ACB đang xúc tiến các thủ tục thành lập công ty bảo hiểm phi nhân thọ trực thuộc
Thêm gương mặt mới
Theo số liệu tổng hợp của Cục Quản lý và Giám sát bảo hiểm, Bộ Tài chính, tổng doanh thu phí bảo hiểm gốc của thị trường phi nhân thọ 6 tháng đầu năm 2025 đạt 43.518 tỷ đồng, tăng 11,38% so với cùng kỳ năm ngoái. Dẫn đầu thị trường về doanh thu phí gốc là PVI, chiếm thị phần 18,43%, với doanh thu ước đạt 8.021 tỷ đồng. Tiếp đến là Bảo Việt, chiếm thị phần 12,22%, với doanh thu ước đạt 5.317 tỷ đồng; Bảo Minh chiếm thị phần 7,03%, với doanh thu ước đạt 3.061 tỷ đồng; MIC chiếm thị phần 6,06%, với doanh thu ước đạt 2.637 tỷ đồng; BIC chiếm thị phần 5,55%, với doanh thu ước đạt 2.414 tỷ đồng…
Dù tốc độ tăng trưởng vẫn chỉ dao động quanh mức 10%/năm nhưng bảo hiểm phi nhân thọ là lĩnh vực có dư địa phát triển dài hạn khi tỷ lệ thâm nhập bảo hiểm mới đạt khoảng 1% GDP - thấp hơn nhiều so với mức trung bình 2,5 - 3% của các nước trong khu vực.
Điểm đáng chú ý là hành lang pháp lý ngày càng rõ ràng hơn, đặc biệt sau khi Luật Kinh doanh bảo hiểm 2025 và các nghị định hướng dẫn Luật được đưa vào triển khai. Quy định về vốn điều lệ tối thiểu, chuẩn quản trị rủi ro, yêu cầu về năng lực tài chính… khắt khe hơn giúp thị trường bảo hiểm trở nên minh bạch, chuyên nghiệp hơn. Đây cũng là tiền đề để các tập đoàn lớn và ngân hàng xem xét tham gia lĩnh vực vốn được xem là tiềm năng và bền vững.
Theo thông tin công bố, Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) đang trong quá trình xin chấp thuận thành lập Công ty Bảo hiểm Phi nhân thọ ACB Insurance. Động thái này được xem là bước đi chiến lược trong việc hoàn thiện hệ sinh thái tài chính của ACB - bao gồm ngân hàng, công ty chứng khoán, công ty cho thuê tài chính, công ty quản lý nợ và nay là bảo hiểm.
Trước ACB, một số ngân hàng thương mại đã triển khai hoặc đang lên kế hoạch góp vốn, sở hữu công ty bảo hiểm. Cụ thể, tháng 10/2024, Techcombank đã ra mắt Công ty cổ phần Bảo hiểm Phi nhân thọ Techcom (TechcomInsurance). TechcomInsurance là doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ thứ 31 tại Việt Nam, có vốn điều lệ 500 tỷ đồng. Hay VPBank thâu tóm Bảo hiểm phi nhân thọ OPES để chính thức trở thành ngân hàng mẹ của công ty này từ năm 2022.
Thực tế, việc các ngân hàng tham gia thị trường bảo hiểm phi nhân thọ không chỉ nhằm bán chéo sản phẩm, mà còn giúp ngân hàng đa dạng hóa nguồn thu ngoài lãi, đặc biệt trong bối cảnh biên lãi thuần (NIM) đang thu hẹp. Đây là mô hình nhiều ngân hàng trong khu vực đã áp dụng thành công, điển hình như Kasikornbank (Thái Lan) hay DBS (Singapore).
Dù tiềm năng lớn, nhưng bảo hiểm phi nhân thọ Việt Nam không còn là mảnh đất dễ khai phá. Sau hơn 30 năm hình thành, thị trường này hiện vẫn đang bị chi phối bởi nhóm doanh nghiệp dẫn đầu như Bảo Việt, PVI, PTI, Bảo Minh, MIC, PJICO…
Trong khi đó, khối doanh nghiệp FDI (Allianz, Chubb, MSIG, Tokio Marine, DB Insurance, Liberty…) đang gia tăng thị phần nhờ ưu thế về năng lực tái bảo hiểm, công nghệ và quản trị rủi ro.
Theo số liệu từ Cục Quản lý và giám sát bảo hiểm, 5 doanh nghiệp lớn nhất đang chiếm tới 65% thị phần toàn ngành, khiến phần còn lại phải cạnh tranh khốc liệt bằng giá phí, chính sách hoa hồng và dịch vụ. Trong bối cảnh đó, việc các ngân hàng muốn gia nhập thị trường đặt câu hỏi: “Tân binh” này sẽ cạnh tranh bằng gì?
Các ngân hàng có thể tận dụng mạng lưới chi nhánh, kênh ngân hàng số, cùng hệ sinh thái khách hàng cá nhân và doanh nghiệp nhỏ để mở rộng nhanh - như đã từng thành công với việc phát triển bancassurance trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ. Tuy nhiên, khác với bảo hiểm nhân thọ, sản phẩm phi nhân thọ thường mang tính thời điểm (mua hàng năm, theo nhu cầu ngắn hạn), đòi hỏi doanh nghiệp phải xây dựng năng lực thẩm định rủi ro và dịch vụ bồi thường mạnh để giữ chân khách hàng.
