Hiện tại, với việc công ty gặp khó khăn vì dịch bệnh và chưa thể thanh toán lương, Zhang Chunzi – 23 tuổi, nhân viên một doanh nghiệp xuất khẩu hàng may mặc tại Hàng Châu, một trong những thành phố sầm uất nhất của Trung Quốc không đủ khả năng để trả khoản nợ 12.000 nhân dân tệ (1.700 USD) do chi tiêu thẻ tín dụng và dịch vụ cho vay online Ant Financial (công ty thuộc Alibaba).
“Tôi đã trễ hạn thanh toán và cũng không có khả năng trả hết toàn bộ số tiền”, Zhang Chunzi cho biết.
Bắt đầu từ Trung Quốc…
Câu chuyện của Zhang Chunzi là trường hợp điển hình đang diễn ra trên toàn Trung Quốc, nơi dịch bệnh đã cướp đi nhiều mạng sống và gây tổn thất nặng nề cho hoạt động sản xuất – kinh doanh. Trong bối cảnh dịch Covid 19 lan rộng, bắt đầu từ châu Á, châu Âu và tới Mỹ, buộc các quốc gia phải đóng cửa, kinh doanh trì trệ, tỷ lệ thất nghiệp gia tăng, các chuyên gia cho rằng, chỉ còn là vấn đề thời gian trước khi việc các cá nhân, hộ gia đình không đủ khả năng thanh toán các khoản nợ trở thành làn sóng toàn cầu.
Những tín hiệu đầu tiên của xu hướng này đã bắt đầu tại Trung Quốc. Các khoản nợ tín dụng quá hạn trong tháng 2 đã tăng khoảng 50% so với cùng kỳ năm ngoái, theo lãnh đạo tại 2 nhà băng lớn Đại lục.
Qudian Inc, một doanh nghiệp cho vay tiền online có trụ sở ở Bắc Kinh cho biết, tỷ lệ vi phạm hạn thanh toán tăng lên 20% trong tháng 2 so với mức 13% vào cuối năm ngoái.
China Merchants Bank Co, một trong những công ty tín dụng tiêu dùng lớn nhất Trung Quốc công bố buộc phải “ấn nút tạm dừng” các khoản cho vay với thẻ tín dụng sau khi các khoản vay quá hạn gia tăng nhanh chóng.
Ước tính, 8 triệu người Trung Quốc đã thất nghiệp trong tháng 2. Trong khi đó, các khoản nợ hộ gia đình (bao gồm vay mua bất động sản) tại đây đã tăng lên mức kỷ lục 55 nghìn tỷ nhân dân tệ trong năm 2019. Con số này gần gấp đôi mức năm 2015, mà nguyên nhân chủ yếu từ việc bùng nổ bất động sản dân cư và sự trỗi dậy mạnh mẽ của các dịch vụ tài chính tiêu dùng, với các doanh nghiệp hàng đầu như Ant Financial.
Khối nợ của hộ gia đình Trung Quốc không ngừng leo dốc (biểu đồ cột), trong khi tăng trưởng kinh tế chậm lại (biểu đồ đường)
Tỷ lệ vỡ nợ của người tiêu dùng tại một số nhà băng đã tăng lên mức 4%, so với khoảng 1% trước khi dịch bệnh diễn ra, theo Zhao Jian, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu của Atlantis Financial.
Lãnh đạo cấp cao một trong những ngân hàng lớn tại Trung Quốc chia sẻ, nhà băng của ông đã bắt đầu thắt chặt cho vay qua thẻ tín dụng sau khi tỷ lệ trả nợ quá hạn gia tăng.
Với việc các khoản nợ của doanh nghiệp cũng gia tăng, các nhà băng có thể đối diện với 5,2 nghìn tỷ nhân dân tệ các khoản nợ xấu và lợi nhuận giảm khoảng 39% trong năm nay, theo kịch bản xấu nhất mà UBS Group AG đưa ra.
Và sẽ lan rộng…
“Những gì đang xảy ra tại Trung Quốc chính là viễn cảnh sẽ diễn ra trên toàn thế giới trong thời gian tới”, Martin Chorzempa, nhà nghiên cứu tại Viện nghiên cứu kinh tế quốc tế Peterson nhận định.
Thậm chí, tình hình có vẻ đã xấu đi trên toàn cầu. Theo báo cáo tháng 1/2020 của Viện nghiên cứu Tài chính quốc tế, tỷ lệ nợ hộ gia đình/GDP tại nhiều quốc gia, bao gồm Pháp, Thuỵ Sỹ, New Zealand và Nigeria đã ở mức cao nhất kể từ khi các số liệu được ghi nhận.
Tại Australia, quốc gia có tỷ lệ nợ hộ gia đình ở mức cao nhất trong nhóm G20, nhà băng lớn nhất quốc gia trong tuần này cho biết, các dịch vụ hỗ trợ tài chính đón nhận lượng đơn cao gấp 8 lần mức bình thường.
Tình trạng tương tự cũng xảy ra tại Mỹ, nơi các khoản nợ thẻ tín dụng đã tăng vọt lên mức 930 tỷ USD trong năm ngoái và 3,28 triệu người nộp đơn xin trợ cấp thất nghiệp trong tuần kết thúc vào ngày 21/3 – gấp 3 lần mức kỷ lục trước đó.
