Nhu cầu từ thị trường
Nhu cầu phát triển các sản phẩm chứng khoán xanh nói riêng, TTCK xanh nói chung, theo góc nhìn của chuyên gia, nhà quản lý xuất phát từ cả bên huy động vốn lẫn bên mua - nhà đầu tư.
Ở góc độ của bên có nhu cầu huy động vốn cho đầu tư phát triển xanh, ông Phạm Hồng Sơn, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) cho biết, các nước tham dự Hội nghị thượng đỉnh của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu 2018 (COP 24) vừa diễn ra tại Ba Lan đã đi đến đồng thuận về các hướng dẫn thực thi Thỏa thuận Biến đổi khí hậu Paris 2015.
Không đứng ngoài nỗ lực này, thị trường tài chính nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam đang nghiên cứu chính sách, đưa ra các sáng kiến về tài chính để hỗ trợ nỗ lực huy động vốn, nhằm thực hiện các chiến lược về chống biến đổi khí hậu và tăng trưởng xanh.
“Trong lĩnh vực tài chính, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ban hành Kế hoạch hành động của ngành tài chính thực hiện chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh đến năm 2020 tại Quyết định 2183/QĐ-BTC. Gần đây nhất, tại Quyết định 948/QĐ-UBCK, Chủ tịch UBCK đã ban hành Kế hoạch hành động về tăng trưởng xanh giai đoạn tiếp theo 2019 - 2020 trong lĩnh vực chứng khoán. Việc Việt Nam tham gia các thỏa thuận, các diễn đàn trao đổi và xây dựng chính sách tài chính xanh là minh chứng cho nỗ lực của ngành tài chính hướng tới phát triển một thị trường tài chính xanh”, ông Sơn nói.
Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, một trong những yếu tố quan trọng thúc đẩy TTCK xanh phát triển tốt là nhu cầu đầu tư vào các sản phẩm chứng khoán xanh ngày một lớn.
Theo ông Nguyễn Thanh Hải, Chuyên gia kinh tế cao cấp, Chương trình Cải cách kinh tế vĩ mô và hỗ trợ tăng trưởng xanh thuộc Tổ chức hợp tác quốc tế Đức (GIZ), trên thế giới, ngày càng nhiều quỹ đầu tư chuyên đầu tư vào các sản phẩm chứng khoán xanh. Thậm chí những nước không có các sản phẩm chứng khoán xanh sẽ không lọt vào bản đồ triển khai các hoạt động đầu tư của các quỹ đầu tư này.
Một tín hiệu tích cực cho Việt Nam là gần đây xuất hiện thêm những quỹ đầu tư quốc tế tiến hành các bước tìm hiểu cơ hội đầu tư về chứng khoán xanh. Một khi cơ hội đầu tư khả thi, họ sẽ rót vốn vào Việt Nam. Điều này cho thấy, việc phát triển các sản phẩm chứng khoán xanh là điều Việt Nam cần thúc đẩy, để kết nối tốt giữa bên cần huy động vốn và bên có vốn - nhà đầu tư.
Không ít thách thức
Nhu cầu phát triển xanh, bền vững ở Việt Nam đã định hình, nhưng mới ở giai đoạn ban đầu, nên việc phát triển các sản phẩm chứng khoán xanh đang dừng lại ở thử nghiệm.
Theo đại diện UBCK, tuy đã có một số đợt phát hành trái phiếu xanh ở cấp chính quyền địa phương, nhưng đều vẫn là giai đoạn thí điểm, do hành lang pháp lý cho hoạt động này chưa hoàn thiện. Như vậy, còn rất nhiều việc để làm như: Tạo kênh huy động vốn xanh cho các doanh nghiệp, nâng cao nhận thức của cả doanh nghiệp và nhà đầu tư…
“Việc phát triển thị trường vốn xanh ở Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức. Đối với một nước đang phát triển như Việt Nam, việc đấu tranh trong đánh đổi giữa bảo vệ môi trường với tìm kiếm lợi nhuận ngắn hạn đang diễn ra tại nhiều doanh nghiệp và phần thắng vẫn là lợi nhuận ngắn hạn. Khó khăn lớn nhất với phát triển chứng khoán xanh, theo quan điểm của tôi là nhận thức của các nhà đầu tư và của các doanh nghiệp hoạt động trên thị trường vốn”, ông Sơn chia sẻ.
Khó là vậy, nhưng theo đại diện UBCK, nếu không nỗ lực thúc đẩy ngay từ bây giờ, thì sẽ khó mang lại kết quả như mong đợi. Trên thực tế, Việt Nam đã và đang tiếp tục những nỗ lực tìm kiếm các giải pháp khả thi nhằm thúc đẩy phát triển sản phẩm chứng khoán xanh.
Một trong những giải pháp quan trọng và đang được triển khai thực chất, hiệu quả, theo ông Sơn, đó là chương trình hợp tác giữa Việt Nam và Luxembourg thông qua dự án VIE032. Dự án này đã được triển khai 2 năm qua và đem lại nhiều hiệu quả trong nâng cao năng lực cho thị trường tài chính, mà cụ thể là cho TTCK Việt Nam.
Dự án VIE032 đã kích hoạt sự hợp tác về tài chính xanh giữa Việt Nam và Luxembourg. Thời gian tới, chương trình hợp tác phát triển giữa hai nước trong lĩnh vực tài chính xanh sẽ được tăng cường, với trọng tâm là nâng cao năng lực phát triển thị trường vốn xanh ở Việt Nam...
