Khu công nghiệp Hàm Kiệm II - Bita's.
Năm cổ đông sở hữu 100% cổ phần tại Công ty cổ phần Đầu tư Bình Tân đồng ý bán hết cổ phần cho Công ty cổ phần Khu công nghiệp Hố Nai để doanh nghiệp này toàn quyền sở hữu, phát triển Khu công nghiệp Hàm Kiệm II - Bita's. Thương vụ đi hơn nửa chặng đường, tiền trao ứng với 50% cổ phần, thì ‘nội chiến” bùng nổ, quyết liệt tới mức đưa nhau ra tòa. Lúc này, “đổ thêm dầu vào lửa” thì dễ, nhưng tìm giải pháp “hòa bình” thật không đơn giản.
Bài 1: Toàn cảnh cuộc chiến kẻ tám lạng, người nửa cân
Cuộc “nội chiến” khiến thương vụ mua bán cổ phần trị giá gần ngàn tỷ đồng để sở hữu Khu công nghiệp Hàm Kiệm II - Bita's (Bình Thuận) dù đã tới giai đoạn thanh toán cuối cùng, nhưng vẫn bị dừng lại đến nay. Không chỉ đưa nhau ra tòa, cổ đông Công ty cổ phần Đầu tư Bình Tân và Công ty cổ phần Khu công nghiệp Hố Nai còn “quyết” từ mặt nhau.
Cơm đang lành, canh đang ngọt
Khu công nghiệp Hàm Kiệm II - Bita's có diện tích hơn 4,2 triệu m2 ở xã Hàm Kiệm, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận. Đến nay, hạ tầng đã hoàn thành khoảng 20% khối lượng công việc, tỷ lệ lấp đầy khoảng 20% diện tích Khu công nghiệp.
Công ty cổ phần Đầu tư Bình Tân (Bita's) là chủ đầu tư Dự án Khu công nghiệp Hàm Kiệm II-Bita’s tại xã Hàm Kiệm (Hàm Thuận Nam, Bình Thuận) với 5 cổ đông chiếm giữ 100% cổ phần. Trong khi đó, Công ty cổ phần Khu công nghiệp Hố Nai (Honix) là doanh nghiệp nhà nước được cổ phần hóa và cổ đông lớn chủ yếu là cá nhân, với ngành nghề chính là đầu tư, kinh doanh hạ tầng khu công nghiệp.
Tháng 11/2022, 5 cổ đông giữ 100% cổ phần Bita's (gọi tắt Nhóm cổ đông Bita's) và Honix ký hợp đồng nguyên tắc số 1/2022 ngày 23/11/2022. Theo đó, Nhóm cổ đông Bita's đồng ý bán toàn bộ 12 triệu cổ phần tại Bita's cho Honix với giá 938 tỷ đồng, thực hiện trong 9 tháng, chia làm 3 đợt thanh toán. Mỗi đợt sẽ nhận được số cố phần tương đương theo thỏa thuận. Giá chuyển nhượng được tính theo hiện trạng xây dựng, tài sản cố định, tài sản lưu động, công cụ, dụng cụ và các tài sản khác của Bita's.
Tới tháng 8/2023, Honix thanh toán xong đợt 2 với tổng tiền cả 2 đợt gần 600 tỷ đồng, và sở hữu 50% cổ phần tại Bita's.
Tới kỳ thanh toán đợt 3 (trước ngày 24/8/2023), cả 2 bên không thỏa thuận được việc xác định giá chuyển nhượng điều chỉnh để làm cơ sở thanh toán đợt cuối cùng của hợp đồng.
Cuộc chiến nổ ra từ giai đoạn này và kéo dài tới mức, tại cuộc họp với đại diện 2 doanh nghiệp tổ chức ngày 24/2/2025, đại diện Ban Quản lý các khu công nghiệp Bình Thuận cho rằng, “sự việc ảnh hưởng tới môi trường đầu tư của tỉnh” và yêu cầu phải giải quyết tranh chấp xong trước ngày 30/4/2025.
Nảy lửa từng câu chữ, con số
Cả 2 bên, phía thì gửi đơn kiện ra tòa, bên lại tố ra cơ quan công an và cùng kêu cứu tới các cơ quan chức năng Bình Thuận. Bên này vừa gặp báo chí kêu cứu, thì ngay ngày hôm sau, bên kia cũng gặp cơ quan truyền thông để “đấu ngược”. Nội dung tố, kêu cứu cũng… chan chát nhau từng lời, từng con số.
