Được phép kinh doanh, sản xuất vàng sẽ mang lại nguồn lợi nhuận không nhỏ cho các ngân hàng
Sẵn sàng sản xuất, kinh doanh vàng miếng
Từ ngày 10/10/2025, theo Nghị định 232/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định số 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng và Thông tư số 34/2025/TT-NHNN hướng dẫn một số điều của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 232/2025/NĐ-CP, các ngân hàng đủ điều kiện sẽ được tham gia nhập khẩu và kinh doanh vàng miếng.
Theo đó, Nghị định 232/2025 yêu cầu việc thanh toán mua bán vàng có giá trị từ 20 triệu đồng trở lên phải thực hiện qua tài khoản ngân hàng. Quy định này nhằm tăng tính minh bạch cho thị trường vàng, chống rửa tiền và đồng thời tích hợp chặt chẽ hoạt động kinh doanh vàng vào hệ thống tài chính - ngân hàng. Sau khi Nghị định 232/2025 được ban hành, nhiều doanh nghiệp, ngân hàng bày tỏ sự sẵn sàng tham gia vào thị trường vàng miếng.
Ông Từ Tiến Phát - Tổng giám đốc ACB đánh giá, nhu cầu tích trữ và đầu tư vàng tại Việt Nam vẫn rất lớn, trong khi nguồn cung còn hạn chế. Theo ông Phát, việc Chính phủ ban hành Nghị định 232 là bước đi tích cực, giúp thị trường vàng trở nên minh bạch và cạnh tranh hơn, đồng thời mở ra cơ hội cho các ngân hàng có kinh nghiệm quay trở lại lĩnh vực này. Vì thế, ACB đang khẩn trương làm việc với Ngân hàng Nhà nước (NHNN) để sớm được cấp phép và phân bổ hạn ngạch nhập khẩu vàng. Dự kiến, trong tháng 11/2025, ACB sẽ có những thương hiệu vàng miếng đầu tiên được ra mắt.
Với kinh nghiệm lâu năm trong sản xuất và kinh doanh vàng, cùng 2 thương hiệu vàng từng được khách hàng tin tưởng, ACB kỳ vọng sẽ nằm trong nhóm ngân hàng đầu tiên được cấp phép. Bên cạnh đó, ACB cũng chuẩn bị triển khai phương thức giao dịch vàng trực tuyến trên nền tảng số, giúp khách hàng mua bán nhanh chóng, thuận tiện và bảo đảm chất lượng. ACB cho biết, động thái này nằm trong định hướng chiến lược 2025-2030, hướng tới mô hình tập đoàn tài chính hiệu quả, mở rộng hoạt động ngoài mảng ngân hàng cốt lõi sang các lĩnh vực bổ trợ như bảo hiểm, chứng khoán, vàng và tài sản số.
Tại cuộc họp của NHNN với các ngân hàng và doanh nghiệp đầu ngành mới đây, ông Phạm Quang Thắng - Phó tổng giám đốc Techcombank cho biết, ngân hàng này đã sẵn sàng quay trở lại với lĩnh vực sản xuất, kinh doanh vàng.
Theo ông Thắng, Techcombank đã có các bước chuẩn bị trên nhiều phương diện như tìm kiếm đối tác quốc tế để nhập khẩu vàng nguyên liệu, đồng thời có thể chế tác vàng miếng mang thương hiệu Techcombank. Bên cạnh đó, ngân hàng này cũng chuẩn bị cơ sở vật chất, điều kiện về mặt con người, trang thiết bị, kho bãi, kênh phân phối, các điểm phân phối trong hệ thống Techcombank để có thể cung ứng vàng cho người dân. Techcombank còn chuẩn bị hệ thống phần mềm để người dân có thể mua vàng miếng trên nền tảng số, ngoài hình thức mua trực tiếp tại các điểm phân phối.
Với hoạt động sản xuất vàng, ông Thắng cho hay, việc xây dựng cơ sở chế tác vàng miếng cần thời gian và phụ thuộc vào nhu cầu, nhưng Techcombank sẵn sàng triển khai khi thị trường đủ lớn, đồng thời chủ động sản xuất nhằm giảm chi phí, góp phần thu hẹp khoảng cách giữa giá vàng thế giới và trong nước.
Đa dạng hệ sinh thái, gia tăng nguồn thu
Với giá trị giao dịch vàng miếng năm 2024 ước đạt 4 tỷ USD, kỳ vọng Nghị định 232/2025 có thể giúp bổ sung lượng tiền gửi CASA với giá trị ước tính hàng tỷ USD cho hệ thống ngân hàng từ các giao dịch vàng.
Theo Nghị định 232/2025, các doanh nghiệp muốn được cấp phép sản xuất vàng miếng phải có vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng, trong khi ngân hàng là tối thiểu 50.000 tỷ đồng. Hiện tại, chỉ một số doanh nghiệp lớn như PNJ, DOJI, SJC và 8 ngân hàng có vốn điều lệ từ 50.000 tỷ đồng trở lên (Vietcombank, VietinBank, BIDV, Agribank, Techcombank, VPBank, MB và ACB) đáp ứng được các điều kiện khắt khe này.
Có thể thấy, việc xóa bỏ độc quyền tại quy định mới mở ra cơ hội lớn cho các ngân hàng tham gia sản xuất vàng miếng, xuất khẩu và nhập khẩu vàng nguyên liệu, giúp đa dạng hóa nguồn thu và tận dụng lợi thế từ giá vàng tăng cao.
