Sự xuất hiện của các thương vụ IPO lớn đang tạo điểm neo định giá mới cho toàn bộ ngành chứng khoán
Khối công ty chứng khoán đua nhau mở rộng vốn điều lệ
Công ty Chứng khoán VIX vừa công bố tài liệu họp Đại hội đồng cổ đông bất thường dự kiến tổ chức ngày 28/11 tới. Một trong những nội dung quan trọng được Hội đồng quản trị trình cổ đông là kế hoạch tăng vốn. Cụ thể, VIX sẽ chào bán thêm khoảng 919 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu, với giá 12.000 đồng/cổ phiếu. Tổng số tiền dự kiến thu về hơn 11.026 tỷ đồng. Tỷ lệ phân bổ quyền là 10:6, tức cổ đông sở hữu 10 cổ phiếu sẽ được mua thêm 6 cổ phiếu. Sau phát hành, vốn điều lệ của VIX dự kiến tăng lên gần 24.503 tỷ đồng.
Theo VIX, từ đầu năm đến nay, thị trường chứng khoán duy trì đà tăng trưởng tích cực về điểm số, quy mô vốn hóa và thanh khoản. Cùng với đó, ngày 8/10, thị trường Việt Nam chính thức được FTSE Russell công bố nâng hạng lên thị trường mới nổi (có hiệu lực từ ngày 21/9/2026) - mở ra cơ hội lớn để thu hút dòng vốn ngoại và hội nhập sâu hơn vào hệ thống tài chính quốc tế.
Đáng chú ý, ngày 9/9, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 5/2025/NQ-CP về việc thí điểm triển khai thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam. VIX là một trong những cổ đông sáng lập Công ty cổ phần Sàn giao dịch Tài sản mã hóa VIX. Việc góp vốn này giúp Công ty có cơ hội tiếp cận thị trường tài sản số - lĩnh vực được đánh giá có tiềm năng tăng trưởng cao trong thời gian tới.
Theo kế hoạch, số tiền thu về ước hơn 11.026 tỷ đồng từ đợt chào bán cổ phiếu sẽ được VIX phân bổ: góp thêm 1.000 tỷ đồng vào Sàn giao dịch Tài sản mã hóa VIX; phần còn lại chia đều, 50% cho hoạt động đầu tư tự doanh và 50% cho vay giao dịch ký quỹ (margin).
Đáng lưu ý, VIX đã liên tục tăng vốn trong những năm gần đây: từ mức vốn điều lệ 1.277,2 tỷ đồng tháng 10/2020 lên 15.314 tỷ đồng hiện nay - trở thành một trong những công ty chứng khoán có quy mô vốn lớn nhất ngành.
Nhiều công ty chứng khoán khác cũng nhanh chóng bắt nhịp diễn biến sôi động của thị trường và các cơ hội mới từ việc nâng hạng cũng như thí điểm tài sản mã hóa, tiếp tục tăng vốn để củng cố nguồn lực và nâng cao sức cạnh tranh.
Chẳng hạn, cuối tháng 8/2025, Chứng khoán SSI đã hoàn tất chào bán riêng lẻ hơn 104 triệu cổ phiếu cho nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp. Với giá bán 31.300 đồng/cổ phiếu, SSI thu về hơn 3.250 tỷ đồng, nâng vốn điều lệ từ 19.738 tỷ đồng lên 20.779 tỷ đồng.
Chưa dừng lại, SSI tiếp tục lên kế hoạch tăng vốn lớn khi dự kiến chào bán tối đa hơn 415,5 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu với giá 15.000 đồng/cổ phiếu, thấp hơn nhiều so với thị giá trên sàn hiện nay. Nếu phát hành thành công, Công ty sẽ huy động thêm hơn 6.200 tỷ đồng, nâng vốn điều lệ lên gần 25.000 tỷ đồng. Toàn bộ số tiền thu được từ hai đợt phát hành, SSI dự kiến rót vào hoạt động cho vay ký quỹ và đầu tư chứng chỉ tiền gửi, trái phiếu, giấy tờ có giá khác.
