Trích dẫn các nguồn tin thân cận, tờ Nikkei đưa tin hôm thứ Ba (17/12) rằng Nissan và Honda đang có kế hoạch đàm phán sáp nhập.
"Như đã thông báo vào tháng 3, Honda và Nissan đang khám phá nhiều khả năng hợp tác trong tương lai, tận dụng thế mạnh của nhau… Nếu có bất kỳ thông tin cập nhật nào, chúng tôi sẽ thông báo cho các bên liên quan vào thời điểm thích hợp", các công ty cho biết trong một tuyên bố vào thứ Ba (17/12).
Honda và Nissan cũng xác nhận rằng Mitsubishi là một phần của các cuộc đàm phán sơ bộ này, đưa một nhà sản xuất ô tô lớn thứ ba của Nhật Bản vào cuộc.
Theo Citi, sự hợp tác tiềm năng này có thể tạo ra tập đoàn ô tô lớn thứ ba thế giới về doanh số bán xe, với 8 triệu xe bán ra mỗi năm. Điều đó sẽ đưa Nissan-Honda-Mitsubishi đứng sau hãng ô tô Nhật Bản là Toyota Motor và hãng ô tô của Đức là Volkswagen cũng đang gặp khủng hoảng.
Thông tin về việc các ông lớn trong ngành ô tô sáp nhập được đưa ra vào thời điểm nhiều hãng ô tô lớn đang phải chật vật để đối phó với sự cạnh tranh toàn cầu ngày càng tăng từ các hãng xe điện lớn hơn như Tesla và BYD.
Trước đó, Nissan và Honda đã thiết lập quan hệ đối tác chiến lược vào tháng 3 để hợp tác sản xuất các thành phần chính cho xe điện.
Tuy nhiên, một vụ sáp nhập lớn dự kiến sẽ phải đối mặt với một số trở ngại. Các nhà phân tích đã bày tỏ lo ngại về khả năng bị giám sát chính trị tại Nhật Bản, do khả năng cắt giảm việc làm nếu thỏa thuận được thông qua, trong khi việc hủy bỏ liên minh của Nissan với nhà sản xuất ô tô Renault của Pháp được xem là then chốt đối với quá trình này.
Peter Wells, giáo sư kinh doanh và phát triển bền vững tại Trung tâm nghiên cứu ngành công nghiệp ô tô của Trường kinh doanh Cardiff đã mô tả vụ sáp nhập được báo cáo là một sự phát triển thực sự quan trọng - một sự phát triển có thể giúp Nissan và Honda hợp nhất tài sản, tiết kiệm chi phí và tạo ra các công nghệ cần thiết cho tương lai.
"Đã có rất nhiều suy đoán về vị thế của Nissan trong khoảng 12 tháng qua. Công ty đã cố gắng cân bằng mối quan hệ với Renault, nhưng công ty đang gặp khó khăn", ông cho biết.
"Công ty đang gặp khó khăn trên thị trường, đang gặp khó khăn trong nước, công ty không có dòng sản phẩm phù hợp. Có quá nhiều dấu hiệu cảnh báo, quá nhiều lá cờ đỏ xung quanh Nissan tại thời điểm này khiến điều gì đó phải xảy ra”, ông cho biết thêm.
Trong khi đó, Honda với quy mô lớn gấp khoảng 5 lần Nissan cũng phải đối mặt với những thách thức. Công ty đã công bố kế hoạch chỉ bán xe không phát thải tại các thị trường lớn vào năm 2040. Nhưng quá trình chuyển đổi diễn ra chậm chạp vì giá xăng tương đối thấp, cơ sở hạ tầng sạc không đủ và sự cạnh tranh gia tăng đã kéo nhu cầu về xe điện tại Mỹ và Châu Âu xuống thấp.
Khi được hỏi liệu việc hợp nhất giữa Nissan và Honda có thể trở thành một giải pháp tốt để chống lại sự cạnh tranh từ các nhà sản xuất ô tô điện Trung Quốc hay không, Giáo sư Peter Wells cho biết, thỏa thuận này có thể được mô tả là "một giải pháp truyền thống".
