Nhiều doanh nghiệp đang đối mặt với áp lực chi phí đầu vào gia tăng và nỗi lo thiếu vốn hoạt động.
Chi phí bào mòn lợi nhuận
Đại dịch Covid-19 đã được kiểm soát, nhưng nhìn một cách tổng quan, năm 2022 được đánh giá là năm thách thức với các doanh nghiệp sản xuất do nhu cầu giảm, trong khi chi phí tăng mạnh.
Công ty cổ phần Tập đoàn Dabaco (Dabaco) sau khi ghi nhận lợi nhuận trong quý I/2022 giảm 97,6% so với cùng kỳ năm 2021 thì lợi nhuận quý II/2022 dự kiến tiếp tục có mức tăng trưởng âm. Nguyên nhân do nhu cầu tiêu thụ thịt của khách hàng là các trường học suy giảm vì bước vào kỳ nghỉ hè, trong khi các nhà hàng và bếp ăn công nghiệp tiêu thụ với mức tương đương quý đầu năm.
Bên cạnh đó, giá lợn hơi trung bình nửa đầu năm 2022 giảm khoảng 6% so với mức 61.600 đồng/kg cuối năm 2021, tỷ lệ giá giảm lớn hơn nếu so với mức 73.800 đồng/kg trong 6 tháng đầu năm 2021. Giá bán giảm nhưng chi phí đầu vào lại tăng. Trong khi đó, chi phí nguyên liệu sản xuất thức ăn chăn nuôi của Dabaco chiếm 80 - 85% giá thành thức ăn chăn nuôi và chi phí thức ăn chăn nuôi chiếm 65 - 70% giá thành sản xuất trong chăn nuôi.
Tương tự, Công ty cổ phần Nông nghiệp Quốc tế Hoàng Anh Gia Lai (HAGL Agrico) ghi nhận khoản lỗ 113 tỷ đồng trong quý I/2022 và lợi nhuận quý II/2022 tiếp tục là con số âm. Theo HNG, nguyên nhân dẫn đến Công ty thua lỗ trong 6 tháng đầu năm 2022 chủ yếu là do giá mua phân bón, vật tư nông nghiệp tăng 130%, giá bao bì đóng gói trái cây tăng hơn 15% so với đầu năm.
So với quý I/2022 thì quá trình vận chuyển hàng hoá của HAGL Agrico bớt khó khăn hơn, giúp Công ty phần nào giảm chi phí kho bãi. Tuy nhiên, giá nhiên liệu tăng mạnh (cụ thể là xăng dầu) đã đẩy chi phí vận chuyển cả đường bộ và đường thuỷ lên cao so với cùng kỳ năm 2021.
Chi phí lãi vay cũng là áp lực với HAGL Agrico khi doanh nghiệp có dư nợ vay xấp xỉ 6.000 tỷ đồng, chủ yếu vay ngân hàng, vay Công ty cổ phần Hoàng Anh Gia Lai và Thagrico. Lường trước những khó khăn trong năm 2022 dẫn đến chi phí lớn nên HAGL Agrico đã lên kế hoạch kinh doanh năm nay là doanh thu 1.731 tỷ đồng, lỗ trước thuế 2.713 tỷ đồng (gấp đôi mức lỗ năm 2021).
Tại Công ty cổ phần Nhiệt điện Phả Lại, Kế toán trưởng Lê Thế Sơn cho biết, lợi nhuận quý II và 6 tháng đầu năm 2022 ước tính suy giảm so với cùng kỳ năm 2021. Tính riêng quý I/2022, Công ty chỉ đạt lợi nhuận sau thuế 80,4 tỷ đồng, giảm gần 42% so với cùng kỳ. Một trong những nguyên nhân là chi phí gia tăng do giá than tăng mạnh, chi phí tài chính, chi phí quản lý doanh nghiệp cũng nhiều hơn. Mặc dù vậy, hoạt động của Công ty sẽ bám sát kế hoạch kinh doanh năm 2022 với mục tiêu đạt doanh thu 5.427,6 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế 277,85 tỷ đồng.
Một số doanh nghiệp còn đối mặt với khó khăn khi hao hụt nhân công sau đại dịch. Ông Nguyễn Thái Bình, Phụ trách công bố thông tin Công ty cổ phần Cao su Tây Ninh cho hay, từ đầu năm 2022 đến nay, có 66 công nhân cạo mủ cao su xin nghỉ việc, ảnh hưởng đến việc thực hiện sản lượng khai thác vào đầu mùa cạo.
Ngóng vốn ngân hàng
Chi phí đầu vào gia tăng do giá cả leo thang từ đầu năm 2022 đến nay khiến nhiều doanh nghiệp chịu áp lực về việc phải có dòng vốn lớn hơn, nhưng vay vốn ngân hàng không dễ vì hầu hết nhà băng đã sử dụng hết hạn mức tăng trưởng tín dụng (room tín dụng).