Tương tự, VPBankS chuẩn bị chào bán 375 triệu cổ phiếu, tương đương 25% vốn điều lệ, với giá tối thiểu 12.130 đồng/cổ phiếu. Sau phát hành, vốn điều lệ của Công ty dự kiến tăng từ 15.000 tỷ đồng lên 18.750 tỷ đồng.
Chứng khoán Tiên Phong (ORS) sắp chào bán 287,9 triệu cổ phiếu cho TPBank với giá 12.500 đồng/cổ phiếu, nhằm tăng quy mô vốn điều lệ và bổ sung nguồn vốn cho các hoạt động kinh doanh. Nếu thành công, vốn điều lệ của ORS sẽ tăng từ gần 3.360 tỷ đồng lên hơn 6.239 tỷ đồng.
VPS, Kafi, TPS, MBS hay TVS… cũng lên kế hoạch phát hành hàng trăm triệu cổ phiếu trong thời gian tới.
Mới đây, TCBS đã hoàn tất đợt IPO, bán ra 231,1 triệu cổ phiếu với giá 46.800 đồng/cổ phiếu, nâng vốn điều lệ lên 23.133 tỷ đồng. Thương vụ giúp Công ty thu về khoảng 10.817 tỷ đồng, trong đó 70% vốn dành cho hoạt động tự doanh (đầu tư cổ phiếu, trái phiếu) và 30% cho vay ký quỹ.
Ngày 15/10/2025, Công ty Chứng khoán LPBank (LPBS) đã phân phối toàn bộ 878 triệu cổ phiếu cho cổ đông với giá 10.000 đồng/cổ phiếu, thu về 8.780 tỷ đồng. Sau phát hành, số cổ phiếu lưu hành của LPBS tăng lên 1,26 tỷ đơn vị, tương ứng vốn điều lệ 12.668 tỷ đồng.
Theo kế hoạch, 60% số tiền huy động (5.268 tỷ đồng) sẽ được LPBS dùng để đầu tư vào các giấy tờ có giá; 30% (2.634 tỷ đồng) bổ sung cho vay margin và 10% (878 tỷ đồng) phục vụ hoạt động bảo lãnh phát hành và các nghiệp vụ khác. Tiến độ sử dụng vốn dự kiến kéo dài từ năm 2025 đến hết năm 2026.
Có thể thấy, làn sóng tăng vốn trong khối công ty chứng khoán đang bước vào giai đoạn sôi động nhất trong nhiều năm, phản ánh rõ xu hướng củng cố năng lực tài chính và mở rộng hoạt động trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam duy trì đà tăng trưởng tích cực. Từ các thương vụ chào bán cổ phiếu quy mô hàng nghìn tỷ đồng của VIX, SSI, VPBankS, ORS, LPBankS đến IPO thành công của TCBS, hầu hết doanh nghiệp đều hướng nguồn vốn huy động vào hai mảng chủ lực: cho vay ký quỹ và đầu tư tự doanh, đồng thời mở rộng khả năng tham gia các lĩnh vực mới như tài sản số.
Với quy mô vốn ngày càng lớn, các công ty chứng khoán Việt Nam đang chuẩn bị nền tảng tài chính vững mạnh để nâng cao sức cạnh tranh, mở rộng thị phần và đón đầu chu kỳ tăng trưởng mới của thị trường tài chính giai đoạn 2025-2026.
Ông Phan Duy Hưng, CFA, Giám đốc, Chuyên gia phân tích cao cấp tại VIS Rating nhận định, tâm lý thị trường lạc quan, cùng việc đẩy mạnh xử lý tài sản rủi ro và tăng vốn mới sẽ hỗ trợ tăng trưởng toàn ngành chứng khoán đến năm 2026.
