Đại biểu Hà Sỹ Huân (đoàn Thái Nguyên) phát biểu sáng 18/11
Sáng 18/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm.
Thảo luận tại Hội trường, đa số ý kiến các đại biểu Quốc hội bày tỏ thống nhất với sự cần thiết ban hành Luật, tháo gỡ các điểm nghẽn trong triển khai Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022, đặc biệt là yêu cầu thể chế hóa chủ trương lớn tại Nghị quyết 68 để tạo môi trường kinh doanh minh bạch, ổn định, khả thi và giảm tối đa chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp.
Siết hoạt động bán chéo bảo hiểm của các ngân hàng
Về nguyên tắc hoạt động của đại lý bảo hiểm, đại biểu Hà Sỹ Huân (đoàn Thái Nguyên) đồng tình với quy định tại Khoản 1, Điều 127 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 (Luật hiện hành) sửa đổi theo hướng tạo điều kiện cho các đại lý bán chéo bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm phi nhân thọ và bảo hiểm sức khỏe.
Đây là vấn đề liên quan trực tiếp đến mô hình phân phối, chất lượng tư vấn và quyền lợi của người tham gia bảo hiểm.
“Việc cho phép đại lý bảo hiểm chéo, bán chéo các loại bảo hiểm nếu được quản lý tốt sẽ giúp giảm chi phí xã hội trong đào tạo, cấp chứng chỉ, tổ chức mạng lưới và đáp ứng yêu cầu đa dạng của khách hàng. Người dân có thể được tư vấn và tổng thể bảo hiểm sức khỏe, tài sản, nhân thọ, tai nạn…trong một lần giao dịch”, đại biểu Huân nhận định.
Tuy nhiên, ông Huân băn khoăn việc bán chéo bảo hiểm phải có điều kiện, giới hạn và có cơ chế giám sát chặt chẽ, nhằm đảm bảo chất lượng tư vấn, tránh xung đột lợi ích và rủi ro cho người dân, do đó đề nghị:
Thứ nhất, việc bán chéo bảo hiểm phải đăng ký và công khai rõ ràng đang là đại lý của doanh nghiệp nào, ở loại hình nào, tránh xung đột lợi ích. Người tiêu dùng phải được thông báo minh bạch khi đại lý tư vấn sản phẩm thuộc công ty khác hoặc loại hình khác.
Thứ hai, các cơ quan quản lý cần quy định rõ việc bán bảo hiểm chéo không được gắn điều kiện ràng buộc.
Ví dụ, mua bảo hiểm nhân thọ bắt buộc kèm theo bảo hiểm xe cơ giới hoặc ngược lại. Các doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm liên đới nếu đại lý lợi dụng bán chéo để tư vấn sai, gây thiệt hại cho khách hàng và có cơ chế kiểm tra, kiểm định chất lượng đại lý bán chéo.
Do đó, trong sửa đổi dự thảo Luật lần này, đại biểu đề nghị phải đặt hoạt động kinh doanh bảo hiểm qua ngân hàng trong khuôn khổ pháp lý chặt chẽ, có giám sát thực chất, chế tài nghiêm minh, đảm bảo, bảo vệ quyền lợi và lợi ích hợp pháp của người tham gia bảo hiểm.
Đồng thời, bảo đảm sự minh bạch, lành mạnh và bền vững của thị trường và giữ gìn niềm tin của người dân đối với hệ thống ngân hàng và bảo hiểm.
"Tôi đề nghị bổ sung vào dự thảo luật quy định về nguyên tắc và giám sát kinh doanh bảo hiểm. Trong đó, quy định rõ ràng, minh bạch giữa hoạt động tư vấn bảo hiểm và cho vay, huy động vốn của ngân hàng, cấm tuyệt đối các hành vi ép mua bảo hiểm khi vay vốn. Đồng thời, tăng cường chế tài đối với ngân hàng và doanh nghiệp bảo hiểm khi vi phạm nguyên tắc tư vấn", ông Huân nêu ý kiến.
