Mặc dù đã thu hẹp đà tăng trong những tuần gần đây, cổ phiếu của Critical Metals vẫn ghi nhận mức tăng 241% trong ba tháng qua, trong khi NioCorp Developments, Energy Fuels và Idaho Strategic Resources đều tăng vọt trên 100% trong cùng kỳ.
Đà tăng giá thậm chí còn đáng chú ý hơn từ đầu năm đến nay, giá cổ phiếu của Energy Fuels đã tăng gấp bốn lần trong 10 tháng đầu năm, trong khi cổ phiếu của NioCorp Developments tăng gần gấp năm lần.
Đất hiếm đã trở thành một quân bài mặc cả quan trọng trong cuộc cạnh tranh địa chính trị đang diễn ra giữa Mỹ và Trung Quốc.
Tony Sage, CEO của Critical Metals - công ty sở hữu một trong những mỏ đất hiếm lớn nhất thế giới ở Greenland - đã mô tả sự tăng giá của các cổ phiếu thuộc lĩnh vực khai thác đất hiếm niêm yết tại Mỹ là bằng chứng cho thấy một sự bùng nổ lớn của thị trường.
“Đã có bốn cơn sốt lớn trong lịch sử. Chúng ta có cơn sốt vàng vào thế kỷ 19, cơn sốt dầu mỏ vào thế kỷ 20, sự bùng nổ công nghệ vào đầu thế kỷ 21, và bây giờ chúng ta có sự bùng nổ đất hiếm… Nhưng sự bùng nổ đất hiếm là tương lai. Nó là yếu tố nền tảng giúp vận hành những lĩnh vực trên”, ông cho biết.
Đất hiếm dùng để chỉ 17 nguyên tố trong bảng tuần hoàn có cấu trúc nguyên tử mang lại cho chúng những tính chất từ tính đặc biệt. Những vật liệu này là thành phần thiết yếu cho một loạt các công nghệ hiện đại, từ thiết bị điện tử hàng ngày như điện thoại thông minh, đến xe điện và thiết bị quân sự.
Trước đó, Trung Quốc đã tuyên bố sẽ mở rộng kiểm soát xuất khẩu đất hiếm để tiếp tục củng cố vị thế thống trị chuỗi cung ứng. Tuy nhiên, sau cuộc gặp trực tiếp tại Hàn Quốc giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Trung Quốc đã đồng ý hoãn việc kiểm soát xuất khẩu vào ngày 9/10 thêm một năm.
Cổ phiếu đất hiếm niêm yết tại Mỹ đã tăng giá sau tin tức này, mặc dù các nhà phân tích vẫn còn hoài nghi về việc liệu thỏa thuận đình chiến thương mại rõ ràng này có thể mang lại sự hỗ trợ lâu dài hay không.
“Giống như mọi thời kỳ bùng nổ khác, có rất nhiều công ty dầu mỏ không thể tìm thấy dầu mỏ và có rất nhiều công ty vàng không thể tìm thấy vàng. Và tôi chắc chắn rằng sẽ có rất nhiều công ty đất hiếm không thể tồn tại, bởi vì khi có sự bùng nổ, sẽ có sự hưng phấn quá mức. Và khi điều này xuất hiện, sẽ có phân bổ đầu tư quá mức”, ông Tony Sage cho biết.
Một siêu chu kỳ lớn hơn và dài hơn nhiều
“Mọi người đang nói rằng chúng ta đang trong xu hướng tăng của một siêu chu kỳ lớn hơn và một số bằng chứng đằng sau điều đó là giá hàng hóa đã ở mức thấp trong một thời gian, đã có sự thiếu hụt đầu tư. Và giờ đây, với sự ra đời của AI..., chúng ta sẽ chứng kiến một siêu chu kỳ lớn hơn và dài hơn nhiều”, Kevin Das, cố vấn kỹ thuật cấp cao tại New Frontier Minerals - công ty khai thác đất hiếm có trụ sở tại Úc cho biết.
Tuy nhiên, không phải ai cũng lạc quan về triển vọng của các cổ phiếu liên quan đến đất hiếm.
Audun Martinsen, Giám đốc nghiên cứu chuỗi cung ứng tại Rystad Energy cho biết, sự tăng vọt gần đây của giá cổ phiếu phản ánh sự kết hợp giữa căng thẳng địa chính trị, sự hỗ trợ của chính sách chiến lược và động lực đầu cơ.
“Đất hiếm rõ ràng đã trở thành trung tâm của chiến lược công nghiệp toàn cầu, thiết yếu đối với quốc phòng, xe điện và năng lượng sạch, nhưng điều này trông giống như giai đoạn đầu của một sự chuyển dịch cơ cấu hơn là một cơn sốt thứ tư đã hoàn thiện”, ông cho biết.
“Chúng tôi đang chuyển từ triết lý lấp đầy khoảng trống bằng nhập khẩu sang khai thác khoảng trống trong nước hoặc khu vực… Đây sẽ là một chặng đường dài, tốn kém và gập ghềnh vì việc kiểm soát hoàn toàn các nguồn tài nguyên hiệu quả về chi phí và sự đa dạng của các nguyên tố là rất phức tạp”, ông cho biết thêm.
Gernot Wagner, nhà kinh tế khí hậu tại Đại học Columbia cho biết, có hai yếu tố rõ ràng đang tác động khi cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt để đảm bảo nguồn cung các khoáng sản quan trọng, đó là yếu tố cấu trúc và yếu tố chính trị.
“Bất chấp bất kỳ nỗ lực chính trị nào nhằm ngăn chặn hoặc làm chệch hướng mọi thứ, quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch đang diễn ra và nó đang tăng tốc, nhưng nó phụ thuộc vào một số khoáng sản quan trọng, mà giá của chúng chắc chắn sẽ tăng vọt.
Trung Quốc đã đầu tư mạnh vào chính sách công nghiệp xanh trong nhiều năm, tập trung vào chuỗi cung ứng toàn diện và tích hợp. Đó là lúc chính trị can thiệp… Một số nỗ lực đưa chuỗi cung ứng vào nội địa là hoàn toàn chính đáng vì an ninh quốc gia và các lý do khác, và những nỗ lực đó sẽ làm tăng giá và cổ phiếu của các công ty khai khoáng Mỹ. Tất nhiên, một số điều chúng ta thấy chỉ đơn thuần là tình hình chính trị hiện tại hoặc các cuộc chiến thương mại thất thường”, ông cho biết thêm.