“Chúng tôi kỳ vọng, khả năng sinh lời của ngành sẽ tiếp tục cải thiện trong nửa cuối năm 2025, nhờ tâm lý tích cực và kỳ vọng Việt Nam được nâng hạng lên nhóm thị trường mới nổi thứ cấp theo phân loại của FTSE Russell, qua đó thúc đẩy tăng trưởng thu nhập từ đầu tư, cho vay ký quỹ và tư vấn phát hành”, ông Hưng nói.
Cổ phiếu chứng khoán bước vào chu kỳ định giá mới
Làn sóng tăng vốn cho thấy các công ty chứng khoán đang củng cố năng lực tài chính, mở rộng quy mô để đón đầu chu kỳ tăng trưởng mới của thị trường.
Phần lớn các thương vụ IPO trong nửa cuối năm 2025 và nửa đầu năm 2026 tập trung vào nhóm chứng khoán - lĩnh vực được hưởng lợi từ đà phát triển kinh tế, mặt bằng lãi suất thấp và thông tin nâng hạng thị trường. Trong đó, ba đợt gọi vốn lớn của TCBS, VPBankS và VPS diễn ra vào cuối năm 2025, dự kiến giúp huy động khoảng 1 tỷ USD cho các doanh nghiệp.
Theo VNDIRECT Research, các đợt IPO sắp tới của những công ty hàng đầu đang tạo động lực mạnh mẽ, thúc đẩy quá trình tái định giá toàn ngành chứng khoán. Dù mức định giá P/B ban đầu của các doanh nghiệp này cao hơn đáng kể so với trung bình 10 năm của ngành (P/B khoảng 2,2 lần), thị trường vẫn ghi nhận sự quan tâm lớn và sẵn sàng chấp nhận mức giá cao.
Minh chứng là đợt IPO của TCBS với P/B 3,3 lần - cao hơn nhiều so với mức trung bình ngành - nhưng vẫn đạt tỷ lệ đăng ký mua vượt 2,5 lần lượng chào bán, cho thấy niềm tin mạnh mẽ của nhà đầu tư.
VNDIRECT Research đánh giá, mức định giá này là hợp lý trong bối cảnh hiện nay. Khi các công ty dẫn đầu như TCBS, VPBankS hay VPS được niêm yết với P/B trong khoảng 2,8-3,5 lần, mặt bằng này có thể trở thành “điểm neo tâm lý” và chuẩn định giá mới cho toàn ngành.
VNDIRECT Research dự báo, khi ba công ty này được niêm yết, mức P/B trung bình ngành có thể hướng tới 2,5 lần, trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam đang phát triển mạnh và đứng trước cơ hội trở thành kênh huy động vốn quan trọng, tiến tới khả năng hội nhập quốc tế sâu rộng hơn khi được MSCI xem xét nâng hạng lên thị trường mới nổi, dự kiến giai đoạn 2027-2028. Khi đó, một số công ty chứng khoán có nền tảng tốt sẽ được định giá lại để phản ánh bước phát triển đột phá sắp tới”, báo cáo nhận định.
Tất nhiên, quá trình định giá lại sẽ có sự phân hóa rõ nét do mức độ cạnh tranh ngày càng gay gắt. Những công ty niêm yết có vốn chủ sở hữu lớn, tốc độ tăng vốn cao (nhờ khả năng mở rộng cho vay margin, đầu tư trái phiếu), sở hữu thị phần khách hàng tốt, chiến lược ứng dụng công nghệ số và trí tuệ nhân tạo (AI) hiệu quả, chi phí vận hành tối ưu, mức định giá P/B thấp hơn nhóm sắp niêm yết (dưới 3 lần) và ROE ổn định - sẽ được thị trường định giá ở mức tốt hơn. Trong khi đó, các doanh nghiệp vốn mỏng, ROE thấp, thị phần hạn chế sẽ dễ bị bỏ lại phía sau.
Quá trình hấp thụ và tái định giá này được dự báo diễn ra nhanh chóng, đặc biệt khi dòng vốn mới - nhất là vốn ngoại sau khi thị trường được nâng hạng - tìm đến những cổ phiếu có nền tảng tài chính vững, chiến lược rõ ràng, thị phần tốt và định giá còn hấp dẫn.
