Được triển khai từ năm 2008, Cuộc Bình chọn Báo cáo thường niên (Vietnam Annual Report Awards) đã đóng góp một nỗ lực trong việc đánh giá, khuyến khích các doanh nghiệp nâng cao tính chuyên nghiệp, tính minh bạch trong các bản báo cáo thường niên và trong cả các hoạt động thực tiễn, nhằm tăng cường sức mạnh nội lực và xây dựng niềm tin dài hạn với các nhà đầu tư trên thị trường. Năm 2018, Cuộc Bình chọn được mở rộng với tên mới là Cuộc Bình chọn Doanh nghiệp niêm yết (Vietnam Listed Company Awards).
Cuộc Bình chọn được thực hiện với sự phối hợp của Sở GDCK TP.HCM (HOSE), Sở GDCK Hà Nội (HNX) và Báo Đầu tư, với sự tài trợ của Dragon Capital. Cùng nhìn lại 15 năm phát triển và đóng góp của Cuộc Bình chọn cho doanh nghiệp niêm yết và thị trường chứng khoán.
Phát triển cả quy mô, chất lượng và tạo sức lan tỏa lớn
Mùa giải đầu tiên, Cuộc Bình chọn chỉ có 33 doanh nghiệp trên HOSE được chấm điểm và 6 giải thưởng trao cho 6 báo cáo tốt nhất. Đến năm 2009, đối tượng tham gia được mở rộng ra HNX với 46 doanh nghiệp tham gia và 13 doanh nghiệp được trao giải.
 |
Bà Trần Anh Đào, Phụ trách Ban điều hành HOSE, Đồng Trưởng Ban Tổ chức Cuộc bình chọn Doanh nghiệp niêm yết |
Từ năm 2010 trở đi, Cuộc Bình chọn đã mở rộng cho doanh nghiệp niêm yết trên 2 Sở, để từ đó có thể đưa ra những đánh giá đầy đủ hơn, đẩy mạnh việc minh bạch thông tin và quản trị công ty của tất cả các doanh nghiệp niêm yết. Với sự mở rộng này, hiện nay hàng năm Cuộc Bình chọn thực hiện đánh giá 500 - 600 doanh nghiệp niêm yết về cả 3 hạng mục báo cáo thường niên, quản trị công ty và báo cáo phát triển bền vững.
Những năm đầu, đa số các công ty niêm yết lập báo cáo thường niên như một báo cáo nhằm tuân thủ quy định về công bố thông tin, chưa được chú trọng cả về hình thức và chất lượng thông tin cung cấp cho nhà đầu tư và cổ đông. Qua nhiều mùa giải, chất lượng báo cáo thường niên ngày càng được nâng cao với lượng thông tin đầy đủ, bao quát tất cả các hoạt động của doanh nghiệp, chú trọng nhiều hơn vào việc phân tích tình hình kinh doanh, tài chính, so sánh với các công ty cùng ngành, đánh giá các rủi ro, cũng như chiến lược trung và dài hạn của công ty. Hình thức báo cáo cũng được đầu tư đa dạng, bắt mắt, nhiều hình ảnh đẹp, bố cục chặt chẽ và thực sự gây thách thức cho Hội đồng bình chọn để chọn ra được những báo cáo chất lượng nhất trao giải hàng năm.
Đặc biệt, trưởng thành từ Cuộc Bình chọn, nhiều doanh nghiệp đã có các báo cáo thường niên, báo cáo phát triển bền vững dạng tích hợp đoạt các giải thưởng quốc tế và là niềm tự hào cho thị trường chứng khoán Việt Nam. Các doanh nghiệp từ chỗ chưa biết đến khái niệm quản trị công ty, phát triển bền vững, thì nay đã nhận các giải thưởng quản trị công ty tốt, báo cáo phát triển bền vững tốt và ngày một cải thiện các thực hành trong thực tiễn hoạt động doanh nghiệp hướng đến thông lệ trong khu vực và trên thế giới.
Luôn đổi mới
Để nâng cao chất lượng Cuộc Bình chọn qua từng năm, Ban Tổ chức đã liên tục nâng cao tiêu chí lựa chọn doanh nghiệp vào vòng chung khảo, tăng dần mức độ khắt khe trong việc chấm điểm, việc chấm điểm sơ khảo cũng được chuyển giao cho bên thứ ba để tăng cường minh bạch và chất lượng của doanh nghiệp đoạt giải; Các thành viên Hội đồng bình chọn được mở rộng với sự tham gia của các thành viên độc lập và uy tín, nhằm chọn ra các báo cáo tốt nhất để trao giải.
Để làm phong phú hơn nội dung Cuộc Bình chọn, từ năm 2013, Ban Tổ chức mở rộng nội dung đánh giá, bổ sung Giải thưởng Báo cáo phát triển bền vững và tại mùa giải năm 2014, nội dung Quản trị Công ty đã được đưa vào vinh danh. Từ năm 2018, hạng mục Quản trị công ty được nâng lên một tầm cao mới, xây dựng một bộ tiêu chí riêng và thực hiện đánh giá sâu hơn tình hình thực thi quản trị công ty của doanh nghiệp, không chỉ thông qua các nội dung trong báo cáo thường niên, mà bao gồm cả các thực hành của doanh nghiệp thông qua các thông tin công bố rộng rãi về điều lệ, quy chế quản trị, nghị quyết ĐHĐCĐ…, qua đó khuyến khích doanh nghiệp áp dụng các tiêu chuẩn và thông lệ quốc tế về quản trị công ty nhằm hướng doanh nghiệp xây dựng môi trường kinh doanh dựa trên nền tảng phát triển bền vững.
