. Vì vậy, tôi nghĩ, cần phải “Việt Nam hóa” các mô hình phân tích định lượng để phù hợp với TTCK Việt Nam. Phải lựa chọn những tiêu chí phù hợp có tác động trực tiếp tới giá cổ phiếu theo các tiêu chí Việt Nam. Tôi cũng quan tâm đến vấn đề vận hành. Giả sử máy móc cho ra một kết quả, nhưng “tin đồn” trên thị trường lại ngụ ý một xu hướng ngược lại thì giải quyết vấn đề ra sao? Chúng tôi cũng đang thử nghiệm xây dựng một số mô hình với các công cụ chỉ báo thị trường nhằm rút ngắn quá trình phân tích, nâng cao hoạt động này.

Ông Johan Nyvene, Tổng giám đốc CTCP Chứng khoán TP. HCM (HSC)

Trên thế giới, mô hình phân tích định lượng không chỉ là công cụ, mà là cả một trường phái. Phân tích định lượng là bậc cao hơn của phân tích kỹ thuật nên mới mẻ với đa số thành viên tham gia TTCK Việt Nam. Tuy nhiên, việc VFM bắt đầu nghiên cứu để thực hiện và đưa ra thị trường công cụ mới sẽ mở ra hướng tiếp cận mới trong hoạt động phân tích thị trường. Đây là sự phát triển cần thiết. Sự thành công của mô hình này sẽ khích lệ nhiều công ty tìm kiếm áp dụng các mô hình đầu tư mới. Nếu thực hiện tốt, tương lai sẽ có nhiều công ty áp dụng mô hình phân tích định lượng và hình thành trường phái mới tại TTCK Việt Nam.

Tuy nhiên, chúng ta cần quan tâm đến nhiều yếu tố riêng biệt tại TTCK Việt Nam so với các TTCK phát triển. Đó là sự thiếu vắng cơ sở dữ liệu (tin tức về nền kinh tế và DN), chậm trễ trong việc công bố thông tin, TTCK Việt Nam chưa hoạt động đủ dài để hình thành các chu kỳ - cơ sở để xây dựng các mô hình chính xác. Mặt khác, TTCK Việt Nam vẫn vận hành dựa khá nhiều vào yếu tố tâm lý. Do vậy, tôi nghĩ, các mô hình chưa thể kỳ vọng đạt tới mức chính xác tuyệt đối. Nhưng sự phát triển các mô hình đầu tư mới tại TTCK Việt Nam là cần thiết để đưa dần thị trường lên mức chuyên nghiệp.

Ông Nguyễn Ngọc Trường Chinh, Phó tổng giám đốc CTCP Chứng khoán Sen vàng

TTCK Việt Nam đã hoạt động được gần 10 năm, NĐT và các quỹ thường áp dụng 2 phương pháp đầu tư là phân tích cơ bản và phân tích kỹ thuật. Theo tôi, điều này dễ hiểu, vì các phương pháp trên đã có một thời gian rất dài để trải nghiệm và chứng minh tính hiệu quả. Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ hiện đại, nhiều lý thuyết mới, nhiều mô hình đầu tư ứng dụng thực tiễn ra đời song song với sự phát triển của thị trường. Vì vậy, mô hình Quant sắp được áp dụng tại TTCK Việt Nam là một việc hết sức tự nhiên. Tại Việt Nam, mô hình này chưa được mọi người biết nhiều, nhưng trong xu hướng toàn cầu hóa và hội nhập, tôi nghĩ TTCK Việt Nam đã thích hợp để tiếp cận các mô hình tiến bộ.

Thời gian qua, tính thanh khoản của TTCK Việt Nam được cải thiện mạnh. Trong thời gian tới, khi mà nền kinh tế quay lại quỹ đạo tăng trưởng cũ, TTCK hứa hẹn sôi động hơn. Do vậy, việc triển khai các mô hình như Quant, tôi nghĩ là thích hợp. Một TTCK còn non trẻ như Việt Nam thì cách thức công bố và chất lượng thông tin có thể chưa được chuẩn mực như nhiều TTCK khác trên thế giới. Tuy nhiên, công tác công bố thông tin đang ngày một được cải thiện. Nếu công việc trên được thực hiện tốt, dần dần tiến tới quy chuẩn thì việc áp dụng các mô hình mới trong đầu tư chứng khoán như Quant chắc chắn sẽ thành công.

Ngọc Giang thực hiện
Ngọc Giang thực hiện