Diễn viên Tom Hanks vừa đăng một bức ảnh do máy tính tạo ra lên Instagram để cảnh báo người hâm mộ về một quảng cáo sử dụng hình ảnh nam diễn viên này mà không có sự cho phép của anh. Nội dung viết rằng: “HÃY CẢNH GIÁC!! Có một video quảng cáo cho dịch vụ nha khoa với hình ảnh của tôi do AI tạo ra. Tôi hoàn toàn không liên quan gì đến quảng cáo này". Sự việc này càng khuấy động thêm những ồn ào xung quanh trí tuệ nhân tạo (AI - artificial intelligence), phơi bày những tiềm năng và cả mặt trái của công nghệ này.
Một cuộc cách mạng. Siêu năng lực. Thay đổi cục diện. Chúng ta đã nghe thấy người ta nhắc đến những từ ngữ này khi nói về AI, đặc biệt là từ thời điểm ChatGPT ra mắt. Rõ ràng, “cơn sốt” AI đang ngày một tăng lên khi công nghệ này có khả năng mang lại cơ hội cho nhiều ngành, lĩnh vực.
AI và các công nghệ phân tích tiên tiến cho phép chúng ta xử lý một khối lượng lớn dữ liệu rất nhanh chóng, với độ tinh vi cao hơn trước đây rất nhiều. Bước tiến này mang nhiều ý nghĩa, bởi dữ liệu là tài sản có khả năng thay đổi cục diện. Dữ liệu giúp các tổ chức biến thông tin thành cơ hội phục vụ khách hàng tốt hơn, tất nhiên là với điều kiện phải được quản lý hiệu quả. Sự tiến bộ trong lĩnh vực này mang đến các mô hình dự đoán tốt hơn cũng như các mối quan hệ hợp tác thú vị trong ngành công nghệ tài chính (Fintech), giúp mang đến những dịch vụ được “đo ni đóng giày” cho khách hàng.
 |
Ông Phillip L. Wright, Giám đốc Quản lý hoạt động, HSBC Việt Nam |
Sức mạnh của AI trong ngành ngân hàng
AI cho phép các ngân hàng cải thiện dịch vụ cung cấp cho khách hàng và giúp họ quản lý hoạt động kinh doanh của mình năng suất và hiệu quả hơn. Một ví dụ tiêu biểu chính là cách ngân hàng phân tích dữ liệu, từ đó có thể hiểu khách hàng hơn và tương tác tốt hơn với mỗi khách hàng, bao gồm cả việc ngân hàng bảo vệ khách hàng khỏi các vụ lừa đảo, gian lận.
Tại HSBC, chúng tôi nhận thức rõ ràng về những rủi ro tiềm ẩn của AI nên đã thiết lập một hệ thống nguyên tắc đạo đức rạch ròi về việc sử dụng công nghệ này. Duy trì sự tin tưởng của khách hàng là điều tối quan trọng. Chúng tôi tập trung vào việc đảm bảo quản lý và bảo vệ dữ liệu một cách cẩn thận, minh bạch trong sử dụng dữ liệu và hiểu rõ những rủi ro liên quan đến dữ liệu đó.
Để tiếp tục khám phá tiềm năng của AI, bên cạnh hợp tác cùng các đơn vị nghiên cứu và công ty công nghệ hàng đầu thế giới, chúng tôi đang xây dựng một đội ngũ chuyên về sáng tạo, đổi mới để tìm hiểu những khả năng khác trong lĩnh vực AI tạo sinh, dữ liệu tổng hợp và các mô hình AI tiên tiến. Đồng thời, chúng tôi tận dụng quy mô của mình và phát triển chiến lược AI trên phạm vi toàn tập đoàn nhằm giúp mang đến một thế hệ ngân hàng kỹ thuật số mới.
 |
AI mang lại cơ hội cho nhiều ngành, lĩnh vực |
Chúng tôi đã và đang sử dụng AI rộng rãi để phục vụ những mục đích như cải thiện dịch vụ khách hàng và nâng cao hiệu quả của các quy trình. Ví dụ về cách chúng tôi đang sử dụng AI tại HSBC là rà soát các dấu hiệu tiềm ẩn của tội phạm tài chính hiệu quả hơn và cung cấp cho các nhà đầu tư tổ chức dịch vụ số sử dụng công nghệ xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP) chuyên biệt nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ thị trường vốn toàn cầu. Chúng tôi cũng đã hợp tác với Google để tạo ra một hệ thống giám sát các cuộc gọi của trung tâm dịch vụ khách hàng và kiểm tra xem tổng đài viên có bán một sản phẩm nào đó đúng cách thông qua giải thích các điều khoản và điều kiện đúng quy trình hay không.
