TS. Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam phát biểu khai mạc
Phát biểu khai mạc, TS. Nguyễn Quốc Hùng, Phó chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho biết, trong bối cảnh các quy định mới về bảo vệ dữ liệu cá nhân và giao dịch điện tử ngày càng chặt chẽ, việc phát triển hệ sinh thái ngân hàng số không chỉ dừng lại ở hoạt động kinh doanh nội bộ. Hệ sinh thái này cần được phát triển theo hướng liên kết toàn khu vực, vừa tạo thuận lợi cho khách hàng, vừa góp phần phòng, chống gian lận và lừa đảo xuyên biên giới - một vấn đề đang được quan tâm mạnh mẽ tại các diễn đàn ASEAN.
Ông Đỗ Việt Hùng, thành viên Ủy ban Chính sách Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, thành viên HĐQT Vietcombank nhận định, ngành ngân hàng được xác định là một trong những lĩnh vực đi đầu, giữ vai trò “hạ tầng tài chính” cho nền kinh tế số và các dịch vụ công trực tuyến. Việc xây dựng và tăng tốc phát triển hệ sinh thái ngân hàng số, do vậy, không chỉ là nhu cầu nội tại của từng TCTD, mà còn là yêu cầu cấp thiết để phục vụ người dân, doanh nghiệp tốt hơn, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, mở rộng tài chính toàn diện và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.
 |
Ông Đỗ Việt Hùng, thành viên Ủy ban Chính sách Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam |
Nhấn mạnh hệ thống ngân hàng Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia có tốc độ chuyển đổi số nhanh nhất khu vực với nhiều kết quả ấn tượng, đáp ứng ngày càng cao nhu cầu của người dân, tuy nhiên, ông Hoàng Minh Tú, Phó Giám đốc Ban Phát triển sản phẩm bán lẻ BIDV cho rằng quá trình vận hành vẫn còn những vướng mắc, tồn tại trong việc đề xuất tín dụng.
Thứ nhất, thiếu dữ liệu phân tích. Cụ thể, dữ liệu thu thập phân tích hành vi khách hàng để chào “bán đúng, bán trúng” mới chỉ có dữ liệu tại ngân hàng, thiếu dữ liệu ngoài ngân hàng. Hay như, thiếu dữ liệu kết nối định danh quốc gia qua VNelD, cơ quan quản lý nhà nước, công ty viễn thông để chia sẻ dữ liệu STH, số điện thoại, dữ liệu thuế, bảo hiểm...
Thứ hai, thiếu nền tảng kết nối chung, xác thực, kiểm soát thông tin. Mỗi ngân hàng kết nối riêng lẻ với từng đối tác nên lãng phí nguồn lực các bên. Chưa có hệ thống chung quản lý tập trung toàn ngành ngân hàng các khách hàng thuộc đối tượng cần quản lý (blacklist, không/hạn chế cấp tín dụng, nhóm khách hàng liên quan). Kết nối xác thực gian lận, giả mạo, lừa đảo trực tuyến... liên thông NHNN với các ngân hàng. Xác thực chính chủ số điện thoại theo từng nhà mạng riêng lẻ
Trong việc thẩm định tín dụng và phê duyệt tín dụng, theo ông Tú, vẫn còn thiếu dữ liệu thẩm định, chấm điểm. Cần kết nối cơ sở dữ liệu để thu thập thông tin về nhân thân, nghề nghiệp, thu nhập, bảo hiểm ý tế, thuế. Thu thập dữ liệu bên ngoài để ngân hàng tự xây dựng mô hình.
 |
Ông Hoàng Minh Tú, Phó Giám đốc Ban Phát triển sản phẩm bán lẻ BIDV |
Bên cạnh đó, câu chuyện về hạ tầng chung về ký số, chấm điểm, thử nghiệm sandbox chưa đồng bộ. Cụ thể, chưa đồng bộ hạ tầng, chính sách ký số: có 10 đơn vị CA nhưng trải nghiệm cấp và ký số chưa thuận tiện cho người dân, chưa liên thông các ngân hàng, quy trình phức tạp và chi phí cao. Mô hình chấm điểm tín dụng số từ bên thứ 3 chưa được ứng dụng rộng rãi, chưa đa dạng, chưa có thông tin tín dụng từ CIC. Có cơ chế thử nghiệm sandbox, nhưng Ngân hàng chưa rõ cách thực hiện
Cũng theo ông Tú, việc hướng dẫn cho vay phương tiện điện tử chưa tách bạch, còn áp dụng các nội dung quy định chung về cho vay (kiểm tra sử dụng vốn vay, lưu trữ hồ sơ điện tử, chấm điểm xếp hạng, mục đích sản xuất kinh doanh, thu phí) đối với cho vay bằng phương tiện điện tử; mức cho vay bị giới hạn, chưa phù hợp với thị trường; phát sinh nhiều chi phí mới, nhưng lại giới hạn thu phí liên quan cho vay…
TS. Hùng cũng chỉ ra một số khó khăn, vướng mắc trong việc kết nối kỹ thuật, chuẩn hóa thanh toán quốc tế...
"Có những trường hợp hạ tầng kỹ thuật đã sẵn sàng nhưng khi triển khai lại phát sinh vướng mắc. Dù các kênh thanh toán qua mã QR với Lào, Campuchia đã được cải thiện nhờ sự phối hợp tích cực, song bài toán về chi phí và cơ chế chia sẻ lợi ích khi mở rộng sang thị trường quốc tế vẫn cần được bàn thảo kỹ lưỡng", lãnh đạo Hiệp hội Ngân hàng cho biết.
Để tháo gỡ các điểm nghẽn và tăng tốc phát triển hệ sinh thái ngân hàng số, TS. Nguyễn Quốc Hùng đề xuất 5 vấn đề trọng tâm cần có hành động ngay, cụ thể:
Một là, chuẩn hóa tiêu chuẩn: Xây dựng nền tảng số dùng chung để giảm chi phí kết nối và nâng cao trải nghiệm khách hàng.
Hai là, cơ chế dữ liệu: Có cơ chế chia sẻ dữ liệu và bảo vệ quyền riêng tư phù hợp với Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Ba là, an ninh mạng: Đảm bảo an toàn, bảo mật là yêu cầu tiên quyết trong mọi bước triển khai.
Bốn là, cơ chế tài chính: Xây dựng khung phí minh bạch và cơ chế phân chia lợi ích hợp lý khi triển khai dịch vụ xuyên biên giới.
Năm là, hợp tác quốc tế: Tăng cường hợp tác liên ngành, đặc biệt là các dự án số hóa tài trợ thương mại và phòng chống gian lận với sự phối hợp chặt chẽ giữa NHNN, NHTM và Hiệp hội Ngân hàng.
 |
“Chuyển đổi số không phải là cuộc chơi của từng đơn vị riêng lẻ, mà cần tinh thần hợp tác, liên kết chặt chẽ, hài hòa lợi ích để xây dựng hệ sinh thái chung, đồng bộ, an toàn và hiệu quả. Việc thống nhất quan điểm và chia sẻ lợi ích hợp lý sẽ là chìa khóa để ngân hàng Việt Nam mở rộng dịch vụ ra quốc tế và nâng cao năng lực cạnh tranh của toàn nền kinh tế”, TS. Nguyễn Quốc Hùng nhấn mạnh.