Thực tế, việc ngân hàng lập công ty bảo hiểm không còn xa lạ trên thế giới. Nhiều tập đoàn tài chính quốc tế đang theo đuổi mô hình “financial conglomerate” - nơi ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán và quản lý quỹ cùng vận hành trong một hệ sinh thái tích hợp.
Việc ACB cũng như một số nhà băng khác muốn tự thành lập công ty bảo hiểm, thay vì hợp tác phân phối độc quyền như trước cho thấy sự dịch chuyển sang giai đoạn bancassurance mới - nơi ngân hàng không chỉ bán bảo hiểm mà trở thành nhà cung cấp sản phẩm. Điều này hứa hẹn tạo ra sự cạnh tranh trực diện với các doanh nghiệp bảo hiểm độc lập; đồng thời, buộc thị trường phải thay đổi về cách định giá, phân phối và chăm sóc khách hàng.
Áp lực chuyển đổi
Cùng với lợi thế kênh phân phối là mạng lưới ngân hàng, sự gia nhập của các tổ chức tài chính lớn như ACB cũng sẽ đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi số trong ngành bảo hiểm phi nhân thọ. Các doanh nghiệp truyền thống vốn quen với quy trình thủ công, xử lý hồ sơ chậm giờ đây sẽ phải đầu tư mạnh hơn vào hệ thống định phí tự động, giám định tổn thất bằng AI và quản lý rủi ro theo thời gian thực. Song song, một cuộc đua tái định vị thương hiệu cũng sẽ diễn ra.
Dẫu vậy, để thành công trong mảng bảo hiểm phi nhân thọ, các ngân hàng cũng sẽ phải đối mặt với hàng loạt thách thức. Chẳng hạn như rủi ro thẩm định khi không có lịch sử tổn thất, thiếu kinh nghiệm giám định, dễ dẫn đến định phí sai hoặc tỷ lệ bồi thường cao; quản trị rủi ro tái bảo hiểm - trong bối cảnh thiên tai, cháy nổ, bão lũ diễn biến bất thường, năng lực tái bảo hiểm và dự phòng tổn thất là yếu tố sống còn; khả năng sinh lời thấp trong ngắn hạn - thị trường phi nhân thọ thường có tỷ lệ kết hợp cao, nhiều năm mới đạt điểm hòa vốn; cạnh tranh nhân sự - các doanh nghiệp lớn đang hút mạnh nhân sự giỏi, khiến việc xây dựng đội ngũ cho công ty mới càng khó khăn.
Thị trường bảo hiểm phi nhân thọ Việt Nam thực tế là thị trường có mức độ cạnh tranh rất khốc liệt, nên việc đến và đi với nhiều tập đoàn có tiềm lực tài chính mạnh cũng không phải chưa diễn ra. Một trong những thương vụ đáng chú ý là việc Liberty Mutual Insurance đạt thỏa thuận chuyển nhượng toàn bộ hoạt động tại Thái Lan và Việt Nam cho Chubb Limited. Thương vụ dự kiến hoàn tất trong năm 2026. Đây là bước đi chiến lược nhằm tái cơ cấu danh mục đầu tư, giúp Liberty tập trung vào các thị trường trọng điểm như Úc, Trung Quốc, Malaysia, Hồng Kông, Singapore và Ấn Độ. Liberty từng là thương hiệu bảo hiểm đình đám tại thị trường bảo hiểm phi nhân thọ Việt Nam, đặc biệt trong mảng bảo hiểm xe cơ giới, sức khỏe và bảo hiểm du lịch…
Song song với sự dịch chuyển của các tập đoàn bảo hiểm quốc tế, thị trường trong nước cũng chứng kiến sự nổi lên của các công ty công nghệ bảo hiểm (insurtech). Igloo - startup bảo hiểm số có trụ sở tại Singapore - vừa bổ nhiệm bà Đào Hồng Hạnh làm Tổng giám đốc Igloo Việt Nam, với nhiệm vụ mở rộng mạng lưới phân phối bảo hiểm thông qua nền tảng công nghệ, tích hợp sản phẩm bảo hiểm vào các giao dịch thương mại điện tử và bán lẻ. Igloo hiện hợp tác với nhiều thương hiệu lớn như Shopee, Mobifone, Circle K và các doanh nghiệp bảo hiểm hàng đầu như ABIC, PVI, Bảo Việt, MSIG…
Những chuyển động này cho thấy thị trường bảo hiểm Việt Nam đang tái định hình theo hướng hiện đại, linh hoạt. Sự kết hợp giữa công nghệ và chiến lược đầu tư mới hứa hẹn tạo ra một hệ sinh thái bảo hiểm số toàn diện, minh bạch và bền vững.
Tất nhiên, sự xuất hiện ngày càng nhiều của các ngân hàng trong lĩnh vực bảo hiểm phi nhân thọ có thể xem là tín hiệu mở đầu cho một chu kỳ cạnh tranh và tái cấu trúc mới. Sau giai đoạn sáp nhập, giờ đây thị trường đang bước sang thời kỳ mà các định chế tài chính nội địa chủ động tái lập vị thế - không còn phụ thuộc hoàn toàn vào đối tác nước ngoài.