Giải thưởng này góp phần không nhỏ trong việc nâng cao nhận thức về vai trò của quản trị công ty của doanh nghiệp niêm yết, đồng thời nâng tầm Cuộc Bình chọn lên một bước tiến mới. Quản trị Công ty là yếu tốt then chốt trong sự lớn mạnh của doanh nghiệp, nên vừa là yếu tốt bắt buộc tuân thủ, đồng thời là điểm cộng cho các doanh nghiệp đoạt giải gia tăng uy tín đối với tổ chức đầu tư trong nước và quốc tế. Thông qua Cuộc Bình chọn, doanh nghiệp có cái nhìn khách quan hơn về cơ cấu quản trị của mình, từ đó có hướng cải thiện chất lượng, mô hình quản lý và áp dụng các tiêu chuẩn cao hơn, nâng tầm quản trị và minh bạch, hướng đến phát triển bền vững.
Thông qua Cuộc Bình chọn, chất lượng báo cáo phát triển bền vững cũng được cải thiện rõ qua từng năm, đặc biệt, các báo cáo phát triển bền vững trong nhóm điểm cao đa phần được lập theo hướng dẫn GRI (Sáng kiến báo cáo toàn cầu), nên có cấu trúc chặt chẽ, đầy đủ hơn và độ tin cậy cao.
Từ năm 2022, để đồng hành chung tay vì mục tiêu chung của Việt Nam trong cam kết giảm phát thải khí nhà kính ròng về mức bằng 0 vào năm 2050, Ban Tổ chức bổ sung thêm giải thưởng dành cho doanh nghiệp quản lý tốt phát thải khí nhà kính nhằm khuyến khích các doanh nghiệp nâng cao nhận thức và quan tâm hơn đến các vấn đề về môi trường, tác động của biến đổi khí hậu.
Hội đồng bình chọn uy tín
Bên cạnh nội dung, thành phần Hội đồng bình chọn cũng là vấn đề ưu tiên hàng đầu của Ban tổ chức Cuộc Bình chọn. Do đó, ngoài sự tham gia của các vị giám khảo đã có nhiều năm kinh nghiệm, từ năm 2013, Cuộc Bình chọn đã có thêm sự hỗ trợ kỹ thuật của Tổ chức tài chính quốc tế (IFC) và Hiệp hội Kế toán công chứng Anh Quốc (ACCA) nhằm khuyến khích các công ty niêm yết công bố thêm các thông tin phi tài chính theo thông lệ quốc tế.
Từ năm 2017, nhằm tăng thêm độ tin cậy của các báo cáo thường niên, Cuộc Bình chọn bắt đầu có sự tham gia của 4 công ty kiểm toán hàng đầu (Deloitte, Ernst & Young, KPMG và PWC) với vai trò thực hiện soát xét kết quả chấm sơ khảo để chọn báo cáo thường niên vào vòng chung khảo. Vai trò chấm sơ khảo cũng được chuyển giao từ 2 Sở cho bên thứ ba để nâng cao tính minh bạch và chất lượng chấm vòng sơ khảo kể từ năm 2021.
Với những nỗ lực không ngừng của Ban Tổ chức, những hoạt động xung quanh Cuộc Bình chọn không những đã có tác động tích cực đến sự thay đổi tư duy của doanh nghiệp trong vấn đề quan hệ với nhà đầu tư, minh bạch hóa thông tin, đặc biệt là các thông tin phi tài chính, mà còn là tiền đề để HOSE xây dựng và cho ra mắt chỉ bộ chỉ số phát triển bền vững VN Sustainability Index (VNSI) từ năm 2017.
Bên cạnh số lượng doanh nghiệp cải thiện về quản trị công ty, làm tốt báo cáo thường niên thì cũng còn một bộ phận không nhỏ các doanh nghiệp cần cải thiện việc lập báo cáo, nghĩa vụ công bố thông tin. Ban Tổ chức luôn mong muốn góp sức trên hành trình đẩy mạnh công bố thông tin minh bạch, nâng cao chất lượng quản trị và hướng đến các mục tiêu phát triển bền vững.
Cuộc Bình chọn trong tương lai vẫn luôn đổi mới nhấn mạnh đến chất lượng quản trị doanh nghiệp và những xu hướng đang được quan tâm dẫn dắt thị trường trong vấn đề giảm tác động của biến đổi khí hậu, mong muốn tác động tốt hơn nữa, tạo hiệu ứng lan tỏa rộng rãi hơn nữa trong cộng đồng doanh nghiệp. Những vấn đề đặt ra giúp nâng hạng thị trường như lập báo cáo tài chính theo chuẩn quốc tế IFRS, lập báo cáo thường niên bằng tiếng Anh, công bố thông tin bằng tiếng Anh… sẽ được Ban Tổ chức xem xét tích hợp vào Cuộc Bình chọn để tạo động lực cho doanh nghiệp cải thiện. Trong bối cảnh nền kinh tế - môi trường – xã hội có nhiều biến động không chỉ trong nước mà cả thế giới, mục tiêu phát triển doanh nghiệp bền vững và hội nhập với cộng đồng thế giới luôn được đặt lên hàng đầu.
Trải qua 15 năm, Cuộc Bình chọn đã trở thành một sự kiện quan trọng hàng năm trên thị trường chứng khoán Việt Nam, thu hút sự quan tâm của cộng đồng doanh nghiệp và hàng triệu nhà đầu tư trong và ngoài nước. Ban Tổ chức Cuộc Bình chọn sẽ tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp niêm yết, vì một thị trường chứng khoán Việt Nam ngày càng minh bạch, công bằng và công khai, lớn mạnh trên trường quốc tế.
(*) Bà Trần Anh Đào là Phụ trách Ban điều hành HOSE, Đồng Trưởng Ban Tổ chức Cuộc bình chọn Doanh nghiệp niêm yết
