Việt Nam có ưu thế cạnh tranh về giá thuê khu công nghiệp. Ảnh: Shutterstock.
Theo Cushman & Wakefield, khu vực châu Á - Thái Bình Dương từ lâu đã khẳng định mình là “công xưởng của thế giới”, với vai trò quan trọng của Trung Quốc. Quốc gia này chiếm gần 15% sản lượng xuất khẩu toàn cầu, có liên kết thương mại với hơn 200 thị trường trên toàn cầu và là đối tác thương mại hàng đầu của hơn 120 nước trong số đó.
Bên cạnh đó, châu Âu và Bắc Mỹ là đối tác thương mại lớn nhất của châu Á - Thái Bình Dương. Tuy nhiên, trong khi giá trị đồng đô la tăng lên, tỷ trọng xuất khẩu tương ứng lại giảm từ 19% và 23% vào năm 2002 xuống lần lượt còn 16% và 15% giá trị xuất khẩu vào năm 2022. Xu hướng giảm dự kiến sẽ tiếp tục trong tương lai, khi tốc độ tăng trưởng tiêu dùng ở châu Âu và Bắc Mỹ tụt hậu so với các thị trường đang phát triển nhanh hơn và do xu hướng near-shoring (gia công sản xuất gần nước đặt hàng).
Ngược lại, thương mại nội vùng giữa 13 nền kinh tế hàng đầu châu Á - Thái Bình Dương đã tăng từ 820 tỷ USD năm 2000 lên hơn 4.400 tỷ USD vào năm 2022, tăng gấp 5 lần với thương mại nội vùng chiếm khoảng một nửa tổng kim ngạch xuất khẩu của các thị trường này.
Cũng theo báo cáo từ Cushman & Wakefield, châu Á - Thái Bình Dương sẽ đạt mức tăng trưởng dân số lớn nhất theo khu vực và thống trị tầng lớp dân số trung lưu thế giới, chiếm 89% tổng mức tăng trưởng toàn cầu cho đến năm 2030. Khu vực này sẽ ngày càng chú trọng phục vụ chính dân số của mình và chuỗi cung ứng sẽ cần được thiết kế lại để tận dụng cơ hội này.
Về phía Trung Quốc, nước này đã đạt được những tiến bộ nhanh chóng trong lĩnh vực sản xuất. Cùng với chính sách của Bắc Kinh như “Made in China 2025” và sự tập trung nhiều hơn vào tính bền vững, đã thúc đẩy sự chuyển đổi rõ rệt sang các đơn đặt hàng sản xuất hàng hóa cao cấp, giúp Trung Quốc chiếm vị trí dẫn đầu trong ngành sản xuất pin xe điện, quang điện và cảm biến lượng tử.
Sự tiến triển này ở Trung Quốc đang mang đến các cơ hội cho những nước láng giềng trên toàn khu vực bắt đầu vào giữa những năm 2000. Điều này ban đầu được thúc đẩy bởi áp lực chi phí, bởi những thị trường này có chi phí lao động và bất động sản tương đối rẻ hơn, vốn là những yếu tố đặc biệt quan trọng đối với phân khúc sản xuất hàng hóa bậc thấp. Tính theo USD, giá thuê khu công nghiệp ở khu vực Hà Nội mở rộng rẻ hơn 40% so với các thành phố cấp 1 ở Trung Quốc, trong khi thị trường Ấn Độ rẻ hơn 50%.
 |
Tổng hợp hàng hoá sản xuất nhập khẩu sang Mỹ từ các nước chi phí thấp ở châu Á. |
Tác động của sự chuyển đổi trên hiện đang trở nên rõ ràng hơn, khi lần đầu tiên sau một thập kỷ, Trung Quốc dự kiến sẽ sớm chiếm dưới 50% lượng hàng nhập khẩu giá rẻ vào Mỹ vào năm 2023. Trong khi đó, Việt Nam là nước hưởng lợi chính khi khối lượng xuất khẩu sang Mỹ tăng gấp đôi trong 5 năm qua và tăng gấp ba trong thập kỷ qua, mặc dù Ấn Độ và Malaysia cũng tăng tỷ trọng xuất khẩu.
Cushman & Wakefield nhấn mạnh thêm, sự tăng trưởng của ngành sản xuất tại các thị trường này không chỉ nhờ vào chi phí thấp hơn. Nhu cầu đa dạng hóa chuỗi cung ứng, đặc biệt là do những nút thắt liên quan đến Covid-19, cũng như chính sách hỗ trợ của chính phủ cũng góp phần vào sự phát triển này.
Ở Ấn Độ, chính sách “Sản xuất tại Ấn Độ, sản xuất cho thế giới” của chính phủ Modi là một yếu tố quan trọng làm tăng tỷ trọng của ngành sản xuất trong GDP thông qua việc giảm sự phụ thuộc nhập khẩu và thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu. Việc tăng cường chuyên môn hóa ngành cũng đóng một vai trò không nhỏ trong tăng trưởng. Cùng với nhau, những yếu tố này cho thấy có nhiều lựa chọn để phát triển các trung tâm sản xuất mới trên toàn khu vực.