Tháng 10/2024, Honix làm đơn gửi Công an tỉnh Bình Thuận, khi cho rằng, cổ đông Bita's có dấu hiệu lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, trốn thuế.
Tại cuộc gặp báo chí mới đây, ông Đỗ Long, thành viên HĐQT Bita's khẳng định trước truyền thông: “Chúng tôi đã ra ngay cơ quan công an, phối hợp và hợp tác cung cấp thông tin, phản ánh đúng sự thật để các cơ quan chức năng hiểu rõ bản chất giao dịch chuyển nhượng cổ phần”.
Cụ thể, cho rằng bên mua cố ý thanh toán trễ hạn, nhỏ giọt trong các kỳ thanh toán (đợt 1 chậm 82 ngày, đợt 2 chậm 93 ngày và cố tình không thanh toán đợt 3) là “có ý định không muốn Hợp đồng kết thúc theo đúng cam kết đã thỏa thuận” và “cố tình viện dẫn nhiều lý do nằm ngoài Hợp đồng, nhằm làm cơ sở để không xác định giá chuyển nhượng cuối cùng, dẫn đến việc không thanh toán đợt 3”, nên ngày 24/5/2024, Nhóm cổ đông Bita's kiện Honix tại Trung tâm Trọng tài thương mại HTA với yêu cầu tuyên bố chấm dứt, hủy bỏ Hợp đồng giữa các bên, buộc bên mua hoàn trả lại toàn bộ cổ phần đã nhận; phạt vi phạm hợp đồng với bên mua số tiền đặt cọc 93,8 tỷ đồng.
Phía Honix lại cho biết, ở cả 2 đợt thanh toán, dù đã nhận tiền, nhưng bên bán chậm chuyển nhượng cổ phần (đợt 1 chậm chậm 152 ngày, đợt 2 chậm 55 ngày so với thỏa thuận Hợp đồng). Honix cũng nghi vấn rằng, cổ đông Bita's “quay xe” không muốn bán nữa, chỉ muốn hủy hợp đồng do đường cao tốc đã làm xong, giá trị đất khu công nghiệp tăng cao, có nhiều nhà đầu tư trả giá cao hơn…
Đáp lại, nhóm cổ đông Bita's nói, việc đầu tư vào Khu công nghiệp Hàm Kiệm II - Bita's đã là đón thời cơ rồi, bởi với “dân” kinh tế, thời cơ, cơ hội là yếu tố sống còn trong đầu tư kinh doanh. Theo đó, chỉ cần đón trước quy hoạch là sẽ thắng lớn, chứ không cần chờ đường cao tốc làm xong, giá tăng để “quay xe”.
Tại đơn kêu cứu gửi báo chí, Honix cho rằng, một trong những nguyên nhân khiến doanh nghiệp bức xúc dẫn tới tố cáo là phía cổ đông Bita's cố tình che giấu thông tin, không tuân thủ quy định bảo đảm quyền của cổ đông, chỉ cho tiếp cận hồ sơ theo cách đọc tài liệu bằng giấy tại chỗ và xem số liệu kế toán trên máy, không tạo điều kiện cho Honix đưa kiểm toán độc lập vào thẩm tra hồ sơ tài chính, pháp lý để xác định giá chuyển nhượng điều chỉnh; không cho tham gia việc thi công hạ tầng khu công nghiệp bằng cách không bổ nhiệm nhân sự phụ trách điều hành theo thỏa thuận...
Phía Bita's lại cho rằng, bức xúc của bên mua là “100% sai” vì theo Hợp đồng, quyền tiếp cận thông tin trong giao dịch mua bán phụ thuộc vào từng giai đoạn của hợp đồng. Tuy nhiên, Công ty Hố Nai đã đồng nhất toàn bộ danh mục hồ sơ soát xét giá trị của công ty mục tiêu tại thời điểm trước khi quyết định thực hiện Hợp đồng với hồ sơ tại thời điểm thực hiện “giá chuyển nhượng điều chỉnh” để yêu cầu cung cấp một cách toàn vẹn và đầy đủ hồ sơ về pháp lý và tài chính không được quy định theo Hợp đồng, nên không phù hợp. Các yêu cầu này của Honix được Hội đồng Trọng tài thương mại HTA khẳng định là không có cơ sở.
Trên thực tế, Honix đã 3 lần cử đại diện đến Bita's để xem xét, đối chiếu hồ sơ pháp lý dự án, sổ sách kế toán của Công ty. Qua 3 lần đó, Bita's đều không có yêu cầu giới hạn thời gian kiểm tra, đối tượng kiểm tra và số lượng người đến kiểm tra, chỉ yêu cầu Honix bảo mật thông tin về số liệu kế toán.
