Quần thể khách sạn tại khu trung tâm TP HCM. Ảnh: Vũ Lê.
Khảo sát của VnExpress, trong tổng cộng 19 khách sạn 5 sao vị trí đắc địa bậc nhất TP HCM đã có cả chục khu lưu trú được khối ngoại tham gia đầu tư dưới nhiều hình thức.
Cách tiếp cận thị trường được khối ngoại ưa chuộng là nắm giữ cổ phần đủ lớn để nắm quyền chi phối. Nhà đầu tư Hong Kong, Singapore và Hàn Quốc cho thấy họ đang tích cực gia tăng sự hiện diện tại hơn chục khách sạn cao cấp đình đám ở Sài Gòn.
Từ nhiều thập niên trước, thông qua việc bắt tay cùng với các chủ đầu tư trong nước, dòng vốn của các nhà đầu tư Singapore đã đổ vào các khách sạn Sheraton, Caravelle, InterContinental, Asiana Saigon, Sofitel.
Năm 1992, cùng với Saigontourist, Công ty Glynhill Investments Vietnam đã thành lập Công ty khách sạn Chains Caravelle để xây dựng, mở rộng, nâng cấp khách sạn Caravelle với số vốn "khủng" thời điểm đó là 61,5 triệu USD.
Đến năm 1994, một nhà đầu tư Singapore khác là Công ty Lam Ho Investments Ptd., Ltd đã bắt tay với Saigon Tourist xây dựng khách sạn Sheraton với tổng vốn 97 triệu USD thông qua Công ty LD Khách sạn Đại Dương.
UOL Group là một trong những tập đoàn bất động sản hàng đầu của Singapore, đầu tư thông qua công ty con là Pan Pacific Hotles Group (PPHG). Tại TP HCM, Tập đoàn Pan Pacific sở hữu 26% tại khách sạn 5 sao Sofitel Sài Gòn.
Hoạt động tích cực không kém nhà đầu tư Singapore, nhóm nhà đầu tư đến từ Hong Kong cũng đã kịp chen chân vào thị trường lưu trú hạng sang tại Sài Gòn bằng hình thức nắm giữ cổ phần tại các khách sạn New World, Renaissance, Equatorial.
Trường hợp của Tập đoàn Keck Seng Investments gây chú ý hơn cả, vì đại gia Hong Kong này có vốn đầu tư cùng lúc ở 2 khách sạn 5 sao tại Sài Gòn.
Ông trùm bất động sản xứ cảng thơm sở hữu 64% cổ phần tại khách sạn Sheraton và có 25% lợi ích trong khách sạn Caravelle. Trong năm tài chính 2016 công bố năm 2017, cặp đôi khách sạn 5 sao Sheraton Saigon và Caravelle đã đóng góp nghìn tỷ vào doanh thu của tập đoàn khách sạn hàng đầu Hong Kong.
Riêng nhà đầu tư Hàn Quốc trong nửa thập niên qua đã ghi dấu ấn với thương vụ thâu tóm khách sạn Lotte Legend trên đường Tôn Đức Thắng, khu lưu trú có view tuyệt đẹp nhìn trực diện ra sông Sài Gòn.
Tháng 4/2013, Tập đoàn khách sạn và khu nghỉ dưỡng Lotte (trực thuộc Tập đoàn Lotte) đã mua lại 70% cổ phần tòa cao ốc Legend từ tay Tập đoàn Kotobuki để trở thành cổ đông lớn nhất, qua đó sẽ chịu trách nhiệm quản lý khách sạn năm sao này.
Giá trị thương vụ mua bán không được tiết lộ. 30% cổ phần còn lại do Công ty Hải Thành sở hữu. Đại gia Hàn Quốc đã thêm thương hiệu “Lotte” vào tên nguyên thủy của khách sạn này và đánh giá đây là điểm khởi đầu cho sự bành trướng của Tập đoàn Lotte tại Việt Nam và châu Á.
Trong khi các nhà đầu tư Hong Kong, Singapore và Hàn Quốc thi nhau đánh chiếm thị phần khách sạn 5 sao tại TP HCM, Saigon Tourist nổi lên là đối trọng nặng ký đại diện cho nhà đầu tư nội địa. Saigon Tourist đang là đơn vị có cổ phần và quản lý các khách sạn 5 sao: Rex, Majestic, Grand, Caravelle, New World, Sheraton, Pullman.
Tuy nhiên, trong bối cảnh Saigon Tourist và các công ty thành viên có xu hướng cổ phần hóa và thoái vốn Nhà nước, các chuyên gia đánh giá nhiều khả năng làn sóng đầu tư của khối ngoại sẽ tiếp tục lan rộng ở lĩnh vực này tại TP HCM.
Tại Hà Nội, tình trạng khối ngoại nhòm ngó, đánh chiếm thị phần khách sạn 5 sao cũng diễn ra mạnh mẽ. Diễn biến này góp phần dịch chuyển đáng kể dòng vốn đổ vào “bản đồ” khách sạn 5 sao tại thủ đô.
Trong số 16 khách sạn 5 sao tại Hà Nội hầu hết đang được quản lý bởi các thương hiệu quốc tế thì có 9 khách sạn mà doanh nghiệp nước ngoài có tỷ lệ cổ phần chiếm đa số. Đây đều là những khách sạn nằm ở những vị trí đắc địa và hoạt động kinh doanh từ chục năm trước như Intercontinental Hanoi Westlake, Melia, Sheraton, Deawoo, Nikko, Pan Pacific... Hai trong số những này nằm ở ven Hồ Tây thuộc sở hữu của Tập đoàn Berjaya Corporation Berhad của ông Vincent Tan – một tỷ phú tự thân của Malaysia.