"Tôi lo ngại rằng có lẽ họ đã chậm một chút, rằng họ không có công nghệ và thiết lập hiện tại hoặc sản phẩm phù hợp để cạnh tranh trên các thị trường chính của họ… Đối với Nissan nói riêng, họ không theo kịp thị trường Mỹ. Đó là mối quan tâm chính của họ và họ không thể khắc phục điều đó một cách nhanh chóng", ông cho biết thêm.
Sự chuyển đổi toàn diện của ngành công nghiệp ô tô
“Sự hợp tác này không hoàn toàn bất ngờ vì rõ ràng là họ đã công bố quan hệ đối tác của mình vào đầu năm nay,” Lucinda Guthrie, biên tập viên điều hành tại Mergermarket cho biết.
Bên cạnh đó, Bloomberg đưa tin hôm thứ Tư (18/12) rằng nhà cung cấp của Apple là Foxconn đã tiếp cận Nissan về việc mua cổ phần. Foxconn đã đầu tư mạnh vào xe điện trong những năm gần đây.
“Cần biết rằng điều này sẽ phải đi kèm với sự chấp thuận của Chính phủ Nhật Bản vì có khả năng cắt giảm lực lượng lao động, nhưng sau đó, các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản sẽ cạnh tranh với các loại xe giá rẻ từ Trung Quốc như thế nào?”, bà Guthrie cho biết.
Arifumi Yoshida, nhà phân tích của Citi cho biết, việc sáp nhập có thể sẽ có tác động tiêu cực đến Honda, nhưng lại có tác động tích cực đến Nissan và Mitsubishi.
“Với khả năng cạnh tranh của Honda trong lĩnh vực xe máy và xe hybrid cùng sức mạnh của thương hiệu, chúng tôi tin rằng công ty này có thể cạnh tranh với các đối thủ trong 5-10 năm tới”, ông cho biết
Tuy nhiên, quyết định này có thể được xem là quyết định được đưa ra “nhằm dự đoán sự chuyển đổi toàn diện của ngành công nghiệp ô tô”.
Bối cảnh thay đổi
Trong năm qua, cuộc chiến về giá xe điện do Tesla phát động và áp lực gia tăng từ sức cạnh tranh của BYD đã gây áp lực lên các nhà sản xuất ô tô. Điều đó đã thúc đẩy các công ty như Honda và Nissan tìm cách cắt giảm chi phí và đẩy nhanh quá trình phát triển xe, và sáp nhập là một bước tiến lớn theo hướng đó.
"Về trung hạn đến dài hạn, điều này có lợi cho ngành công nghiệp ô tô Nhật Bản vì nó tạo ra một trục thứ hai chống lại Toyota… Sự cạnh tranh mang tính xây dựng với Toyota là một điều tích cực cho ngành công nghiệp ô tô Nhật Bản đang trì trệ khi phải cạnh tranh với các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, Tesla và các công ty khác", Seiji Sugiura, nhà phân tích cấp cao tại Phòng thí nghiệm tình báo Tokai Tokyo cho biết.
Nhưng bất kỳ vụ sáp nhập nào cũng sẽ phải đối mặt với sự giám sát chặt chẽ của Mỹ và Tổng thống đắc cử Donald Trump đã tuyên bố sẽ áp dụng biện pháp cứng rắn đối với xe nhập khẩu, bao gồm cả tuyên bố áp thuế 25% đối với xe được vận chuyển từ Canada và Mexico. Các quan chức trong ngành ô tô cho biết, ông Trump có thể tìm kiếm sự nhượng bộ từ Honda và Nissan để phê duyệt bất kỳ thỏa thuận nào, vì cả Honda và Nissan đều sản xuất ô tô tại Mexico để xuất khẩu sang Mỹ.
Các nhà phân tích cho biết Honda và Nissan cũng sẽ phải tìm cách tích hợp các nền văn hóa doanh nghiệp khác nhau của họ nếu họ tiến hành sáp nhập.
"Honda có một nền văn hóa độc đáo, tập trung vào công nghệ với thế mạnh về hệ thống truyền động, vì vậy sẽ có một số sự phản đối nội bộ đối với việc sáp nhập với Nissan - đối thủ cạnh tranh có nền văn hóa khác biệt hiện đang suy yếu", Tang Jin, nhà nghiên cứu cấp cao tại Ngân hàng Mizuho cho biết.