Trên thực tế, hệ sinh thái của một số ngân hàng hiện có công ty thành viên hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh vàng, bạc, đá quý. Đơn cử, VietinBank sở hữu 100% vốn Công ty TNHH MTV Vàng bạc đá quý VietinBank Gold, được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh từ tháng 11/2010 và hạch toán như công ty con.
Trong khi đó, TPBank liên kết chặt chẽ với Doji - cổ đông lớn nắm hơn 5,9% cổ phần ngân hàng này. Ông Đỗ Minh Phú - Chủ tịch Hội đồng quản trị TPBank, đồng thời là Chủ tịch Hội đồng sáng lập Doji, tạo lợi thế hợp tác. Việc tham gia sản xuất vàng không chỉ mang lại lợi nhuận trực tiếp, mà còn củng cố vị thế của Ngân hàng trong hệ sinh thái tài chính.
Tại Agribank, AJC tiền thân là Công ty Kinh doanh mỹ nghệ vàng bạc đá quý Agribank, thành lập theo quyết định của Agribank và là đơn vị hạch toán phụ thuộc Ngân hàng. Đến tháng 9/2008, doanh nghiệp này tiến hành đấu giá bán cổ phần lần đầu tiên và có 2 cổ đông chiến lược là SeABank và Tập đoàn Nam Cường, cùng nhiều cổ đông phổ thông khác. Sau khi Agribank thoái vốn thành công hơn 12,6 triệu cổ phần AJC vào cuối năm 2017, AJC xuất hiện 3 cổ đông lớn mới, trong đó Công ty TNHH MTV Thung lũng Vua - một thành viên Tập đoàn BRG - đã nâng sở hữu lên 18,16% vốn điều lệ.
Được biết, năm 2024, nhóm ngân hàng quốc doanh gồm Agribank, Vietcombank, BIDV và VietinBank được phép bán vàng miếng SJC bình ổn thị trường theo chủ trương của NHNN. Các ngân hàng này không mua vào, chỉ bán ra và được phép lãi 1 triệu đồng/lượng, nên thu về khoản lãi không nhỏ.
Cụ thể, BIDV báo lợi nhuận sau thuế năm 2024 đạt hơn 25.600 tỷ đồng, tăng 16,5% so với năm 2023, trong đó thu từ kinh doanh vàng đạt hơn 46,7 tỷ đồng (năm 2023 không có khoản mục này). VietinBank đạt lợi nhuận sau thuế hơn 25.480 tỷ đồng trong năm 2024, tăng hơn 27% so với năm 2023, trong đó khoản thu từ giao dịch vàng đóng góp hơn 860 tỷ đồng, nhưng vẫn giảm so với con số gần 1.400 tỷ đồng của năm 2023. Agribank có doanh thu mảng kinh doanh vàng và ngoại hối thu về khoản lãi 4.539 tỷ đồng năm 2024, gấp đôi so với năm 2023. Vietcombank đạt lợi nhuận ròng hơn 33.850 tỷ đồng năm 2024, tăng 2,2% so với năm 2023, riêng khoản thu từ giao dịch bán vàng đạt gần 48 tỷ đồng, trong khi năm 2023 chưa có danh mục này. Lãi đánh giá lại vàng đạt hơn 16,7 tỷ đồng, tổng cộng khoản mục liên quan đến vàng giúp Vietcombank có thêm hơn 64 tỷ đồng đóng góp vào tổng lợi nhuận.
Với giá trị giao dịch vàng miếng năm 2024 trên thị trường chính thức ước đạt 4 tỷ USD theo thống kê của Hội đồng Vàng thế giới, các chuyên gia phân tích của Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) kỳ vọng Nghị định 232/2025 có thể giúp bổ sung lượng tiền gửi không kỳ hạn (CASA) với giá trị ước tính hàng tỷ USD cho hệ thống ngân hàng từ các giao dịch vàng, chưa kể doanh thu phí giao dịch liên quan. Trong đó, các ngân hàng dẫn đầu về thị phần tiền gửi như nhóm ngân hàng quốc doanh (chiếm 54% thị phần năm 2024) và 4 ngân hàng tư nhân lớn gồm MB, VPBank, Techcombank, ACB (chiếm 22% thị phần năm 2024) sẽ được hưởng lợi từ việc gia tăng nguồn tiền CASA này.
Ngoài ra, NHNN cho biết, sàn vàng sẽ thí điểm giao dịch vàng nguyên liệu, sau đó có thêm vàng miếng, cuối cùng mới là sản phẩm phái sinh. Theo Cục trưởng Cục quản lý ngoại hối (NHNN) - ông Đào Xuân Tuấn, các cơ quan quản lý sẽ chia việc thí điểm sàn vàng theo 3 giai đoạn, trong đó,bước đầu sẽ tập trung vào các sản phẩm vàng vật chất. Trong thời gian này, sàn sẽ chỉ hoạt động trong phạm vi nội địa, chưa kết nối với các mô hình trên quốc tế. Các bên tham gia ở giai đoạn đầu gồm tổ chức cung cấp dịch vụ sàn giao dịch vàng; ngân hàng thanh toán (chuyển tiền, quản lý tài khoản ký quỹ, đối soát) và các thành viên giao dịch gồm ngân hàng, doanh nghiệp được cấp phép. Sang giai đoạn 2 sẽ mở rộng thêm sản phẩm vàng miếng và cuối cùng, các loại vàng đang lưu thông trong nước, chứng chỉ quỹ và công cụ phái sinh sẽ xuất hiện và kết nối với quốc tế.
“Việc thành lập sàn giao dịch vàng thời điểm này có nhiều thuận lợi, đơn cử như cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng đã bị xóa bỏ và 8 ngân hàng được sản xuất vàng miếng”, ông Tuấn nói.
