Dự thảo mới đề xuất cho DN tự quyết định giá bán lẻ xăng dầu, nhưng không được cao hơn mức giá tính toán theo công thức.
Chỉ sau ít ngày trình dự thảo lần 1 Nghị định sửa đổi về kinh doanh xăng dầu, Bộ Công thương lại tiếp tục có văn bản gửi Chính phủ trình bản dự thảo lần 2 thay thế cho các nghị định trước đây về kinh doanh xăng dầu.
Trong dự thảo mới này, Bộ Công thương cho rằng với cơ chế hiện nay, cơ quan quản lý phải thực hiện qua quá nhiều bước, doanh nghiệp xăng dầu không được chủ động trong quyết định giá bán lẻ trong hệ thống phân phối của mình mà trông chờ vào giá cơ sở do cơ quan quản lý công bố rồi thực hiện theo.
"Giá cơ sở các mặt hàng xăng dầu căn cứ vào các yếu tố hình thành trong quá khứ với thời gian tương đối dài (Chi phí kinh doanh, thuế nhập khẩu bình quân gia quyền được tính toán dựa vào số liệu Quý trước được áp dụng trong tính toán giá cơ sở xăng dầu ở Quý sau), dẫn tới chưa sát với thực tế", Cơ quan soạn thảo nhìn nhận.
Như vậy, cơ chế điều hành giá xăng dầu hiện chưa đảm bảo thực hiện theo cơ chế thị trường.
Do đó, tại dự thảo lần 2, Bộ này đề xuất: "Nhà nước công bố giá thế giới bình quân 7 ngày/lần (nhiều DN đề xuất 15 ngày/lần để đảm bảo tính ổn định), DN đầu mối cộng các khoản chi phí kinh doanh, lợi nhuận định mức để công bố giá bán lẻ xăng dầu. Tuy nhiên, giá bán ra của DN đầu mối không được cao hơn mức giá được tính toán theo công thức.
Đồng nghĩa giá xăng dầu tiếp tục có thể giữ nguyên chu kỳ điều hành tính giá 7 ngày như hiện nay thay vì tính bình quân 15 ngày như đề xuất đưa ra trong dự thảo 1.
Bộ Công thương cho rằng với phương án này, việc tính toán chi phí hàng tháng của DN được giảm bớt, đây là cải cách trong tính toán giúp DN kinh doanh xăng dầu và cơ quan quản lý không phải tính toán và công bố định kỳ các chi phí.
Doanh nghiệp phải công bố giá theo đúng quy định, cơ quan quản lý nhà nước theo dõi việc công bố giá này, nếu thực hiện không đúng sẽ bị xử lý.
"Các doanh nghiệp phải cạnh tranh về chi phí để chiếm lĩnh thị trường. DN hoàn toàn dự tính được các chi phí kinh doanh để xây dựng giá bán xăng dầu trong hệ thống và có quyền bán giá thấp hơn giá bán tối đa theo công thức giá quy định", Cơ quan soạn thảo nhìn nhận.
Dự thảo Nghị định mới cũng quy định với địa bàn xa cảng, xa kho đầu mối, nếu có chi phí thực tế phát sinh tăng cao (đã được kiểm toán), đầu mối và thương nhân phân phối được quyết định giá bán tại địa bàn sau khi có báo cáo gửi Bộ Công thương. Tuy nhiên, việc tăng giá không được vượt quá 2% giá bán tối đa theo quy định.
Làm rõ thêm ý kiến về xây dựng Nghị định kinh doanh xăng dầu mới, hôm 29/3, Phó vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công thương), bà Nguyễn Thúy Hiền cho biết: "Bộ đang phối hợp các bộ, ngành và đơn vị liên quan xây dựng dự thảo về kinh doanh xăng dầu. Đối với cơ chế giá xăng dầu, dự thảo Nghị định dự kiến sẽ tiến dần hơn với cơ chế thị trường và nhà nước ban hành nguyên tắc công thức giá để thương nhân kinh doanh xăng dầu chủ động quyết định mức giá bán, nhưng giá không cao hơn mức giá mà công thức giá quy định".
Đối với Quỹ bình ổn giá xăng dầu, dự thảo lần 2 cũng đưa ra thêm một số điều của Luật Giá để bảo vệ quan điểm duy trì Quỹ.
Bộ Công thương lập luận: "Mặc dù Luật Giá quy định khá chi tiết về Quỹ bình ổn giá như quy định trách nhiệm của cơ quan, tổ chức liên quan; trình tự, thủ tục bình ổn giá, nhưng liên quan đến trường hợp phải thực hiện quỹ bình ổn giá thì Luật Giá chưa quy định cụ thể trường hợp nào thì lập Quỹ, chi Quỹ để bình ổn giá".
Do đó, để cụ thể hóa quy định của Luật Giá về bình ổn giá xăng dầu, trong dự thảo Nghị định, Bộ đề xuất quy định cụ thể trường hợp trích lập, chi Quỹ bình ổn giá. Chẳng hạn, khi giá thế giới tăng liên tục trong 15 ngày, Bộ Công thương sẽ có văn bản gửi Bộ Tài chính để báo cáo Thủ tướng xem xét việc trích lập, chi sử dụng Quỹ bình ổn giá theo quy định của Luật Giá.
