Phối cảnh sân bay Phan Thiết.
Đồng thuận chấm dứt hợp đồng
Có hai thông tin rất đáng chú ý trong Công văn số 2854/UBND - ĐTQH vừa được UBND tỉnh Bình Thuận gửi Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện Dự án Đầu tư xây dựng cảng hàng không Phan Thiết, hạng mục hàng không dân dụng (gọi tắt là Dự án) theo phương thức PPP, loại hợp đồng BOT.
Thứ nhất, UBND tỉnh Bình Thuận kiến nghị Thủ tướng cho chủ trương chấm dứt hợp đồng trước thời hạn Dự án với nhà đầu tư là Công ty cổ phần Rạng Đông (Công ty Rạng Đông) để lựa chọn nhà đầu tư thay thế, nhằm sớm triển khai thi công và đưa vào khai thác, sử dụng hạng mục hàng không dân dụng, đồng bộ với các hạng mục sân bay quân sự.
Căn cứ các điều khoản của Hợp đồng dự án, ngày 17/7/2023, UBND tỉnh Bình Thuận và Công ty Rạng Đông đã ký văn bản thỏa thuận chấm dứt hợp đồng trước thời hạn theo khoản 71.1, Điều 71 của Hợp đồng và khoản 2, Điều 422, Bộ Luật dân sự năm 2015.
Được biết, để triển khai Dự án, hạng mục hàng không dân dụng, UBND tỉnh Bình Thuận và Công ty Rạng Đông đã ký Hợp đồng BOT số 2741/HĐ.BOT-UBND ngày 20/9/2016. Theo Hợp đồng, tổng mức đầu tư Dự án là 1.548 tỷ đồng, thời gian xây dựng là 3 năm, với mục tiêu xây dựng hạng mục hàng không dân dụng theo quy mô sân bay cấp 3C, công suất 1 triệu lượt hành khách/năm.
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai Dự án, nhà đầu tư đã có văn bản đề xuất điều chỉnh quy hoạch và quy mô Cảng hàng không Phan Thiết nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư, khai thác của sân bay, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Trên cơ sở đề xuất này, UBND tỉnh Bình Thuận và Bộ Quốc phòng đã báo cáo và được Thủ tướng Chính phủ thống nhất chủ trương nâng cấp Cảng hàng không Phan Thiết từ cấp 4C lên cấp 4E, kéo dài đường cất hạ cánh từ 2.400 m lên 3.050 m, quy mô xây dựng phù hợp quy hoạch định hướng đến 2030, yêu cầu phát triển ngành hàng không và nhiệm vụ quốc phòng.
Dự án đầu tư xây dựng cảng hàng không Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận gồm 2 dự án thành phần độc lập: Dự án đầu tư hạng mục hàng không dân dụng cảng hàng không Phan Thiết (BOT) và Dự án đầu tư khu sân bay quân sự tại Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận. Theo quy hoạch điều chỉnh, nhà ga hành khách có công suất thiết kế 2 triệu lượt hành khách/năm và các hạng mục công trình phụ trợ khác đảm bảo phục vụ cảng hàng không cấp 4E. Các hạng mục hàng không dân dụng nói trên có tổng mức đầu tư trên 3.833 tỷ đồng.
Đến ngày 23/2/2018, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 236/QĐ-TTg phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch phát triển giao thông vận tải hàng không giai đoạn đến năm 2020, định hướng đến năm 2030.
Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT) cũng đã thực hiện phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết Cảng hàng không Phan Thiết giai đoạn đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 tại Quyết định số 1925/QĐ-BGTVT ngày 29/8/2018.
Sau điều chỉnh từ sân bay cấp 4C lên thành cấp 4E, tổng mức đầu tư tăng trên 10%, nên phải thực hiện điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án. Trên cơ sở đó, Công ty Rạng Đông phối hợp với đơn vị tư vấn lập hồ sơ điều chỉnh chủ trương đầu tư để trình Bộ Kế hoạch và Đầu tư thẩm định theo quy định của Luật PPP. Ngày 2/4/2021, UBND tỉnh Bình Thuận đã có Tờ trình số 1085/TTr-UBND trình Bộ Kế hoạch và Đầu tư thẩm định điều chỉnh Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án để trình Thủ tướng phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án theo quy định của Luật PPP.
Hồ sơ điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án đã được Hội đồng Thẩm định liên ngành thẩm định 2 lần và Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã có Thông báo số 44/TB-BKHĐT ngày 14/7/2022 thông báo kết luận cuộc họp thẩm định.