Các doanh nghiệp ngoại liên tục đầu tư những dự án khách sạn 5 sao mới tại Hà Nội trong khoảng chục năm trở lại đây, trong đó, đáng chú ý là sự gia tăng hiện diện của các doanh nghiệp đến từ Hàn Quốc. Nếu như trước đó, nhà đầu tư Hàn Quốc đầu tiên được biết đến khi đầu tư khách sạn 5 sao tại Hà Nội mới có Tập đoàn Deawoo thì đến nay có một loạt khách sạn như Grand Plaza (Tập đoàn Charmvit), khách sạn Lotte (Tập đoàn Lotte), khách sạn Intercontinental Hanoi Landmark 72 (AON Holdings).
Bên cạnh đó, những khách sạn 5 sao còn lại sau quá trình chuyển nhượng hiện được sở hữu bởi các doanh nghiệp từ Thái Lan, Singapore, Nhật Bản...
Tuy yếu thế hơn, song một số doanh nghiệp, nhà đầu tư Việt Nam cũng ghi tên trên bản đồ khách sạn 5 sao từ khá lâu với việc sở hữu đa số hoặc toàn bộ cổ phần tại khách sạn Hilton, Metropole, Crown Plaza, Apricot, Pullman... Đặc biệt, tuy ở một số nơi không chiếm số cổ phần chi phối, 4 trong số 16 khách sạn 5 sao tại Hà Nội có bóng dáng của bà Nguyễn Thị Nga – Chủ tịch HĐQT Tập đoàn BRG.
Một số doanh nghiệp Việt vài năm gần đây cũng tham gia đầu tư, xây dựng mới khách sạn 5 sao tại Hà Nội như Hanoi De l’Opera của Tổng công ty Du lịch Hà Nội nằm ở khu vực trung tâm hoặc JW Marriot của Tập đoàn Bitexco nằm ở phía Tây thủ đô. Ngoài ra, hiện ở Hà Nội, bên cạnh những khách sạn 5 sao, ở những vị trí đắc địa quanh khu vực Hồ Tây, Ba Đình còn có mô hình căn hộ khách sạn được phát triển theo tiêu chuẩn 5 sao.
Trao đổi với VnExpress, bà Võ Quốc Phương Trang, Trưởng bộ phận Tư vấn Đầu tư Khách sạn của Jones Lang LaSalle (JLL) Việt Nam cho biết, trong nhiều thập niên qua, khối ngoại chưa bao giờ thôi nhòm ngó và nỗ lực đánh chiếm thị phần khách sạn 5 sao tại TP HCM và Hà Nội.
Hình thức phổ biến mà hầu hết nhà đầu tư nước ngoài ưa chuộng dành cho phân khúc khách sạn 5 sao khá đặc thù, đó là thâu tóm 100% tài sản hoạt động hoặc mua phần lớn cổ phần của doanh nghiệp để tham gia vào chiến lược phát triển hoặc quản lý tài sản.
Ngoài ra, nhà đầu tư cũng có thể mua cổ phần dưới dạng góp vốn hoặc mua một nửa số cổ phần để hợp tác đồng phát triển dự án. Trong số 19 khách sạn phân khúc 5 sao trở lên tại TP HCM đã có hơn 60% dưới hình thức liên doanh hoặc sở hữu 100% cổ phần.
Bà Trang phân tích, TP HCM và Hà Nội là hai đô thị lớn tại Việt Nam thu hút số lượng lớn khách quốc tế đến công tác và viếng thăm, thưởng ngoạn mỗi năm với mức độ tăng trưởng khá đều đặn.
Việt Nam là một trong 3 nước tại khu vực Châu Á Thái Bình Dương nhận được nhiều sự quan tâm của các nhà đầu tư nước ngoài, trước đây là nhà đầu tư Singapore, Hong Kong, Hàn Quốc và thời gian gần đây là nhóm nhà đầu tư Nhật Bản, Australia.
Chuyên gia này dự báo, với tiềm năng tăng trưởng kinh tế và du lịch ổn định, TP HCM và Hà Nội sẽ tiếp tục trở thành hai điểm đến các nhà đầu tư nước ngoài ưu tiên chọn lựa đặc biệt đối với phân khúc khách sạn hạng sang. Đây là phân khúc đầu tư ít rủi ro và mang lại dòng tiền đều đặn, thuộc nhóm bất động sản thương mại tiêu dùng được khối ngoại cực kỳ ưa chuộng.
Trưởng bộ phận Tư vấn Đầu tư Khách sạn của Jones Lang LaSalle phân tích, lượng khách cư trú tại các khách sạn 5 sao tại TP HCM và Hà Nội chiếm tỷ lệ cao nhất tại phân khúc này là khách doanh nghiệp.
Đây là nguồn khách tương đối ổn định với ngân sách cư trú vượt trội. Hơn nữa với quỹ đất trống hạn hẹp tại trung tâm thành phố, các nhà đầu tư rất tích cực trong việc tìm kiếm đối tác trong nước để cùng hợp tác đầu tư hoặc vào hướng sự quan tâm vào các tài sản khách sạn đang hoạt động.
Bên cạnh Hongkong, Singapore, Hàn Quốc, trong tương lai, JLL đánh giá, thị trường khách sạn 5 sao tại TP HCM và Hà Nội có thể thu hút thêm sự quan tâm của các nhà đầu tư nước ngoài năng động Malaysia, Nhật Bản và Thái Lan.
