Cần thêm vài chỉ số lạm phát yếu nữa để Fed “bật đèn xanh” cho việc hạ lãi suất
Chỉ số giá tiêu dùng tháng 4/2024 được Bộ Thương mại Mỹ công bố tăng 3,4%, giảm so với mức tăng 3,5% của tháng 3 và phù hợp với dự báo đồng thuận của Phố Wall. Lạm phát lõi, loại bỏ thành phần thực phẩm và năng lượng, ở mức thấp nhất trong hơn 2 năm qua là 3,6%.
Theo một báo cáo của Bộ Thương mại Mỹ, doanh số bán lẻ trong tháng 4/2024 không thay đổi so với tháng 3, với tổng chi tiêu là 705,2 tỷ USD. Nhưng chỉ số của nhóm kiểm soát, dùng để tính toán GDP của Chính phủ Mỹ, đã giảm 0,3% trong tháng 4, so với mức tăng 1,1% được ghi nhận trong tháng 3, thể hiện sự sụt giảm trong tổng chi tiêu của người tiêu dùng.
Ông Skyler Weinand, Giám đốc đầu tư Regan Capital cho rằng, Fed chưa hết khó khăn trong cuộc chiến chống lạm phát, mức lạm phát hiện tại còn cách xa mức 2% mà Fed mong muốn và nền kinh tế vẫn mạnh mẽ, nên cần thêm vài chỉ số lạm phát yếu nữa để Fed “bật đèn xanh” cho việc hạ lãi suất, dự kiến vào đầu tháng 9/2024.
Thị trường chứng khoán Mỹ đã có phản ứng tích cực ngay sau khi dữ liệu lạm phát tháng 4 được công bố, với S&P 500 lập đỉnh mới, Dow Jones tiến gần đến mốc 40.000 điểm, còn chỉ số Nasdaq nhạy cảm với tỷ giá kéo dài mức cao kỷ lục.
Chỉ số đô la Mỹ, theo dõi đồng bạc xanh so với rổ 6 loại tiền tệ chủ chốt khác, giảm 0,55%, xuống 104,44, mức thấp nhất trong gần 2 tháng qua.
Công cụ FedWatch của CME Group đang cho thấy, có rất ít khả năng Fed sẽ thay đổi lãi suất trong hai cuộc họp chính sách tiếp theo vào tháng 6 và tháng 7, nhưng xác suất cắt giảm lãi suất vào tháng 9 ở mức 73%.
Trước đó, Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết trong một cuộc họp báo hồi đầu tháng 5, Fed cần mất nhiều thời gian hơn để có được “niềm tin lớn hơn” rằng lạm phát thực sự đang quay trở lại mục tiêu 2%.
Chi phí đi vay cao trong thời gian dài khiến nhiều người thất vọng, từ những người Mỹ hy vọng lãi suất thế chấp thấp hơn trước khi mua nhà, đến các nhà giao dịch Phố Wall háo hức chờ đợi một đợt cắt giảm, cho đến Tổng thống Joe Biden, người mà chiến dịch tái tranh cử của ông có thể sẽ được hưởng lợi từ lãi suất thấp hơn.
Giai đoạn 2022 - 2023, Fed đã đẩy lãi suất cơ bản lên mức cao nhất trong 23 năm là 5,25 - 5,5% vào tháng 7/2023 trong nỗ lực giảm lạm phát, với mức đỉnh 9,1% vào tháng 6/2022.
Tuy nhiên, bất chấp mức tăng mạnh của lãi suất, người Mỹ trung bình chỉ chi 9,8% thu nhập sau thuế để trả lãi và gốc cho các khoản nợ trong quý IV/2023, trong khi 2 năm trước đó, tức trước khi Fed tăng lãi suất, họ chi 9,5%, một tỷ lệ thấp lịch sử.
Tại sao con số này không tăng thêm? Hàng triệu chủ nhà ở Mỹ đã tái cấp vốn cho các khoản thế chấp của họ với lãi suất rất thấp trong suốt một thập kỷ rưỡi trong giai đoạn Fed giữ lãi suất chủ chốt ở mức gần bằng 0% để thúc đẩy kinh tế. Kết quả, khoản thế chấp ở mức thấp và tài chính của họ hầu như không bị ảnh hưởng bởi chính sách tăng lãi suất kể từ năm 2022. Những người tiêu dùng đã trả hết nợ vay mua ô tô có lãi suất thấp với thời hạn 5 năm trước khi lãi suất tăng cũng ít bị ảnh hưởng.
Công ty cho vay thế chấp Freddie Mac cho hay, lãi suất trung bình cho một khoản thế chấp mới có thời hạn 30 năm là gần 7,1%. Nhưng Goldberg tính toán rằng, lãi suất trung bình của tất cả các khoản thế chấp chưa thanh toán chỉ là 3,8%/năm, không cao hơn nhiều so với mức 3,3%/năm khi Fed bắt đầu tăng lãi suất.
Một mối quan ngại lớn được các nhà hoạch định chính sách của Fed và một số nhà kinh tế bày tỏ là chi phí vay cao hơn không có nhiều tác động như lý thuyết. Dữ liệu của Chính phủ Mỹ cho thấy, người dân nói chung hiện không chi tiêu nhiều thu nhập cho việc trả lãi so với vài năm trước, dù lãi suất của Fed tăng mạnh trong năm 2022 - 2023 và duy trì ở mức cao cho đến nay. Điều đó đồng nghĩa với việc lãi suất cao hơn không có nhiều tác dụng trong việc hạn chế chi tiêu của người tiêu dùng hay việc hạ nhiệt lạm phát.