“Căn cứ ý kiến của Hội đồng Thẩm định liên ngành, ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ, do quy mô dự án thay đổi lớn, tổng mức đầu tư tăng cao so với dự án đầu tư được duyệt nên cần xem xét lại việc lựa chọn nhà đầu tư để thực hiện công trình theo quy mô mới và theo quy định hiện hành”, ông Đoàn Anh Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận cho biết.
Ẩn số nhà đầu tư mới
Thông tin đáng chú ý thứ hai là việc UBND tỉnh Bình Thuận đề nghị Thủ tướng cho phép UBND tỉnh Bình Thuận được chỉ định nhà đầu tư trong nước có năng lực, kinh nghiệm tiếp tục triển khai thực hiện Dự án theo hình thức hợp đồng BOT.
Cảng hàng không Phan Thiết là sân bay lưỡng dụng (dùng chung dân dụng và quân sự). Theo tiến độ triển khai hạng mục quân sự do Bộ Quốc phòng đầu tư dự kiến sẽ đưa vào sử dụng từ cuối năm 2023. Do đó, việc triển khai xây dựng hạng mục dân dụng của sân bay phải đảm bảo không ảnh hưởng đến hoạt động của các hạng mục quân sự.
Tuy nhiên, thực hiện chủ trương điều chỉnh quy hoạch sân bay Phan Thiết (nâng cấp và tăng quy mô đón khách), UBND tỉnh Bình Thuận đã ký văn bản thỏa thuận chấm dứt hợp đồng trước thời hạn với nhà đầu tư trước và đang triển khai các trình tự thủ tục để lựa chọn nhà đầu tư mới thay thế sau khi báo cáo Thủ tướng Chính phủ theo quy định.
Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận cho biết, sau khi Thủ tướng phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án (từ cấp 4C lên 4E) theo quy hoạch đã điều chỉnh, nếu tổ chức thực hiện các thủ tục lựa chọn nhà đầu tư theo quy định thì dự kiến thời gian hoàn thành các thủ tục sớm nhất đến khoảng tháng 8/2024 mới lựa chọn xong nhà đầu tư và dự kiến đến cuối năm 2025 mới hoàn thành hạng mục hàng không dân dụng.
Như vậy, sẽ không đảm bảo được thời gian để Dự án Cảng hàng không Phan Thiết được khai thác, vận hành đồng bộ giữa hạng mục quân sự và hạng mục dân dụng. Đồng thời, việc tổ chức thi công xây dựng hạng mục dân dụng kéo dài, sẽ ảnh hưởng lớn đến hoạt động và an toàn của các hạng mục quân sự.
Do đó, việc xem xét chỉ định nhà đầu tư mới để rút ngắn thời gian, đẩy nhanh tiến độ hạng mục dân dụng của sân bay Phan Thiết là hết sức cần thiết.
Theo quy định về điều kiện chỉ định nhà thầu tại khoản 1, Điều 39, Luật PPP, việc chỉ định nhà đầu tư được áp dụng trong trường hợp dự án cần bảo đảm yêu cầu về quốc phòng, an ninh quốc gia, bảo vệ bí mật nhà nước.
Bên cạnh đó, khoản 2, Điều 39, Luật PPP quy định trước khi chỉ định nhà đầu tư phải được Thủ tướng chấp thuận trên cơ sở có ý kiến của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an đối với yêu cầu về bảo đảm quốc phòng, an ninh quốc gia, bảo vệ bí mật nhà nước.
“Như vậy, căn cứ các quy định về điều kiện và thẩm quyền nêu trên, thì việc chỉ định nhà thầu đối với Dự án BOT Đầu tư xây dựng Cảng hàng không Phan Thiết, hạng mục hàng không dân dụng theo hình thức hợp đồng BOT là có cơ sở pháp lý và thuộc thẩm quyền của Thủ tướng quyết định”, lãnh đạo UBND tỉnh Bình Thuận phân tích.
Theo đại diện cơ quan nhà nước có thẩm quyền, sau khi được Thủ tướng chấp thuận, UBND tỉnh Bình Thuận sẽ chỉ đạo cơ quan chức năng căn cứ chủ trương đầu tư điều chỉnh được Thủ tướng phê duyệt, thực hiện trình tự thủ tục chỉ định nhà đầu tư trong nước có năng lực, kinh nghiệm xây dựng, quản lý, khai thác sân bay để triển khai thực hiện dự án theo quy định, phấn đấu hoàn thành Dự án trong quý IV/2024.
Được biết, hiện ngoài Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam, thì Sungroup là nhà đầu tư tư nhân trong nước duy nhất có kinh nghiệm và năng lực đầu tư một dự án hạ tầng cảng hàng không.