Lãnh đạo một doanh nghiệp sản xuất thiết bị gia dụng cho biết, từ trước đến nay, công ty luôn coi nguồn vốn ngân hàng là chủ lực và hạn chế tiếp cận các nguồn vốn khác, nên khi nhà băng cạn room tín dụng, công ty gặp khó khăn trong việc bổ sung vốn.
Trong khi đó, chi phí để nhập nguyên liệu, thiết bị sản xuất gia tăng do giá tăng cao, đòi hỏi công ty phải có dòng vốn lớn hơn. Vì vậy, công ty mong muốn ngành ngân hàng nới room tín dụng để có thể tiếp cận vốn vay. Đây cũng là mong muốn của nhiều doanh nghiệp sản xuất hiện nay.
Gắn liền với vốn vay là lãi suất, khả năng lãi suất tăng đang khiến nhiều doanh nghiệp lo ngại. Ông Nguyễn Duy Hưng, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư Xây dựng và Phát triển Trường Thành (mã chứng khoán TTA) chia sẻ, lãi suất tăng là nỗi lo của Công ty trong nửa cuối năm 2022, vì sẽ ảnh hưởng đến chi phí tài chính.
Ở góc nhìn khác, ông Đoàn Hồng Việt, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Thế giới số nhận định, lãi suất có thể sẽ tăng, nhưng không nhiều. Công ty vẫn dành khoản tiền lớn để làm vốn lưu động nên chủ động được dòng tiền cho hoạt động kinh doanh.
Chương trình hỗ trợ 2% lãi suất vay vốn được các doanh nghiệp mong chờ, nhưng hiện rất khó tiếp cận vì ngân hàng đang hết hạn mức tăng trưởng tín dụng.
Thực tế, số lượng doanh nghiệp chủ động được dòng tiền không nhiều, hầu hết đều đang khát vốn phục vụ hoạt động sản xuất - kinh doanh. Do room tín dụng hạn chế nên doanh nghiệp rất khó tiếp cận vay vốn ngân hàng nói chung, vay từ chương trình hỗ trợ 2% lãi suất nói riêng. Hiện tại, các doanh nghiệp đang ngóng chờ thông tin Ngân hàng Nhà nước sẽ nới room tín dụng.
Bên cạnh nỗi lo thiếu vốn, bà Nguyễn Thị Hương, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê nhận định, áp lực lạm phát là mối nguy cơ hàng đầu cho hoạt động kinh tế 6 tháng cuối năm 2022. Lạm phát đến từ giá nguyên vật liệu, hàng hóa thế giới tăng cao, giá dầu được dự báo tiếp tục tăng mạnh và tâm lý lo ngại lạm phát nhập khẩu nhất là khi Việt Nam có độ mở kinh tế cao.
Trong bối cảnh này, nhiều doanh nghiệp đang phải gồng lực để hoàn thành kế hoạch kinh doanh.
Theo ông Nguyễn Thái Bình, 6 tháng đầu năm 2022, Cao su Tây Ninh ghi nhận doanh thu gần 105 tỷ đồng, lợi nhuận 13 tỷ đồng, các chỉ tiêu này đều giảm đáng kể so với cùng kỳ năm 2021. Lường trước được những khó khăn, thách thức, năm nay, Công ty đặt kế hoạch đạt hơn 355 tỷ đồng doanh thu và hơn 65 tỷ đồng lãi sau thuế, lần lượt giảm 18% và 41% so với năm ngoái. Dù vậy, với kết quả hoạt động trong nửa đầu năm, doanh nghiệp sẽ phải nỗ lực rất lớn mới có thể hoàn thành được kế hoạch kinh doanh cả năm 2022.
Tại Dabaco, kết quả kinh doanh trong 6 tháng đầu năm 2022 không đạt như kỳ vọng, nhưng Chủ tịch Hội đồng quản trị Nguyễn Như So cho biết, Công ty có thể hoàn thành kế hoạch doanh thu cả năm là 22.558 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế là 918 tỷ đồng, lần lượt tăng 12,8% và 10,7% so với năm 2021.
“Chúng tôi đang tập trung phát triển hệ thống thị trường con giống, thức ăn chăn nuôi trên cơ sở khai thác hiệu quả chuỗi sản xuất khép kín 3F (từ trang trại đến bàn ăn) nhằm gia tăng giá trị cho sản phẩm”, ông So nói.
Tình hình hoạt động của TTA có diễn biến khả quan hơn khi Tổng giám đốc Nguyễn Duy Hưng chia sẻ, Công ty đang nỗ lực để về đích kết quả kinh doanh năm 2022. Nửa đầu năm nay, Công ty ước đạt hơn 420 tỷ đồng doanh thu, tăng khoảng 26% so với cùng kỳ năm ngoái và hoàn thành gần 62% kế hoạch cả năm, trong khi mùa cao điểm kinh doanh mới chỉ bắt đầu.