Đặc biệt, chúng tôi đang sử dụng công nghệ đám mây và AI mới nhất nhằm hỗ trợ nhận diện hành vi đáng ngờ và ngăn chặn tội phạm tài chính ở một số thị trường. Giải pháp Dynamic Risk Assessment (DRA) của chúng tôi phân tích và nhận diện hành vi tội phạm, cho phép chúng tôi phát hiện tội phạm nhanh gấp đôi và với độ chính xác cao hơn nhiều, số lượng nhận diện sai lệch giảm 60% so với trước đây. Google Cloud đã chính thức ra mắt giải pháp trí tuệ nhân tạo chống rửa tiền AML AI (anti-money laundering artificial intelligence) mà chúng tôi cùng phát triển, giải pháp này có thể thay đổi cách giải quyết vấn đề tội phạm tài chính trong toàn ngành. AI AML của Google Cloud đã giúp HSBC cải thiện khả năng phát hiện, mang lại kết quả chính xác hơn và giảm đáng kể thời gian xử lý hàng loạt trên số lượng khách hàng lớn. Kết quả là HSBC đã nhận được giải thưởng Model Risk Manager of the Year 2023 do Celent trao tặng.
 |
Chúng tôi vẫn đang tiếp tục thử nghiệm cách áp dụng AI tại HSBC với hàng trăm trường hợp thử nghiệm được tiến hành. Trọng tâm chính của chúng tôi là xoay quanh 3 hạng mục chính, bao gồm cải thiện sản phẩm và dịch vụ khách hàng, tuân thủ quy định pháp luật và tự động hóa các quy trình vận hành.
AI và AI tạo sinh
Sự tiến bộ trong lĩnh vực AI mang đến các mô hình dự đoán tốt hơn cũng như các mối quan hệ hợp tác thú vị trong ngành công nghệ tài chính (Fintech), giúp mang đến những dịch vụ được “đo ni đóng giày” cho khách hàng.
Trong khi AI đã là một chủ đề nóng trong vài năm qua, thì hầu hết sự chú ý gần đây đều tập trung vào các mô hình máy học dự đoán. Thời gian vừa qua, sự quan tâm dành cho các mô hình AI tạo sinh đã gia tăng mạnh mẽ cùng với mức độ cải thiện hiệu suất đáng kinh ngạc của công nghệ này. Đây là những mô hình máy học có thể tạo ra nội dung mới, điều mà cho đến gần đây vẫn được xem là khả năng độc quyền của con người. DALL.E - công cụ tạo hình ảnh từ văn bản và ChatGPT - công cụ tạo văn bản thông qua giao diện chatbot, đã ảnh hưởng không nhỏ đến tư duy công chúng, tiếng vang các sản phẩm này tạo ra đã thu hút nhiều công ty công nghệ quy mô từ nhỏ tới lớn nhập cuộc, xây dựng các mô hình AI tạo sinh của riêng mình.
Có lẽ, sự chuyển biến lớn tạo ra ồn ào trong thời gian gần đây không hẳn do sự xuất hiện của một công nghệ mới, mà phần nhiều bắt nguồn từ việc các công nghệ mới được phổ biến như thế nào. Cụ thể, giờ đây, người dùng là dân ngoại đạo chứ không nhất thiết phải thuộc giới am hiểu công nghệ (ví dụ như lập trình viên) cũng có thể tự mình trải nghiệm công nghệ mới. Chỉ cần bạn biết dùng trình duyệt web là có thể đàm đạo với ChatGPT về hầu hết mọi chuyện.
Các mô hình AI tạo sinh đang trở nên thông minh vượt bậc, từ đó nảy sinh một cuộc đua tìm cách ứng dụng công nghệ này, kèm theo đó là những băn khoăn lớn về vai trò của AI trong lĩnh vực ngân hàng. Rõ ràng, AI tạo sinh có tiềm năng để tạo ra tác động đáng kể đến một số lĩnh vực của nền kinh tế.
