Ngư dân đánh bắt cá ở ngoài khơi bờ biển phía Đông Nam Anh ngày 12/10/2020. Ảnh: AFP/TTXVN.
Theo thông tin được báo “Người bảo vệ” của Anh đăng tải, đột phá đạt được vào đêm qua tại Brussels sau khi hai phía EU và Anh thống nhất được thỏa thuận về việc phía Anh cho phép các ngư dân châu Âu được đánh bắt cá trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của Anh.
Đổi lại, phía châu Âu chấp nhận rằng đặc quyền này sẽ chỉ kéo dài trong từ 5-7 năm, trước khi hai bên đạt được một thỏa thuận mới, mà nhiều khả năng sẽ là chấm dứt hoặc hạn chế tối đa việc ngư dân các nước EU được đánh bắt cá trong vùng biển của Anh. Hai bên dự kiến sẽ thống nhất các chi tiết của thỏa thuận này trong ngày hôm nay, 7/12.
Việc đạt được thỏa thuận trong lĩnh vực nghề cá được xem là một đột phá lớn bởi đây là một trong 3 bất đồng lớn nhất giữa EU và Anh suốt 9 tháng qua. Một số nước châu Âu, đặc biệt là Pháp, trong những ngày qua đã công khai tuyên bố sẽ bỏ phiếu phủ quyết bất kỳ thỏa thuận hậu Brexit nào nếu quyền lợi của các ngư dân châu Âu bị đe dọa.
Hiện tại, các nhà đàm phán EU và Anh đã bước sang thảo luận bất đồng lớn thứ hai liên quan đến việc đảm bảo các điều kiện cạnh tranh thương mại công bằng giữa hai bên.
Tuần trước, phía EU đã đề xuất một cơ chế (ratchet clause) theo đó hai bên sẽ bắt buộc phải nâng cao các tiêu chuẩn về lao động, môi trường, trợ cấp nhà nước… của mình nếu các tiêu chuẩn của phía bên kia được nâng cao.
EU tuyên bố bất kỳ khi nào phía Anh không tuân thủ cơ chế này thì phía EU sẽ lập tức áp mức thuế cao vào hàng hóa của Anh xuất khẩu sang EU.
Trong ngày 6/12, các lãnh đạo Pháp và Đức được cho là đã gửi chỉ thị cứng rắn cho Trưởng đoàn đàm phán EU, Michel Barnier rằng phía EU kiên quyết trừng phạt Anh nếu Anh thay đổi chính sách để tạo lợi thế cạnh tranh. Phía chính phủ Anh đã phản ứng tức giận và cho biết nếu EU không rút lại đòi hỏi này trong vòng 48h thì mọi đàm phán sẽ đổ vỡ.
Theo dự kiến, trong sáng 7/12, Thủ tướng Anh Boris Johnson và Chủ tịch Ủy ban châu Âu, Ursula von der Leyen sẽ lại tiếp tục có cuộc điện đàm để thống nhất các bước đi tiếp theo.
Hai bên đều cho biết các đàm phán đã đi vào những giờ phút cuối cùng và chậm nhất phải hoàn thành trong 2 ngày tới, để các lãnh đạo EU kịp xem xét và đưa ra quyết định tại Hội nghị Thượng đỉnh EU diễn ra trong hai ngày 10 và 11/12 tới.
