Kể từ kỳ điều chỉnh giá xăng dầu ngày 13/11/2025 đến nay, thị trường xăng dầu trong nước ghi nhận chuỗi điều chỉnh theo xu hướng giảm chủ đạo đối với hầu hết các mặt hàng. Xét ở góc độ người tiêu dùng, diễn biến này góp phần kéo giảm chi phí nhiên liệu đầu vào. Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối đang “lao đao” đối mặt với nhiều áp lực, đặc biệt trong việc ứng phó kịp thời với diễn biến giá và duy trì hiệu quả kinh doanh.
Giá cơ sở giảm từ 13/11, mặt bằng thấp được thiết lập
Theo công bố giá cơ sở của Bộ Công thương và giá bán lẻ do các doanh nghiệp đầu mối lớn niêm yết công khai, kỳ điều chỉnh ngày 13/11/2025 bắt đầu có dấu hiệu suy giảm và 20/11/2025 được xem là mốc mở đầu cho một chu kỳ giá xăng dầu đi xuống. Từ thời điểm này, giá cơ sở các mặt hàng xăng dầu thành phẩm trên thị trường Singapore - tham chiếu chính để tính giá trong nước - chịu sức ép giảm rõ rệt.
Cụ thể, qua 5 kỳ điều chỉnh liên tiếp từ ngày 13/11, 20/11, 27/11, 04/12 và 11/12/2025, giá bán lẻ các mặt hàng xăng dầu tiêu dùng phổ biến đã biến động theo hướng giảm mạnh ở giai đoạn đầu, sau đó tiếp tục theo hướng giảm là chủ đạo. Theo công bố giá của các doanh nghiệp đầu mối lớn như Petrolimex, PV Oil, Saigon Petro, Mipeco thì xăng RON 95-III giảm 490 đồng/lít, Diesel 0.05S giảm 1.710 đồng/lít, Diesel 0.001S giảm 1.840 đồng/lít.
Đáng chú ý, mức giảm không tập trung trong một kỳ điều chỉnh duy nhất mà diễn ra qua nhiều kỳ liên tiếp. Điều này khiến các doanh nghiệp đầu mối liên tục phải điều chỉnh giá bán ra thấp hơn giá nhập của các lô hàng trước đó, làm gia tăng rủi ro tài chính trong bối cảnh chi phí vốn, chi phí bán hàng tăng.
Diễn biến địa chính trị bất định, mất cân đối cung cầu
Diễn biến giá xăng dầu trong thời gian qua chịu tác động tổng hợp của nhiều yếu tố quốc tế. Về địa chính trị, xung đột Nga - Ukraina tiếp tục kéo dài nhưng tác động tăng giá đã suy giảm khi thị trường dần thích nghi với các biện pháp trừng phạt và điều chỉnh dòng chảy năng lượng. Bên cạnh đó, quan hệ Mỹ - Venezuela có dấu hiệu hạ nhiệt, mở ra khả năng bổ sung nguồn cung dầu thô cho thị trường toàn cầu.
Cùng với yếu tố địa chính trị, nhiều nhà máy lọc dầu lớn trên thế giới đã hoàn tất giai đoạn bảo trì trong quý III và đầu quý IV, từng bước nâng công suất trở lại. Một số phân xưởng mới đi vào vận hành, đặc biệt tại Trung Quốc và Trung Đông, đã bổ sung thêm lượng xăng dầu thành phẩm ra thị trường.
Nguồn cung tăng nhanh hơn nhu cầu tiêu thụ khiến giá sản phẩm tinh chế chịu áp lực giảm, kéo theo crack spread - chênh lệch giữa giá dầu thô và giá xăng dầu thành phẩm - bị thu hẹp đáng kể. Khi crack bị “nén”, biên lợi nhuận của chuỗi kinh doanh xăng dầu, từ lọc dầu đến đầu mối phân phối, đều chịu tác động bất lợi. Giá dầu Brent ngày 16/12 giảm còn 58,9 usd/thùng, sát ngưỡng thấp nhất 5 năm trở lại đây.
Nguồn cung có xu hướng dịch chuyển về các đầu mối lớn
Trong bối cảnh mặt bằng giá thấp kéo dài, các doanh nghiệp đầu mối xăng dầu trong nước, đang đứng trước bài toán khó. Nhiều lô hàng được nhập khẩu hoặc mua từ nhà máy lọc dầu trong nước ở mặt bằng giá cao hơn giai đoạn hiện nay, nhưng chưa kịp tiêu thụ thì giá bán lẻ đã điều chỉnh giảm.
Trước rủi ro giá giảm đang bào mòn lợi nhuận, một số doanh nghiệp lựa chọn giải pháp thu hẹp thị phần. Nguồn cung xăng dầu trên thị trường có xu hướng tập trung về các doanh nghiệp đầu mối lớn như Petrolimex, PV Oil, Mipeco, Saigon Petro…
Việc hệ thống phân phối “hút” nguồn về các đầu mối lớn cho thấy vai trò quan trọng của các doanh nghiệp này trong duy trì sự ổn định chung của thị trường, song cũng tạo ra áp lực rất lớn, bất thường cho các doanh nghiệp này trong việc đảm bảo hiệu quả kinh doanh.
Cho đến khi đàm phán hòa bình của Ukraine ngã ngũ và cuộc họp định kỳ của OPEC dự kiến diễn ra vào ngày 06/01/2026, giá dầu vẫn có thể còn chịu sức ép và vì vậy, khó khăn của các doanh nghiệp đầu mối nhiều khả năng chưa thể giải tỏa trong một sớm một chiều.