Giá kim loại đứng trước siêu chu kỳ tăng

Ảnh Internet

Đà hồi phục của kinh tế thế giới sau đợt suy giảm nặng nề vào đầu năm 2020, cũng như nhu cầu bị dồn nén của người tiêu dùng và các công ty sản xuất sẽ khiến giá cả các mặt hàng tăng nhanh, đặc biệt là nguyên liệu thô.

Sự trỗi dậy của năng lượng sạch và làn sóng phổ cập xe điện nhiều khả năng là động lực chính trong thời gian tới và thế giới có thể sẽ chứng kiến một “siêu chu kỳ tăng giá”.

Trong thập kỷ qua, thế giới ghi nhận mức giảm kỷ lục đối với sản xuất năng lượng sạch và các mặt hàng tiêu thụ năng lượng đó, điển hình như bóng đèn Led hoặc pin lithium-ion, trong đó có các nguyên liệu đã giảm hơn 90%.

Liệu xu hướng giảm giá có tiếp diễn và ảnh hưởng đến giá của các sản phẩm tiêu thụ năng lượng sạch? Dựa trên xu hướng phát triển của công nghệ, câu trả lời có thể là có. Tuy nhiên, chúng ta không nên bị đánh lạc hướng bởi sự phát triển của những ngành công nghệ mới - khoa học dữ liệu, kỹ thuật quy trình, người máy và vật liệu tiên tiến - và cho rằng đây là những yếu tố chính khiến cho giá các sản phẩm giảm mạnh trong thập kỷ qua.

Phần lớn các thiết bị chuyển đổi năng lượng mới yêu cầu các kim loại hiếm - thứ mà giá cả đang nhảy vọt trong thời gian gần đây. Giá đồng, coban, niken, platinum và các kim loại hiếm khác đều tăng sau khi xe điện nói riêng, xu hướng điện khí hóa rộng rãi nói chung trở nên phổ biến và yêu cầu nguồn tài nguyên lớn, vốn rất hạn chế. Giá niken vừa đạt đỉnh sau 5 năm, giá đồng cao hơn 30% so với mức giá trước Covid-19, giá coban đã tăng 25% chỉ trong 2 tháng đầu năm 2021...

Thành tựu của công nghiệp năng lượng mặt trời thường được coi là thước đo để đánh giá tốc độ giảm giá của năng lượng sạch. Tuy nhiên, pin năng lượng mặt trời được làm từ silic - khai thác từ cát, tài nguyên có ở mọi nơi trên Trái đất - do đó ngành công nghiệp năng lượng này không bị giới hạn bởi nguồn tài nguyên hạn chế. Nhưng những ngành công nghiệp khác cần đến tài nguyên khoáng sản quan trọng và quý hiếm, nên không có sự dư thừa nguyên liệu thô.

Việc giá nguyên liệu thô tăng mạnh không phải là điều ngạc nhiên. Lấy ví dụ về sự gia tăng nhu cầu xe điện tại một loạt quốc gia, trong đó có Trung Quốc, nhu cầu được nhận định sẽ tăng theo cấp số nhân trong thời gian tới. Bên cạnh đó, các chủng loại xe điện mới được ra mắt sẽ tiếp thêm động lực làm tăng sức mua, khiến giá nguyên liệu tiếp tục tăng.

Trong năm ngoái, Tesla đã bán ra 500.000 xe điện. Đây là một con số ấn tượng, nhưng so sánh với lượng xe hơi truyền thống hiện nay, con số này mới chỉ chạm mức tối thiểu. Với tốc độ hiện tại, thế giới sẽ mất 2.000 năm để thay thế được toàn bộ xe chạy xăng, cho thấy thị trường năng lượng sạch mới vẫn rất nhỏ. Bởi vậy, ngành công nghiệp này trong tương lai có thể bùng nổ trước nhu cầu to lớn của người tiêu dùng và tiềm năng của nguồn năng lượng tái tạo.

Sự chuyển dịch sang một nền kinh tế năng lượng sạch sẽ yêu cầu một lượng lớn kim loại và khoáng sản, giá của chúng theo đó ngày càng tăng.

Chỉ số của các kim loại cần thiết nhằm chế tạo xe điện trên trang Mining.com vào tháng 11/2020 cho thấy, lượng tiền đầu tư cho kim loại chỉ để chế tạo pin EV trong một tháng đã tăng lên 325 triệu USD, gấp 10 lần so với 4 năm trước. Hãy thử tưởng tượng viễn cảnh vào năm 2030, số xe điện bán ra sẽ là bao nhiêu và tác động của nó lên thị trường kim loại như thế nào?

Công nghệ mới phát triển cho phép con người có thể vượt qua những thách thức hiện nay - một thế hệ pin rắn mới có thể sẽ giảm bớt áp lực lên một số kim loại thiết yếu.

Tuy nhiên, để hoàn tất phát triển các loại pin đó, có thể con người sẽ phải đợi cả thập kỷ. Thế giới tài nguyên không phát triển nhanh như công nghệ, việc mở rộng sản lượng khai thác thường rất chậm, đó là lý do giá nguyên liệu thô tăng nhanh nhằm đuổi theo sự phát triển của các ngành công nghệ.

Linh Hương