Đại biểu Nguyễn Hữu Thông (đoàn Lâm Đồng) cho biết, dự thảo Luật bổ sung theo hướng cho phép cá nhân làm đại lý bảo hiểm của doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ có thể đồng thời làm đại lý phân phối sản phẩm bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm phi nhân thọ của doanh nghiệp bảo hiểm khác và ngược lại.
Tuy nhiên, theo đại biểu việc mở rộng hơn cơ chế bán chéo sản phẩm trong điều kiện hệ thống giám sát hiện nay của hoạt động đại lý bảo hiểm còn nhiều bất cập, quy định này tiềm ẩn rủi ro, xung đột lợi ích.
 |
Đại biểu Nguyễn Hữu Thông (đoàn Lâm Đồng) |
Theo đại biểu, đại lý bảo hiểm là người đại diện theo ủy quyền của doanh nghiệp bảo hiểm. Khi cùng lúc đại diện cho nhiều doanh nghiệp, họ có thể chi phối bởi hoa hồng, chính sách ưu đãi, từ đó không còn đảm bảo đủ nghĩa vụ ưu tiên lợi ích của các bên mua bảo hiểm.
Thực tiễn vừa qua cho thấy, nhiều phản ánh của người dân về việc bị tư vấn lệch lạc, bị ép mua bảo hiểm thông qua kênh ngân hàng, kênh đại lý.
"Nếu mở rộng bán chéo mà không tăng cường các biện pháp yêu cầu pháp lý và cơ chế kiểm soát thì rất khó khắc phục được tình trạng này", ông Thông nói.
Do đó, đại biểu đề nghị, nếu cơ quan chủ trì soạn thảo vẫn lựa chọn phương án cho phép bán chéo thì dự thảo luật cần có cơ chế ràng buộc chặt chẽ hơn. Như, quy định rõ số lượng doanh nghiệp mà một đại lý cá nhân được phép đại diện.
Ông kiến nghị cho phép không quá 2 doanh nghiệp (1 nhân thọ, 1 phi nhân thọ) và yêu cầu đại lý phải công khai cho khách hàng biết là đại lý của những doanh nghiệp nào, hoa hồng chênh lệch ra sao; đồng thời bổ sung nghĩa vụ tư vấn trung thực, ưu tiên lợi ích khách hàng, cùng với đó là chế tài mạnh đối với các hành vi vi phạm, kể cả trách nhiệm liên đới của doanh nghiệp bảo hiểm.
Sẽ trình quy định hạn chế tình trạng ép mua bảo hiểm khi vay vốn ngân hàng
Giải trình, làm rõ thêm ý kiến các đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng thừa nhận, thời gian qua có hiện tượng nhân viên ngân hàng tư vấn dịch vụ ngân hàng kèm bán bảo hiểm gây nhầm lẫn giữa sản phẩm dịch vụ ngân hàng và sản phẩm dịch vụ bảo hiểm; thậm chí có tình trạng ép mua bảo hiểm như đại biểu đã nêu.
Theo Bộ trưởng, Luật Các tổ chức tín dụng đã cấm tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, người quản lý, người điều hành, nhân viên của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài gắn việc bán sản phẩm bảo hiểm không bắt buộc với việc cung ứng các sản phẩm dịch vụ ngân hàng dưới mọi hình thức.
 |
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng |
Đồng thời, Luật Kinh doanh bảo hiểm cũng nghiêm cấm việc đe dọa, cưỡng ép giao kết hợp đồng kinh doanh bảo hiểm; quy định chặt chẽ công tác tư vấn, ghi âm để nâng cao chất lượng đại lý.
"Thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục tăng cường kiểm tra, xử lý sai phạm, đồng thời trình các cấp có thẩm quyền ban hành quy định nhằm hạn chế tình trạng này", Bộ trưởng nói.