Các ngân hàng thường là những đơn vị tiên phong áp dụng công nghệ mới. Trong mảng bán lẻ, ứng dụng phổ biến nhất là dùng AI tạo sinh để tạo dữ liệu giả lập phục vụ mục đích huấn luyện cho các thuật toán máy học trong quy trình định danh khách hàng (Know Your Customer - KYC), giúp quy trình này trở nên hiệu quả hơn. Công nghệ AI tạo sinh cũng có thể hỗ trợ cải thiện chất lượng ngôn ngữ giao tiếp cho trợ lý ảo (voicebot hoặc chatbot), từ đó nâng cao trải nghiệm của khách hàng.
Trong mảng dịch vụ khách hàng doanh nghiệp, AI tạo sinh có thể thúc đẩy hiệu suất nhóm tác vụ back-office, chẳng hạn đánh giá nhanh về tình hình tài chính của khách hàng theo thời gian thực. Bên cạnh đó, công nghệ này cũng giúp huấn luyện các thuật toán dự báo kết quả kinh doanh trong các điều kiện kinh tế nhất định.
Không chỉ dùng trong kinh doanh, AI tạo sinh cũng được ứng dụng hiệu quả trong hoạt động phòng chống lừa đảo, giúp phát hiện các giao dịch bất thường, có dấu hiệu lừa đảo. Nổi tiếng nhất phải kể đến ứng dụng mô hình Generative Adversarial Network (GAN) dựa trên thuật toán máy học chuyên sâu. Là thuật toán từng gây tiếng vang khi tạo ra bức tranh Edmond de Bellamy được bán với giá 432.500 USD năm 2018, sở trường của thuật toán này là tạo ra dữ liệu nhân tạo giống như thật. Vì vậy, các chuyên gia dùng nó để tạo ra các giao dịch giả lập để so sánh với dữ liệu thực nhằm phát triển khả năng phát hiện giao dịch bất thường của mô hình GAN. Càng được huấn luyện, mức độ tinh vi của GAN càng tăng lên và được coi là cách ứng dụng AI tạo sinh quan trọng giúp ngành dịch vụ tài chính đối phó với lừa đảo hiệu quả bởi nó có thể “lọc” một khối lượng giao dịch khổng lồ.
Mô hình GAN cũng có thể hỗ trợ ngân hàng thiết lập kế hoạch quản trị rủi ro với khả năng tính toán ước tính giá trị tổn thất trong một giai đoạn nhất định, hoặc dựng ra các tình huống kinh tế hữu ích cho dự đoán tương lai thị trường tài chính. Dựa trên mô hình dữ liệu trong quá khứ, GAN giúp chúng ta thấy những khả năng xảy biến động trong tương lai.
HSBC hiện đang nghiên cứu việc sử dụng AI tạo sinh và xây dựng chiến lược trên phạm vi Tập đoàn để triển khai các giải pháp. Chúng tôi đang nghiên cứu các trường hợp ứng dụng khả thi và tính đến thời điểm này đã xác định được 80 trường hợp, dự kiến sẽ còn tăng lên. Chúng tôi đang hợp tác với các Big Tech để tìm hiểu nền tảng AI của họ, bao gồm OpenAI và Github. Chúng tôi đang tích hợp AI vào các sản phẩm và dịch vụ của mình, chẳng hạn chỉ số AI Global Opportunities (AIGO8) và AI Markets.
Tuy nhiên, chúng tôi cũng rất thận trọng với AI tạo sinh và đang nghiên cứu các trường hợp ứng dụng công nghệ này một cách có trách nhiệm. Chúng tôi nhận thấy rằng, AI tạo sinh có thể được sử dụng để giúp nhân viên HSBC hỗ trợ khách hàng và làm việc hiệu quả hơn, từ đó ngân hàng có thể giúp khách hàng tốt hơn và thúc đẩy tăng trưởng.
Trong quá trình tiếp tục khám phá và đầu tư vào AI, chúng tôi sẽ làm việc với Chính phủ, các cơ quan quản lý và ngành ngân hàng để tạo điều kiện hỗ trợ sáng tạo, đổi mới trên tinh thần trách nhiệm và đảm bảo có cơ chế quản trị phù hợp.
