Ba quốc gia bao gồm Ai Cập, Pakistan và Lebanon đã quyết định phá giá tiền tệ để mở khóa vòng cứu trợ của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF). Và điều này có thể chỉ là khởi đầu khi có ít nhất 20 quốc gia đang trong hàng chờ để nhận các gói giải cứu từ IMF. Trong khi đó, các nhà giao dịch tiền tệ cũng đang chuẩn bị cho một làn sóng phá giá mới có thể xảy ra ở các quốc gia đang phát triển.
Brendan McKenna, chiến lược gia tại Wells Fargo cho biết: “Việc phá giá thêm ở một số thị trường cận biên mong manh rất có thể xảy ra. Khi bộ đệm bên ngoài cạn kiệt, khả năng bảo vệ của chúng giảm đi. Các nhà đầu tư tiếp xúc với các thị trường này nên suy nghĩ về việc phòng ngừa rủi ro mất giá”.
Lãi suất tăng và nền kinh tế chậm lại đã khiến một số thị trường mới nổi đối mặt với gánh nặng nợ không bền vững và tình trạng thiếu đô la. Chính sách tiền tệ và tỷ giá hối đoái cố định đã trở nên căng thẳng và dẫn đến việc áp dụng nhiều tỷ giá hối đoái tại các quốc gia Nigeria và Lebanon.
Mặc dù các loại tiền tệ yếu hơn có thể giúp thu hút vốn và làm cho một quốc gia cạnh tranh hơn về mặt thương mại, nhưng nó cũng có thể mang lại lạm phát cao hơn và các khoản thanh toán nợ tăng cao.
Theo Hasnain Malik, chiến lược gia tại Tellimer, điều đó có nghĩa là các nhà đầu tư nên cẩn thận với các cuộc tháo chạy ở các quốc gia có thể đang trên bờ vực phá giá tiền tệ.
“Việc mất giá tiền tệ khiến một số thị trường chứng khoán ở các nước mới nổi và nhỏ hơn không thể chạm tới được”, chiến lược gia Hasnain Malik cho biết, đồng thời nêu tên các quốc gia Argentina, Ai Cập, Ghana, Lebanon, Nigeria, Pakistan, Sri Lanka và Zimbabwe.
 |
Mức độ phá giá của tỷ giá chính thức để thu hẹp khoảng cách với tỷ giá không chính thức ở một số quốc gia |
“Lãi suất toàn cầu tăng và giá hàng hóa cao hơn đã ảnh hưởng tiêu cực tới các nền kinh tế đang phát triển với cơ chế tỷ giá hối đoái cố định. Những cú sốc đã buộc một số quốc gia phá giá mạnh, những quốc gia khác có thể sớm làm theo. Một sự đột biến trong lạm phát sẽ dẫn đến. Sự ổn định chính trị và xã hội đang bị đe dọa”, Ziad Daoud, nhà kinh tế trưởng về các thị trường mới nổi của Bloomberg Economics cho biết.
Khi Trung Quốc bất ngờ phá giá đồng nhân dân tệ vào tháng 8/2015, động thái này đã dẫn đến một đợt bán tháo toàn cầu và xóa sổ 13.000 tỷ USD vốn hóa thị trường chứng khoán trong sáu tháng. Tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng như vậy khó có thể xảy ra trong khoảng thời gian này, vì các thị trường nhỏ hơn phải đối mặt với áp lực đẩy đồng tiền của họ yếu đi đáng kể.
Argentina
Argentina có khoảng 10 tỷ giá hối đoái khác nhau chồng chéo lên nhau, và chính phủ nước này đang tạo ra nhiều quy tắc hơn bao giờ hết về việc ai có thể tiếp cận đồng đô la và để làm gì, khiến hệ thống trở nên phức tạp hơn nhằm trì hoãn việc phá giá đồng tiền. Tỷ giá chính thức ở Argentina là 190 peso mỗi đô la, nhưng một đô la có giá lên tới 373 peso trên đường phố Buenos Aires. IMF sau đó đã cam kết tài trợ 44 tỷ USD và kêu gọi chính phủ dỡ bỏ các quy định chồng chéo này.
Khi được hỏi về khả năng mất giá, một phát ngôn viên của ngân hàng trung ương đã đề cập đến ngân sách năm 2023 của chính phủ, cho thấy đồng peso sẽ kết thúc năm yếu hơn đáng kể so với tỷ giá chính thức và ở mức 269 peso/USD, nhưng vẫn còn cách khá xa so với tỷ giá không chính thức.
Nigeria
Nền kinh tế lớn nhất châu Phi được cho là sẽ phá giá đồng naira sau cuộc bầu cử vào cuối tháng này, với ước tính trung bình do Bloomberg tổng hợp cho thấy đồng naira sẽ giảm khoảng 20%. Đồng naira đang giao dịch ở mức khoảng 755 mỗi đô la trên thị trường không chính thức, trong khi tỷ giá chính thức là khoảng 460 mỗi đô la.
Giống như Argentina, Nigeria cũng áp dụng nhiều tỷ giá hối đoái cho các giao dịch khác nhau. Cả ba ứng cử viên tổng thống hàng đầu đều cam kết chấm dứt điều đó.
Malawi
Malawi đã phá giá đồng kwacha 25% trong tháng 5/2022 để giải quyết tình trạng thiếu ngoại hối. Mặc dù chênh lệch giữa tỷ giá chính thức và tỷ giá không chính thức ban đầu được thu hẹp, nhưng nó lại mở rộng một lần nữa từ tháng 9 và đồng tiền này suy yếu đến mức kỷ lục vào ngày 8/2, sau khi ngân hàng trung ương cho biết vào tháng 1 rằng họ sẽ tiến hành bán đô la định kỳ.
Ethiopia
Ethiopia đã đẩy lùi suy đoán rằng họ có thể phá giá đồng tiền của mình và đã kiểm soát được thị trường không chính thức. Đồng Birr đang giao dịch ở mức khoảng 99 mỗi đô la, so với tỷ giá chính thức là 53,5.
Quốc gia Đông Phi này đã bắt đầu tìm kiếm một thỏa thuận vào năm 2021 với IMF và IMF cho biết vào tháng 1 rằng họ đang tìm kiếm một cam kết “mang tính xây dựng và có ý nghĩa” với chính phủ Ethiopia. Tiến trình xóa nợ đã bị cản trở bởi hai năm nội chiến.
Bangladesh
Bangladesh đã công bố kế hoạch chuyển sang một tỷ giá hối đoái thống nhất với mức chênh lệch 2% vào tháng 6/2022. Tuy nhiên, theo Bloomberg Economics, quốc gia Nam Á với giới hạn đồng tiền của mình ở mức 107 mỗi đô la cũng có thể cần phá giá 26%.
Nhà phân tích Ankur Shukla cho biết, để thúc đẩy xuất khẩu và hạn chế nhập khẩu, đồng taka sẽ cần phải giảm xuống 145 mỗi đô la. Tuy nhiên, một phát ngôn viên của ngân hàng trung ương cho rằng, ông thấy không cần thiết phải phá giá.
