Nguồn cơn sự việc bắt đầu từ 1 quy định tại Điều 6 của Thông tư 76: “Đối với công trình xây dựng là nhà cao tầng, nhà chung cư, nhà có mục đích sử dụng hỗn hợp (trừ trường hợp quy định tại Khoản 2 Điều này), thì tiền sử dụng đất được phân bổ cho từng đối tượng sử dụng theo hệ số phân bổ nhân (x) với diện tích nhà của từng đối tượng sử dụng...”.
Với quy định trên, trách nhiệm chi trả tiền sử dụng đất tại dự án chung cư đang từ chủ đầu tư đã được chuyển sang cho người mua nhà.
Quy định trên sau khi được công bố đã tác động mạnh đến tâm lý nhiều khách hàng. Phóng viên đã tiến hành khảo sát tại nhiều sàn giao dịch cuối tuần qua và nhận thấy, nhiều khách hàng đã tạm dừng quyết định mua căn hộ. Dù đã được các nhân viên tư vấn của các sàn giải thích ”hết nước hết cái” rằng, tiền sử dụng đất trước đây chủ đầu tư tính chung vào giá bán, còn nay sẽ tách riêng ra để người mua nhà trả, nhưng không mấy người chấp nhận. Họ cho rằng, giá bán của chủ đầu tư được tính toán thế nào không ai được biết, vậy ai sẽ bảo đảm rằng, chủ đầu tư sẽ trừ tiền sử dụng đất một cách sòng phẳng khi tính giá mới cho khách hàng?
Về quản lý nhà nước, quy định trên được nhiều người cho rằng, đã đi ngược lại chủ trương cải cách hành chính mà Chính phủ đang tích cực thực hiện.
Ông Phạm Sỹ Liêm, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng bình luận, với quy định này, Nhà nước đang ”thả gà ra đuổi”. Lý do, thay vì cơ quan chức năng chỉ phải làm thủ tục thu tiền sử dụng đất với 1 người là chủ đầu tư, thì nay phải làm thủ tục cho hàng ngàn, thậm chí hàng vạn người, là đối tượng sử dụng căn hộ.
”Thu của 1 người là chủ đầu tư còn có nhiều dự án chậm nghĩa vụ tài chính, nay trách nhiệm này chuyển sang cho dân thì ngân sách nhà nước chắc chắn sẽ thất thu”, ông Liêm nói và đề cập đến bài học nhãn tiền là hàng trăm ngàn sổ đỏ đã làm xong nhưng người dân không đến nhận vì không muốn đóng tiền sử dụng đất để lấy tờ giấy về cất tủ.
Trên thị trường bất động sản, một bài học nhãn tiền nữa về việc xây dựng và ban hành chính sách là Thông tư 16 về cách tính diện tích căn hộ chung cư của Bộ Xây dựng. Dù rất nhiều lần, tại rất nhiều diễn đàn đứng ra bảo lưu ý kiến khẳng định tính đúng đắn của Thông tư 16, nhưng hệ lụy xã hội mà những cách tính diện tích căn hộ chung cư mập mờ tạo ra đã khiến Bộ Xây dựng phải đi đến quyết định thay đổi.
Chính vì vậy, thị trường cũng đang rất mong chờ Bộ Tài chính xem xét kiến nghị của người dân, thu hồi ngay thông tư này khi nó chưa gây hại cho thị trường, hay chí ít cũng là xóa bỏ Điều 6 với những quy định đầy tranh cãi.