Honix bức xúc với việc đã thanh toán cho cổ đông Bita's số tiền gần 600 tỷ đồng, nhưng không có bất kỳ thực quyền gì với việc sở hữu 50% cổ phần do sự vi phạm thỏa thuận tại hợp đồng của các bên bán. “Như vậy, số tiền gần 600 tỷ đồng chúng tôi đã thanh toán cho các cổ đông Công ty Bình Tân thực tế đến nay là vô giá trị. Chúng tôi hoàn toàn không có bất kỳ quyền lợi hay lợi ích nào, dù với tư cách là cổ đông hay đối tác nhận chuyển nhượng công ty”, ông Nguyễn Công Định, Tổng giám đốc Honix nói.
Nhóm cổ đông Bita's “bật lại” rằng, bức xúc trên không đúng, bởi dù ngày cổ đông bên bán cổ phần đã gửi thông báo đến Honix tuyên bố chấm dứt hợp đồng, nhưng sau đó với thiện chí của mình, 2 bên vẫn tiếp tục thương thảo để rồi bầu 2 nhân sự do Honix đề cử là thành viên HĐQT của Công ty, trong đó có một thành viên giữ chức Chủ tịch HĐQT là ông Huỳnh Đức Tấn.
Tuy nhiên, ông Tấn chỉ họp một lần duy nhất vào ngày nhận chức vụ rồi hơn 7 tháng sau đó, ông không tham gia họp HĐQT, mặc dù được đề nghị để giải quyết các vấn đề liên quan hoạt động của công ty, như tiếp tục thi công hạ tầng, phê duyệt giá cho thuê lại đất khu công nghiệp, gia hạn tiến độ đầu tư dự án nhà ở xã hội…
Quyết “chiến” tới cùng ở cơ quan pháp luật
Cho rằng, sự vắng mặt của ông Tấn vi phạm điều lệ Công ty, gây lo lắng, hoang mang cho các cổ đông, sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến triển khai dự án tại tỉnh Bình Thuận, HĐQT Bita's đã họp và ra Nghị quyết bãi nhiệm chức Chủ tịch HĐQT của ông Huỳnh Đức Tấn và thay bằng bà Lai Kim.
Ngay lập tức, Honix khởi kiện và ngày 27/12/2024, Tòa án Nhân dân huyện Hàm Thuận Nam đã có quyết định sơ thẩm tuyên hủy nghị quyết của Bita's.
Tại buổi gặp báo chí vừa qua, luật sư Nguyễn Tri Thắng (bảo vệ cho cổ đông Bita's) cho rằng, quyết định của Tòa án Nhân dân huyện Hàm Thuận Nam là vi phạm về tố tụng. Do đó, cổ đông Bita's đã kháng cáo và Tòa án Nhân dân tỉnh Bình Thuận đã thụ lý.
Còn với vụ kiện ở Trung tâm Trọng tài thương mại HTA, sau 5 phiên hòa giải, ngày 22/12/2024, Hội đồng Trọng tài ra quyết định không chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của Nhóm cổ đông Bita's. Phán quyết trở thành “tài liệu” quan trọng cho… cuộc chiến mà lợi thế nghiêng về bên mua.
Lập tức, cổ đông Bita's “bật lại” rằng, chính trong phán quyết đó đã chỉ ra rất nhiều “sai phạm, suy luận vô lý” của Honix, nhưng không đủ căn cứ để hủy bỏ hợp đồng do các bên không thỏa thuận các vi phạm này là căn cứ để hủy bỏ hợp đồng.
Do đó, Nhóm cổ đông Bita's tuyên bố sẽ khởi kiện lần 2, yêu cầu “tuyên bố hợp đồng nguyên tắc vô hiệu”, thay vì “hủy bỏ hợp đồng nguyên tắc” như lần thứ nhất, nên Trung tâm Trọng tài thương mại HTA đã thụ lý.
Nhóm cổ đông Bita's còn cho hay, họ đang tiếp tục khởi kiện Honix tại Đồng Nai và tòa án địa phương này đã thụ lý đơn.
Cuộc chiến giữa 2 bên lúc này, trong góc nhìn của chúng tôi, “đổ thêm dầu vào lửa” không khó, nhưng tìm giải pháp “hòa bình” thật gian nan.
(Còn tiếp)
